Deri ihracatı iki kat arttı

Tepe: Bu rapor, gelecekte yürütülecek daha ileri araştırmalara ve geliştirilecek yeni politikalara ışık tutacak

İSO’nun ‘Deri ve Deri Ürünleri İmalatı Sektör Raporu’na göre, Türkiye’nin 2005-2013 dönemi deri sanayi ihracatı iki kat artışla 1,90 milyar dolara yükselirken, katma değer de aynı oranda artarak 1,63 milyar TL oldu.

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) deri sanayi meslek komiteleri ve sivil toplum kuruluşları katkılarıyla oluşturulan ‘Deri ve Deri Ürünleri İmalatı Sektör Raporu’ açıklandı. Buna göre Türkiye’nin 2005-2013 döneminde deri ve deri ürünleri imalatı sanayi üretimi yüzde 16,7 arttı. Sektörün ihracatı yaklaşık iki kat artarak 1,90 milyar dolara, katma değeri de iki kat artışla 1,63 milyar TL’ye yükseldi. Sektörün Türkiye’nin toplam ihracatı içindeki payı 2013 yılında yüzde 1,25 oldu.

İHA'nın haberine göre; Türkiye deri sanayinin 2023 yılında 10 milyar dolar ihracat hedeflediği belirtilen raporda, sektörün küresel rekabet gücünün artırılması için uygulanacak 19 strateji arasında; deriye et ve süt kadar önem verilerek hayvancılığın desteklenmesi, ham, yarı işlenmiş ve işlenmiş kürk postu ithalatında yüzde 20 ÖTV’nin kaldırılması, işgücü kamu yüklerinin ve enerji maliyetlerinin azaltılması, Rusya’ya ihracatta referans fiyatlarının düşürülmesi ve kayıt dışı denetimlerin artırılması gibi maddeler yer aldı. İSO Deri ve Deri Ürünleri İmalatı Sektör Raporu, sektör temsilcilerinin de katıldığı toplantı ile açıklandı. Açılış konuşmasını yapan İSO Yönetim Kurulu Üyesi Sultan Tepe, raporun deri imalat sanayi sektörünün rekabet gücünü artmasına ve kurumsal işbirliklerinin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla hazırlandığını söyledi. Sultan Tepe, “Bu rapor, gelecekte yürütülecek daha ileri araştırmalara ve geliştirilecek yeni politikalara ışık tutacak” diye konuştu.

“TÜRKİYE’DE HAYVAN SAYISI GİDEREK AZALIYOR”

Raporun açıklanmasının ardından düzenlenen ve moderatörlüğünü İSO Danışmanı Can Fuat Gürlesel’in yaptığı panelde, deri sektörünün küresel rekabet gücünün artırılması için deriye et ve süt kadar önem verilerek hayvancılığın desteklenmesi, işgücü kamu yüklerinin ve enerji maliyetlerinin azaltılması gerektiğine dikkat çekildi. Panelde konuşan İSO 12. Grup Deri ve Deri Mamülleri Sanayi Meslek Komitesi Başkanı Gürkan Kopuz, deri sektörünün hammaddesinin canlı varlık olduğuna ve hayvan sayısının giderek azaldığına dikkat çekerek “Maliyet sorunları ya da et varlığının azalması gibi nedenlerle maalesef dişi hayvanlar daha üremesini yapmadan kesiliyor. Üreme olmadan çoğalma olmaz. Kamudan bu noktada denetim talep ediyoruz. Bizler eti için kesilen hayvanların ham derisini alıp, ayakkabı ve saraciyede bir değer haline getiriyoruz” dedi.
İSO 44. Grup Ayakkabı ve Yan Sanayi Meslek Komitesi Başkanı Hüseyin Çetin, ayakkabı sektörünün 2023 yılında 2,5 milyar dolar ihracat hedefi olduğunu ve sektörden yüzde 55 pay aldığını vurgulayarak “Alt sektörlerden ayakkabı grubunun Rusya, Ukrayna ve Irak’ta yaşanan sıkıntılara rağmen ihracatı artırdık. Dünya hazır giyim devleri arasındaki markalar, yerli ayakkabı üreticilerinden alımlarını artırdı” dedi.
İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Şenocak da Mart ayında ihracatı artan üç sektörden birinin deri olduğunu söyleyerek, “Uzak Doğu’da özellikle Çin gibi ülkelerde düzenlenen fuarlar sayesinde yarı mamul ürün ihracatında büyük bir sıçrama yaptık. Derideki en büyük Pazar Rusya’ya ihracatta düşüş oldu ancak ikinci sıradaki İtalya’ya yüzde 10 artış kaydettik” dedi.

