Halka arz dört bir koldan kazandırıyor

Ekim itibariyle 421 şirket işlem görüyor...

<ımg class="yeniImg" border="0" src="https://image.hurimg.com/i/hurriyet/75/0x0/66cf5038601c04688fbd6435.jpg">

Kurumsallaşmadan kolay finansmana, itibar kazandırmasından yatırımcıların ekonomik kalkınmadan pay almasına kadar şirketlere birçok katkı sağlayan Halka Arz, sermayenin tabana yayılmasını sağlamasıyla gelir dağılımının çok daha homojen bir yapı kazanmasını sağlıyor.

Şirketler için kısa vadeli finansman yöntemlerinden olan banka kredisi yoluyla yatırımları gerçekleştirmeye alternatif olarak uzun vadeli ve düşük maliyetli bir finansman yöntemi olarak “Halka Arz”, yatırımları gerçekleştirmek için daha uygun bir model olarak öne çıkmakta, şirketlere kurumsallaşma ve itibar kazandırmakta, sermayenin tabana yayılmasıyla yatırımcıların da ekonomik kalkınmadan pay almasını sağlamaktadır.

Halka arz, sermaye piyasası araçlarının satın alınması için her türlü yoldan yapılan genel bir çağrı ve bu çağrının devamında sermaye piyasası araçlarının yatırımcılara satışı olarak tanımlanır. Halka arz yolu ile başta pay senetleri  olmak üzere, tahvil, bono, kira sertifikası gibi sermaye piyasası araçları satılabilir.

Şirketler özellikle paylarını halka arz etmek suretiyle, kurumsal ve bireysel yatırımcıları kendilerine yeni ortak olarak alır, halka arzdan sağladıkları geri ödemesiz kaynakla yatırım yapar, istihdam sağlar ve ülke ekonomisinin kalkınmasında daha aktif rol oynar. Bireysel yatırımcılar diğer bir ifade ile halk ise halka arz edilen payları satın alarak şirketlerin büyümesi ve kazanç elde etmesi ile yaratılacak ekonomik kalkınmadan pay alır. Ayrıca sermayenin tabana yayılması ile de gelir dağılımı daha homojen hale gelir.

Ekim itibariyle 421 şirket işlem görüyor

Borsa İstanbul, bünyesinde oluşturulmuş olan farklı pazarlar vasıtasıyla farklı ölçeklerdeki şirketlerin halka arz yoluyla fon teminine olanak sağlıyor. Bu çerçevede, ülkemizin en büyük şirketlerinin payları Borsa İstanbul pazarlarında işlem görebildiği gibi, KOBİ ölçeğindeki şirketlerin payları da Borsa İstanbul’da işlem görür. 31 Ekim 2014 itibariyle payları Borsa İstanbul pazarlarında işlem gören 421 şirket bulunuyor. Borsa İstanbul’un ilgili piyasasında işlem görmesi için halihazırda başvurusu bulunan 11 şirketle birlikte, henüz resmi başvurularını gerçekleştirmemiş ancak halka arza hazırlık çalışmalarını sürdürmekte olan birçok şirketin paylarının, 2015 ve 2016 yılları içinde Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlamaları ve Borsa İstanbul’da işlem gören şirket sayısının hızla artması bekleniyor.

İtibar, kurumsallaşma, finansmana erişim

Halka arz, düşük maliyetle sermaye eş değeri bir finansman kaynağına ulaşabilmenin yanı sıra şirketlerin kurumsallaşma süreçlerine ivme kazandırır, yurt içi ve yurt dışı yaygın tanıtımlarına katkıda bulunur, şirketlerin müşterileri, tedarikçileri ve finans kuruluşları nezdinde kredibilitelerinin artmasına yardımcı olur ve bu sayede şirketlerin uluslararası pazarlarda rekabet edebilir hale gelmesinde önemli rol oynar.

Finansmana erişim

Beher payını, belirlenen firma değeri üzerinden ve primli bir fiyatla halka arz etmekle şirketler, alternatif finansman yöntemlerine göre daha düşük maliyetle, uzun vadeli ve geri ödemesi olmayan bir finansmana ulaşırlar. Ayrıca şirketler, halka açıldıktan ve payları Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladıktan sonra da paylarını teminat göstererek kolaylıkla kredi kullanabilme, borç senedi ihraç edebilme gibi imkanlardan yararlanmak suretiyle finansman sağlayabilirler.

