SPK, borsazedeler için bastırıyor

El konulan bankalarda hisseleri bulunan 36 bin hissedarın haklarının iade edilmesi söz konusu. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Derviş Kanunları olarak bilinen ve çıkarılması acil olan yasalar içinde yer alan Bankalar Kanunu`nda değişiklik öngören yasa tasarısında küçük yatırımcıların mağduriyetinin giderilmesi için çaba sarfediyor. Bankalar Kanunu`nun 14`üncü maddesi çerçevesinde yapılan değişiklikle, TMSF`ye sadece bankaların hakim ortakların hisselerinin devredilmesi ve zarar karşılığının da bu hisselerle sınırlı olarak üstlenilmesi öngörülüyor. Bu değişiklik özellikle, halka açık ve hisse senetleri borsada işlem gören bankaların hisse senetlerine anonim bir piyasada ve bu piyasanın kurallarına göre yatırım yapan yatırımcıları koruyacak.

Fona devredilen bazı bankaların tasfiye edilme olasılığını gözönünde bulunduran SPK, alternatif çözüm önerisi ile birlikte Plan ve Bütçe komisyonu Nesrin Nas`a iki öneri sundu. İlk öneriye göre, Değişiklik Taslağı`na eklenecek geçici madde ile Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, Kanunun 14`üncü maddesi hükümleri uyarınca TMSF`ye devredilen bankaların küçük ortaklarına ait hisseler hak sahiplerine iade edilecek. İkinci öneriye göre ise, değişiklik yasası yürürlüğe girmeden önce hisse senetleri TMSF`ye devredilen bankaların hakim ortaklarıyla, bu işlemde sorumluluğu tespit edilenler dışındaki ortaklarının hisse senetlerinin hak sahiplerine, iadesi sağlanacak.

Hazırlanan taslak geçtiğimiz cuma günü başbakan yardımcıları düzeyinde hükümette görüşüldükten sonra muhtemelen bugün (pazartesi) Meclis`e sevkedilecek. Daha sonra (salı günü) Plan Bütçe Komisyonu`na gelecek olan taslağın Genel Kurul`a giderek cuma gününe kadar yasallaşması bekleniyor.

İlk çözüm: Hisselerin iade edilmesi
Taslağa eklenecek geçici madde ile Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, Kanunun 14`üncü maddesi hükümleri uyarınca TMSF`ye devredilen bankaların küçük ortaklarına ait hisseler hak sahiplerine iade edilecek. Değişiklik, hisse senetlerini TMSF`ye devreden bankaların bu işlemde sorumluluğu bulunmayan ortakların hisse senetlerinin hak sahiplerine iadesi öngörülüyor. Diğer taraftan bankaların Fon tarafından üstlenilen zarar karşılıklarının sermayeye eklenerek, hisse senetleri iade edilen ortakların da bu tutara katılımını sağlamak amacıyla, zarar karşılığı kadar sermaye artırımı yapılması ve rüçhan hakkı kullanılmayan payların Fona intikali öngörülüyor. Böylece ortaklar verecekleri yatırım kararı çerçevesinde, isterse üstlenilen zarar karşılığına paralel artırımana katılmayacak ve mevcut pay sahipliklerini devam ettirecekler. Son olasılıkta rüçhan hakkı kullanılmayan paylar, zaten bu payların karşılığını zarar karşılığı olarak üstlenmiş Fona intikal edecek.

Alternatif Plan: Hisse bedelleri ödenecek
Bankazede borsacılara çözüm getiren taslak değişikliği için Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından B planı da hazırlandı. TMSF tarafından el konulan bankalara ait hisseleri borsalar veya teşkilatlanmış diğer piyasalardan satın alan yatırımcıların hisse senetlerinin bedelleri, borsadaki veya işlem gördükleri piyasadaki son üç aylık kapanış fiyatlarıın ortalaması üzerinden fon tarafından hisse sahiplerine çağrıda bulunmak suretiyle ödenecek.

Hakim ortaklarla, sorumluluğu tespit edilen ortaklar hariç, sermaye piyasasında banka hisse senetlerine yatırım yapan ortakların hisse senetlerini son üç aylık borsa kapanış değerleri ortalaması üzerinden hesaplanan bedellerinin fon tarafından hak sahiplerini ödenmesi, hem sistem içerisinde bir denge sağlayacak hem de sorumluluğu bulunmayan, sermaye piyasası yatırımcsı ortakların mülkiyet haklarını koruyacak.

Neden iki çözüm yolu?
Fon`a devredilen bankaların bir kısmının alıcısı çıkmayacak gibi. Yani bunların tasfiye edilmesi sözkonusu. Dolayısıyla tasfiye edilecek bir bankanın hisselerinin iade edilmesinin hiç bir önemi olmayacak. Buna bağlı olarak da, tasfiyeye tabi olacak bankaların geçmişteki hissedarlarının mağduriyeti çözümlenmiş olmayacak. Tek iyi tarafı, BDDK`ya daha ucuz maliyetli bir çözüm getiriyor olması.
Hisselerin bedelinin ödenmesi ise 36 bin yatırımcının yarasına merhem olacak. Üç bankaya el konulduğu tarihten önceki üç ayın fiyat ortalaması hesaplanacak ve yatırımcının zararı ödenecek. Bu çözümden ortaya çıkacak maliyet belki bütçeye küçük de olsa bir yük getirecek. Ancak, yapılmaması halinde daha yüksek maliyetlere katlanılmak zorunda kalınacak. Maliyet ise yerli ve yatırımcının güvenirliliğinin ve inanırlılığının yitirilmesi olacak.