Telekomünikasyon lisansları için yeni düzenleme

Ulaştırma Bakanlığı`nca Telekomünikasyon Hizmeti Sunacak İşletmecilere Verilecek Yetki Belgeleri Hakkında Yönetmelik taslağı, bakanlığın internetteki sitesinde yayınlandı.

Türk Telekomünikasyon sektöründe telekomünikasyon hizmetlerinin sunulmasına ilişkin esas ve ilkeleri belirlemek amacıyla düzenlenen yönetmelik taslağı, Türk Telekom`un, tekel süresinin biteceği 2003 yılından itibaren, telekomünikasyon hizmetlerini, ilgili mevzuat çerçevesinde, serbest rekabete açık olarak vermeye devam etmesini öngörüyor. Taslağa göre, bir gerçek kişi, tüzel kişi veya işletmecinin kuracağı kişisel telekomünikasyon tesisinin altyapısı, Türk Telekom`un tekel hizmeti kapsamında bulunmuyor.

Kişisel telekomünikasyon tesislerinin gayrimenkul sınırlarının dışına taşan bölümlerinin kurulmasının öncelikle Türk Telekom`dan talep edileceği belirtilen taslakta, Türk Telekom`un bu talebi kabul etmemesi veya talebi almasından itibaren 1 ay içerisinde faaliyete geçmemesi durumunda, ilgili telekomünikasyon altyapısının, söz konusu telekomünikasyon altyapısını kurmaya ilişkin yetki belgesi olan başka işletmecilerce hazırlanmasının serbest olduğu kaydediliyor. Bakanlığın verdiği yetki belgesinin, esas olarak hizmetin gerektirdiği altyapının kurulması ve işletilmesini de içerdiği ifade edilen yönetmelik taslağında şöyle deniliyor:

Bir işletmecinin kurmak istediği telekomünikasyon altyapısı veya sistemi, kendi yetki belgesi kapsamında kurulmasına izin verilen telekomünikasyon altyapısından tamamen veya büyük ölçüde farklı ise bu işletmecinin de ilgili telekomünikasyon altyapısının kurulmasını öncelikle Türk Telekom`dan talep etmesi gereklidir. Ancak Türk Telekom, bu talebi kabul etmez veya talebi almasından itibaren 3 ay içerisinde ilgili talebi çalışır vaziyette karşılamazsa telekomünikasyon altyapısının, bu hususta yetki belgesi sahibi olan başka işletmeciler tarafından karşılanması serbesttir.

Görev sözleşmesi ya da imtiyaz sözleşmesi imzalanması, telekomünikasyon ruhsatı veya genel izin verilmesi, Bakanlığın yetkisindedir. Ancak, söz konusu yetki belgelerine ilişkin hazırlık çalışmalarının yürütülmesi açısından bakanlık, Telekomünikasyon Kurumu`nun görüşüne başvurur. Kurum da özellikle telekomünikasyon ruhsatları ve genel izinlerin hazırlanmasında teknik hususların uyumluluğunun sağlanması, sektörde rekabetin teşvik edilmesi ve uluslararası yetkilendirme biçimleri ile olabildiğince uyumun tesis edilmesi hedeflerine ulaşmak için gerekli bilgi, görüş, öneri ve tedbirleri bakanlığa sunar.

İşletmeci, lisans konusu hizmetle ilgili olarak bakanlığın bilgisi dahilinde uluslararası kuruluşlara üye olabilir. Ancak, ülke çıkarları açısından alınacak kararlara bakanlığın izni olmadan katılamaz. İşletmeci, buna ait tüm sorumlulukları yerine getirmekle ve uluslararası anlaşmalara uymakla yükümlüdür.


İşletmeciler ile kullanıcılar arasındaki ilişkiler:

Taslakta ile işletmecilerin, kullanıcıların hizmet taleplerini teknik veya fiziki imkansızlıklar gibi ciddi ve kabul edilebilir bir gerekçe olmadan reddedemeyeceği, daha çok sayıda kullanıcının haberleşmesini etkileyen arızaları öncelikle gidereceği, kullanıcılar arasında ayırım yapamayacağı, ancak acil durum ve güvenlikle ilgili kurum ve kuruluşlara arıza gidermede öncelik tanıyacağı, abonelik sözleşmelerinde tarafların hak ve sorumluluklarını açıkça belirteceği yer alıyor. İşletmeciler, her hizmet türüyle ilgili olarak hazırlanacak sözleşmeler için bakanlığın onayını alacak; abonman ve tesis işlemlerinde, tesis ve nakil taleplerinin sıraya konulmasında, arızaların giderilmesinde, kanun ve yönetmelikte belirtilen istisnalar dışında ayırım yapılamayacak.


