Mavi Akım pahalı

Gündemdeki Mavi Akım Projesi maliyetinin pahalı olması ve avans ödemeleri açısından tartışılmaya devam ediyor. Türkiye-İran Boru Hattı`nda yapılması planlanan ve aynı inçte boruların döşenmesi planlanan doğalgaz hattının maliyeti 571.760 bin dolar iken, Samsun-Ankara Hattı 679.500 dolar.

Samsun-Ankara Hattı`nda yapılan Mavi Akım`ın kilometresinin, Türkiye- İran Boru Hattı`na göre 100 bin dolar daha pahalıya mal olduğu ortaya çıktı.

İran-Türkiye Boru Hattı 1988 Eylül ayında ihale ediliyor. 301 kilometrelik hattın ihale bedeli ise 172,1 milyon dolar. 48 inç`lik boruların döşenmesi planlanırken hattın kilometre fiyatı 571.760 bin dolara mal oluyor. Samsun-Ankara Boru Hattı ise 500 kilometreden oluşuyor. 339,75 milyon dolara ihale edilen hattın kilometresi ise 679.500 dolara geliyor. Yetkililer iki proje arasındaki kilometre fiyat farkının 107.740 bin dolar olduğuna dikkat çekerken Ankara-Samsun Boru Hattı için 53.870 milyon dolar daha fazla para ödendiğini iddia ediyolar. Bu rakam ise ilgili firmaya ödenen 50.962.500 dolarlık avanstan daha fazla bir rakama tekabül ediyor.


İhale şartları değişti:

Öte yandan Mavi Akım için yapılan avans ödemesinin de ihale şartlarının adım adım değiştirilerek gerçekleştirildiği ortaya çıktı. 15 Aralık 1997 yılında Türkiye ile Rusya arasında doğalgaz alım anlaşması imzalanmasının ardından 26 Kasım 1998 tarihli BOTAŞ Yönetim Kurulu kararı ile Türkiye-Rusya arasında imzalanan Doğalgaz Alım Satım anlaşması çerçevesinde deniz geçişi ile ilgili finansman bulunması şartı, boru temin kontratının Rusya tarafından imzalanması gibi şartların yerine getirilmesi halinde avans ödenmesine karar veriliyor.

Proje için 26 Kasım 1998 tarihinde alınan BOTAŞ Yönetim Kurulu Kararı`nın Rusların yükümlülüğünde olan deniz geçişi ile ilgili finansman bulunması, boru temin kontratının karşı tarafından imzalanması gibi şartların yerine getirilmesi halinde Samsun-Ankara Doğalgaz Boru Hattı ile ilgili kontratın imzalanması ve OHS konsorsiyumun teklif fiyatının makul seviyeye indirilmesi istendi. Bu kararda imzası olan TBMM Başkan Vekili Nejat Arseven`in kardeşi BOTAŞ Genel Müdürü Nevzat Arseven`in görevinden istifa etmesinin ardından BOTAŞ Genel Müdürlüğü`ne Gökhan Yardım getirildi.

Yardım başkanlığındaki BOTAŞ Yönetim Kurulu`nun 18 Haziran 1999 tarihindeki kararında ise BOTAŞ heyetinin kara boru hattı inşaatının son durumunu incelemek üzere Rusya`ya gönderilmesi kararlaştırıldı. Bu toplantıda alınan kararda Rus tarafının üzerine düşenleri yapmamasına rağmen `Samsun-Ankara arasındaki boru siparişlerinin kısa sürede verilmemesi halinde 1999 yılı inşaat mevsiminin kaçırılacağı ve 2001 yılında take-or-pay oluşabileceği, her ne kadar BOTAŞ-OHS arasında Samsun-Ankara boru hattı kontratının imzalanması için Karadeniz kontratının imzalanmış olması şartı varsa da OHS konsorsiyumunun inşaat sezonunu geçirmemesi ve projenin gecikmemesi için bir an evvel boru siparişlerini vermek üzere avans talebinde bulunduğu ve avans ödemesinin yerinde olacağı ifade edilmişti. denilerek avans şartları yumuşatıldı.


Yardım: Avans normal

BOTAŞ`ın bütün yatırımlarında yüzde 15 civarında sürekli bir avans verildiğini vurgulayan BOTAŞ Genel Müdürü Gökhan Yardım, Rusya doğalgazını Türkiye`ye ulaştıran boru hattı için de yüzde 15 avans ödendiğini hatırlattı. CNBC-E televizyonuna konuşan ve avans ödenmesi konusunun BOTAŞ Yönetim Kurulu toplantısında ele alındığını belirten Yardım, bunun BOTAŞ`ın normal bir uygulaması olduğunu söyledi.