Likidite

Halka arz edilen payların organize bir pazarda, istenildiği anda, piyasa arz ve talebine göre oluşan fiyatlardan şeffaflık içinde alınıp satılmasının mümkün kılınması, paylara likidite kazandırır ve böylece şirketlerin mevcut ortakları ihtiyaç olması halinde kısa sürede nakde ulaşmada önemli bir imkan elde ederler.

Yurt içi ve dışında yaygın tanıtım

Payları Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler hakkındaki çeşitli bilgiler, sermaye piyasalarının şeffaflık ve kamuyu aydınlatma işlevi çerçevesinde başta Kamuyu Aydınlatma Platformu (www.kap.gov.tr)  olmak üzere çeşitli veri yayın kuruluşları, basın ve yayın kuruluşları ile diğer görsel yayın kuruluşları vasıtası ile yurt içi ve yurt dışı yatırımcılara sürekli olarak ulaştırılır. Söz konusu bilgi dağıtımı şirketlerin ve şirket ürünlerinin hem yurt içinde hem de yurt dışında tanınmalarına yardımcı olur. Şirket hakkında artan farkındalık ve bilinirliğin sağladığı avantaj çerçevesinde gerek yurt içi, gerekse yurt dışında şirketlerle çeşitli İşbirliği imkanları artar.

Kurumsallaşma

Ülkemizde faaliyette bulunan şirketlerin karakteristik özelliği aile şirketi hüviyetine sahip olmaları (Sektöründe önde gelen uluslar arası bir danışmanlık firması tarafından 2012 yılında yapılan Küresel Aile Şirketleri Araştırmasının Türkiye sonuçlarına göre, Türk şirketlerinin yüzde 95’i aile şirketlerinden oluşuyor). Bu durum genellikle, şirketin ömrünün kurucu ya da yönetimde söz sahibi olan aile  bireylerinin ömürleri ile sınırlı olmasını  beraberinde getirir. Halka açılmak suretiyle gerek şirket yönetim ve organizasyonunun gerekse şirket ortaklık yapısının kurumsallaşması, aile şirketlerinin nesilden nesile sorunsuz ve daha başarılı şekilde aktarımını sağlar.

Şirketlerin paylarını halka arz etmeleri ve Borsa’da işlem görmeye başlamaları, SPK ve Borsa İstanbul’un incelemelerini içeren bir süreç dahilinde gerçekleşir. Ayrıca şirketler, işlem görmeye başladıktan sonra finansal tablolarını belirli dönemlerde bağımsız denetimden geçirerek, ortaklarını ve kamuyu bilgilendirir. Bu çerçevede halka açılmak ve paylarının işlem görmesini sağlamakla  şirketler, kurumsallaşma sürecini hızlandırırlar.

İkincil halka arz imkanı

Gelişmekte olan ülkelerdeki sermaye birikiminin yetersizliği ülkelerin ekonomik gelişim sürecini olumsuz yönde etkiliyor. Bu çerçevede şirketler büyümek, gelişmek, yatırım yapmak ve globalleşen dünyada rakipleri ile rekabet edebilmek için gerekli olan sermayeyi bulmakta zorlanıyorlar. Borsa şirketi olarak sermaye piyasasından temin edilen finansmanın şirketlerin kaynak probleminin çözümüne sağladığı katkı, son yıllarda giderek daha fazla önem kazanıyor.

Şirketler payları Borsa İstanbul’da işlem görürken de yatırım ve diğer ihtiyaçları nedeniyle ortaya çıkan ek kaynak gereksinimlerini, mevcut ortaklarının rüçhan haklarını kısıtlamak suretiyle ‘İkincil Halka Arz’ ile karşılayarak yeniden finansman imkanı yaratabilirler.

Kredibilite

Şirketlerin paylarının halka arzı ve Borsa İstanbul’da işlem görmesi, Şirketlerin bankacılık ve para piyasası nezdindeki kredibilitelerini artırır, daha kolay ve uygun maliyetlerle kredi bulma imkanı kazanmalarını sağlar.

Globalleşme

Paylarının halka arzı ve Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlaması ile birlikte şirketler, yabancı ülkelerde de kolayca sermaye piyasası aracı ihraç edebilir ve yabancı bir ülke de sermaye piyasası araçlarını kote ettirerek işlem görmesini sağlayabilirler. Böylece yurt dışı piyasalara ulaşabilirler.