GSM hizmetleri:

GSM mobil hizmetlerini yürütmek için verilen yetki belgesinin, diğer telekomünikasyon hizmetlerini sunma hakkını sağlamayacağı belirtilen yönetmelik taslağında, GSM mobil hizmetinin, GSM iyi niyet anlaşması kapsamındaki tüm telekomünikasyon hizmetlerini kapsadığı, ülkelerin uygulamasına bırakılmış iyi niyet anlaşması kapsamı dışındaki telekomünikasyon hizmetlerinin, bakanlığın izniyle verilebileceği kaydediliyor. GSM işletmecisinin, sistemini kurma, işletme ve yetki belgesi verilen telekomünikasyon hizmetini yerine getirme ile ilgili tüm masraflardan sorumlu olduğu ifade edilen taslakta, şu hususlara yer veriliyor:

İşletmeci, sistemini yetki belgesi kapsamı dahilinde ve süresi boyunca çalışır vaziyette muhafaza eder ve günde 24 saat, yılda 365 gün kesintisiz hizmet verir. Abone hizmet merkezleri açarak abone kayıt, pazarlama ve satış işlemleri yapabilir. GSM mobil telefon santralının ana telekomünikasyon şebekesine bağlanması için gerekli olan her türlü yazılım ve donanımı sağlamakla yükümlüdür. GSM iyi niyet anlaşması tarafından tanınmış her türlü terminal cihazlarının kendi sistemine bağlanmasına izin verir, onaysız terminal cihazları kullanılamaz.

İşletme usul ve esasları ile tarifelerini yayınlar ve bu bilgileri talep eden herkese verir. İşletmeciler, hizmetlerin tanıtılmasından, abonman işlemlerinden ve bu faaliyetlerin yürütülmesi için hizmet yerlerinin kurulmasından sorumludur. Abonelerin kullanacakları cihazların ithalatı, imalatı, satışı, ruhsat ve kullanma ücretlerine ilişkin işlemler, Telekomünikasyon Kurumu tarafından yürütülür. İşletmeci tarafından kullanılan tüm teçhizat, zaman zaman adapte edilebilecek olan ilgili ISO 9000 serisi standartlara uygun olacaktır.

Yurtiçinde faaliyet gösteren her işletmeci, kendi sisteminin yabancı GSM sistemleri ile haberleşmeye uygun olmasını sağlar. Ayrıca, her yerli işletmeci, yurtdışına çıkan abonelerinin yabancı GSM sistemlerini kullanma imkanına sahip olmasını temin eder, gerekli olan uluslararası dolaşım (roaming) anlaşmalarını yapar. Bu amaçla Türkiye`de gerekli olabilecek her türlü bilgisayar yazılımı ve donanımı, işletmeci tarafından temin edilir.


Uydu işletmeciliği:

Yönetmek taslağının, uydular aracılığıyla sayısal data servisi kurarak yurtiçi ve yurtdışındaki kullanıcılara data hizmeti vermek üzere uydu sistemlerinin kurulması ve işletilmesine ilişkin esasları belirleyen bölümü ise Türkiye`de kurulan uydu data sistemlerini kapsıyor. Uydu data sistemleri üzerinden ses iletimi ve halkın doğrudan alıp izlemesi amacıyla radyo ve televizyon yayını yapılamayacağı kaydedilen bölümde, söz konusu sistemlerin, doğal afetlerde haberleşme amacıyla kullanılmak üzere bölge afet yönetim otoritesinin emrinde görevlendirilebileceği belirtiliyor.

Söz konusu hizmeti vermek isteyen kuruluşlarda aranan temel nitelikler ise şunlar: Kurulmak istenen sistem için gerekli uzay kesimi kapasitesine sahip olmak veya bu kapasitenin başvuruda belirtilen kurulun süresi içinde yetkili uydu operatörlerinden sağlanacağını belgelemek

Uydu data haberleşmesi veya benzeri mikrodalga sistemlerinin kurulup işletilmesi konusunda yurtiçi veya yurtdışında en az 3 yıllık başarılı bir deneyime sahip olmak ve başvurulan servis için gerekli teknik altyapı, donanım ve personele sahip olduğunu belgelemek

Yurtiçi veya yurtdışında halen vermekte olduğu telekomünikasyon hizmetlerinin yürütülmesinde ilgili ülke yasalarına aykırı bir davranışı bulunmamak

Kurulacak her uydu yer istasyonu için ayrı ayrı uluslararası koordinasyon kontür haritaları (kapsama alanı haritaları) hazırlanması.