Türkiye Deri Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Matraş, deri sektörünün hammaddesi olan hayvancılığın önemine değinerek “Türkiye’nin 100 milyon tonu aşkın et tüketimi var ancak ete gösterilen özen deriye gösterilmiyor. Türkiye’de kırmızı et yeniyorsa, dericilik sektörü kendine öz kaynaktan hammadde bulabilir. Türkiye’de 100 hayvanın yüzde 30’u çok kaliteli niteliği taşıyor. Deri sanayinde ülke genelinde 14 OSB var ve 20 ilde deri sanayi yapılıyor. Ama bizim mezbamız olmayan iller var. Diğer ülkeler deri sanayi rekabetinde Türkiye’yi geçmeye başladı. Örneğin Hindistan, ham deri ihracatını yasakladı, sadece çanta, ayakkabı yani katma değer ihraç ediyor. Ama biz katma değer olmadan birkaç kuruşla deri hammaddesini dışarı gönderiyoruz” dedi.

TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK İHRACAT PAZARI RUSYA

Rapora göre, dünya deri ihracatı içindeki payı 2013 yılı itibariyle yüzde 0,79 olan Türkiye, ihracat sıralamasında ise 10. büyük ülke oldu. Alt sektörler bazında dünya ihracatı içinde en yüksek paya sahip grup, yüzde 7,7 ile kürk giyim eşyası oldu. Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı 508 milyon dolar ile Rusya oldu. Türkiye’nin diğer büyük ihracatçı pazarları 131 milyon dolar ile İtalya ve 114 milyon dolar ile Almanya oldu. Dünya deri ihracatının lider ülkesi Çin olurken, İtalya, Hong Kong, Fransa ve Almanya da diğer büyük ihracatçı ülkelerden oldu. Deri ithalatının lider ülkesi ise 30 milyar dolar ile açık ara ABD oldu. Rapora göre deri sanayinde kişi başı üretim ile ölçülen verimlilik 2005-2013 döneminde yüzde 7,9 geriledi. Ayakkabı imalatı yüzde 32,9 ve derinin tabaklanması üretimi yüzde 2,3 artarken, giyim eşyası üretimi yüzde 21,3 geriledi. Bu gerilemede özellikle kürkten giyim eşyası ve saraciye üretimi etkili oldu. Deri ve deri ürünleri imalatı sanayi temel ekonomik göstergelerinde, 2012 yılı itibariyle bazı rakamlar şu şekilde gerçekleşti; çalışan sayısı 71 bin 76 kişi, üretim değeri 8,56 milyar TL, üretimdeki payı yüzde 1,15, istihdam içindeki payı yüzde 2,2, katma değer içindeki payı 1,22 oldu. Rapora göre, deri ve deri ürünleri imalatı sanayinde üretim değeri ve katma değerde en yüksek payı yüzde 50’ye varan oranla ayakkabı alt sektörü aldı. Raporda marka tescillerinin 2000 yılında 716 adet iken 2013’te 1.919’a çıkması, sektörde daha özgün markalara yönelim olduğunun bir göstergesi niteliği taşıdı.

DERİDE 19 STRATEJİK HEDEF BELİRLENDİ

Raporda Türkiye deri ve deri ürünleri imalatı sanayinde belirlenen 19 stratejik hedef şöyle sıralandı;

Hayvancılığın desteklenmesi, deriye et ve süt kadar önem verilmesi,
Ham, yarı işlenmiş ve işlenmiş kürk postu ithalatında ve üretiminde yüzde 20 ÖTV’nin kaldırılması, yüzde 18 KDV’nin yüzde 8’e indirilmesi,
KKDF’nin vadeli ithalatta yüzde 1’e indirilmesi, yurtiçinde olmayan malların ithalatında kaldırılması,
Aksesuar yan sanayinin geliştirilmesi,
Firmaların işgücü kamu yüklerinin azaltılması, indirimli enerji fiyatı uygulanması,
Teşviklerde 6. Bölgede uygulanan desteklerin deri OSB’lerinde de aynen uygulanması,
Çevre yatırım ve harcamalarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bütçesi ile desteklenmesi,
OSB dışındaki doğal kümelenmelerin ıslah OSB niteliğinde statüye kavuşturulması
Turquality ve Marka Destek Programı’na deri sektörünün katılımının arttırılması,
2023 yılında 10 milyar dolar ihracat yapılması,
Özel faturalı ihracatın resmi ihracata dâhil edilmesi, üretici-ihracatçıya ÖTV iadesi yapılması,
Rusya’ya ihracatta referans fiyatlarının ve geçiş maliyetlerinin düşürülmesi,
DİR kapsamında izin verilen döviz kullanım oranının yüzde 75’e yükseltilmesi,
Doğal deri ile suni deri ayrımına ilişkin tüketici bilincinin arttırılması,
Nitelikli insan kaynakları yetiştirilmesi ve zanaatkarlığın korunması,
Çalışma hayatına ilişkin düzenlemelerin gözden geçirilmesi ve ilave yüklerin azaltılması,
Saraciyede alışta yüzde 18, satışta yüzde 8 KDV’den kaynaklı sorunların giderilmesi
İthalatta ürün kalitesi denetimlerinin etkinleştirilmesi, indirimlerin düzenlenmesi,
Kayıt dışı denetimlerin artırılması ve fikri mülkiyet haklarının etkinleştirilmesi.