Çilek üreticisinin yüzü gülmedi

Şen: çileklerin büyük olmasının hormonlu olmasından değil cinsinden kaynaklanıyor

Türkiye'nin en önemli çilek üretim merkezlerinden İzmir'in Menemen ilçesine bağlı Emiralem'de, her gün toplanan tonlarca çilek için müşterinin hazır, fiyatın yüksek olmasına rağmen üreticinin yüzü gülmedi.

Geçen yıl 1.5-2 liraya sattığı ürününe bu yıl tarlada 3- 4 TL arasında alıcı bulmasına rağmen emeğinin karşılığını alamadığını söyleyen üreticilerden Ahmet Çevik, "Çilek geçen yıl çoktu para etmedi. Bu yıl pahalı bu kez de ürün yok" dedi. Menemen Ziraat Odası Başkanı Arif Metin Karagöl de, geçen yıl dönüm başı 3 ton çilek alan üretecinin bu yıl ancak 2 tonla yetineceğini söyledi. 

'Çilek' denildiği zaman, akla gelen ilk yerlerden olan Menemen'e bağlı eski beldelerden Emiralem Mahallesi'nde üreticinin yüzü bu yıl da rekolte düşüklüğü nedeniyle gülmedi. Geçen 23 Nisan gecesi Manisa Ovası'ndaki binlerce dönümlük bağı yakan don, Emiralem çileğine de zarar verdi. Emiralem'de, Menemen Ziraat Odası kayıtlarına göre geçen yıl ekim yapılan 900 dönümlük alanda, üretici dönüm başına 3 ton çilek topladı. Bu rakamlara göre geçen yıl 2 bin 700 ton olan çilek rekoltesi, bu yıl üçte bir oranında düştü. Çilekte dönüm başına verimin 2 tona kadar gerilediği belirtildi. 

Üretici yüksek fiyata rağmen mutsuz

Ürettiği çileği kalitesine göre, tarlasından 3 ile 4 TL arasında fiyatlara satan üretici, buna rağmen, emeğinin karşılığını alamamaktan yakındı. Ürettikleri çilek için toptancıların yanı sıra vatandaşların bile tarlaya kadar geldiklerini söyleyen üretici Ahmet Çevik şunları söyledi:

"Çilek zor bir uğraş, bu yıl ektiğimiz ve bebek gibi büyütüp bakımını yaptığımız üründen ancak gelecek yıl bu vakitlerde ürün alabiliyoruz. Onu soğuktan ve diğer dış faktörlerden korumamız gerekiyor. Çilek geçen yıl çoktu ama istediğimiz parayı etmedi. Bu yıl pahalı, tüccarın, toptancıların yanı sıra vatandaşlar bile tarlaya kadar gelip çilek almaya başladı. Çünkü pazarda çok yüksek fiyattan satılıyor. Biz satmak için çalışmıyoruz ama bu kez de üretim çok düşük kaldı. Geçen yılki günlük toplama miktarlarımızı hiç yakalayamadık." 

'Bir de iyi verim olsaydı'

Üreticilerden Mustafa Çevik de, "Fiyatlar güzel, hatta çok iyi ama bir de iyi verim olsaydı kazancımız çok iyi olacaktı" dedi. Emiralem'deki halde komisyonculuk yapan Turgay Yıldırım da üreticilerle benzer değerlendirmelerde bulundu. Yıldırım, "Tarladan pahalı alan satıcı da, pazarda mecburen pahalı bir fiyata satıyor. Ama bunu ilk gün satabiliyor. Eğer çilek ertesi güne kalırsa zararına bile sattığı oluyor. Çünkü çabuk bozulan bir ürün" dedi. 

Çilek toplayan kadının yövmiyesi 20 ile 35 TL

Çilekte üretcinin umduğunu bulamamasının yanı sıra, bu ürünü tarlada toplayan tarım işçisi kadınların da kazancı artmadı. Tarlada günlük çalışma saatlerinde göre 20 ile 35 TL arasında yövmiye alan çilek toplayıcısı kadınlar, işlerinin zor olduğunu ama başka çarelerinin de bulunmadığını söyledi. Bu kadınlardan Ayşe Tanrıkulu şöyle konuştu:

"Sabah erkenden gelip çalışıyoruz. Biz üretime, ne kadar satıldığına bakmayız. Bize gösterilen yerdeki çilekleri toplar günlük 20 TL, ya da uzun çalışıp güneş altında kalırsak 35 TL yövmiye alırız. Buradaki ürünü topladıktan sonra aynı gün içerisinde başka yerlere gidip çalışan kadınlar da var."

DHA'dan Taylan Yıldırım'ın haberine göre; tarım işçisi kadınlardan Esma Şen ise, çileklerin büyük olmasının hormonlu olmasından değil cinsinden kaynaklandığını söyledi. 

'Çilek çok zor ürün'

Menemen Ziraat Odası Başkanı Arif Metin Karagöl çileğin zor bir ürün olduğunu, hava şartlarından çok etkilendiğini belirterek şunları kaydetti:

"Belli başlı yerlerde yetişiyor. Menemen'de de sadece Emiralem'de yetişiyor. Diğer bölgelerine ekildi ama olmadı. Geçen sene verim iyiydi ama fiyat iyi değildi. Bu yıl fiyat güzel, verim düşük. Çünkü genellikle meyveleri etkileyen soğuk çileği de vurdu. Türkiye'de bütün ürünlerde olduğu gibi burada da çiftçi gerçekten son zamanlarda emeğinin karşılığını zor topluyor."