İşte Enerji Reform Paketi

Üretim, İletim, dağıtım ve satış faaliyetlerini yürütecek üç yeni kamu şirketi kurulacak. Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu..


Ekonomik reform programının önemli ayaklarından birini oluşturan yapısal reform konusunda somut bir adım daha atılıyor. Türkiye’nin IMF ve Dünya Bankası ile ilişkilerinde de önemli bir unsur olan enerji sektörüyle ilgili düzenlemeler nihayet tamamlanma aşamasına getirildi. Elektrik aşamasına geritirildi. Elektrik piyasasının oluşumu ve işleyişine ilişkin bütün usul ve esasları kapsamlı şekilde düzenleyen yeni bir yasa tasarısı hazırlandı. Tasarının önümüzdeki günlerde Bankalar Kurulu’nda görüşüldükten sonra TBMM’ye sunulması bekleniyor. Hükümet, sektörle ilgili son olarak , TEAŞ’ın yerine geçecek üç şirket kurulmasını da öngören bir kanun hükmünde kararname hazırlamış, ancak yetki yasası kapsamında çıkarılan bu kararname Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Şimdiye kadar çıkarılmış olan çok sayıda kanun, kararname ve bunlara bağlı yönetmeliklerin yerine geçecek olan yasa ve devamında yayınlanacak yönetmelikle , elektrik enerjisi piyasası faaliyetlerine çeki düzen verilmiş olacak.


“Elektrik Piyasası Kanunu” ile, elektrik enerjisi piyasasının serbest piyasa koşullarında yeniden yapılandırılması , yatırımlardaki kamu payı daraltırken özel sektör payının yükseltilmesi bu arada kamunun denetim ve yönlendirme faaliyetlerindeki etkinliğin ise arttırılması sağlanacak. Kanunda öngörülen iki yıllık geçiş süresi sonrasında , sektör yeniden yapılandırılırken , altyapı yatırımları özel sektöründe katılımıyla hızla tamamlanacak ve Türkiye artık “enerji darboğazı” gibi bir sorudan kurtulmuş olacak. Türkiye, elektrik enerjisinde arz fazlasını arz fazlasına sahip bir ülke konumuna gelecek.


“YENİ ŞİRKETLER KURULACAK”

Elektrik Piyasası Kanunu ile, “Elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için; rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterecek , mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenlemeve denetim sağlanması” amaçlanıyor. Elektrik üretimi, iletimi, dağılımı, toptan satışı, ithalata ve ihracatı , elektrik enerjisi kapasite alım-satımı veya ticareti ile bu faaliyetlerle doğrudan ilişkisi tüm gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri, yani sektörle ilgili A’dan Z’ye bütün faaliyetler bu kanun kapsamında yer alacak ve kanundaki hükümler çerçevesinde yürütülecek. Elektrik enerjisi üretim ve dağıtım tesislerinin özelleştirilmesi de bu kanun hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilecek. Sektördeki faaliyetlerin kanun hükümleri çerçevesinde yürütülmesini sağlamak üzere “Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu” kurulu oluşturulacak. Bu arada, elektrik üretim, iletim, dağıtımı ve satışı ile ilgili faaliyetlerinkamu kesimi tarafından yürütülmesini sağlamak üzere, adları Elektrik Üretim Anonim Şirketi, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi ve Taahhüt Anonim Şirketi olan üç şirket kurulacak.


ÖZELLEŞTİRME;

Kit’ler ile kamu tüzel kişilerine ait elektrik enerjisi üretim ve dağıtım tesisleri, Türk hukukuna göre kurulmuş sermeye şirketlerine, aynı faaliyetleri sürdürmeleri koşuluyla “varlık satışı veya hisse satışı” yoluyla devredilebilecek. Ayrıca “kiralama” ve “mülkiyetten gayri ayni hakların tesisi” yöntemine de başvurulabilecek. Özelleştirme işlemleri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yürütülecek. Nihai devir işlemine Yüksek Planlama Kurulu karar verecek. Tasarıya göre, yapılacak özelleştirme ve devir işlemleri ile sözleşme ve protokoller KDV’ye tabi olacak. Ancak KDV dışındaki her türlü vergi, resim , fon, harç ve benzeri diğer mali yükümlülüklerden müstesna tutulacak. Tasarıda özelleştirme yöntemlerinin yanı sıra , değer tespit ve ihale komisyonlarının oluşturulması ve çalışma esasları ile ihale yöntemlerine ilişkin hükümlere de yer veriliyor.


ELEKTRİK PİYASASI DÜZENLEME KURULU;

Çıkarılacak Elektrik Piyasası Kanunu ile, Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu ve bu kurumunun temsil ve karar organı olarak Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu oluşturulması öngörülüyor. Kamu tüzel kişiliği taşıyan, bağımsız, idari ve mali özerkliğe sahip olacak Kurum, gerek gördüğü yerlerde bölge örgütü kurulabilecek. Hak ve yükümlülüklerini Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu vasıtasıyla kullanılacak olan Kurumun sorumluğu şöyle tanımlanıyor; “Tüzel kişilerin yetkili oldukları faaliyetleri ve bu faaliyetlerden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerinitanımlayan lisanların verilmesi, mevcut sözleşmelerin kanun hükümlerine göre düzenlenmesi, piyasa performansının izlenmesi, performans standartlarının oluşturulması ve uygulattırılması, maliyeti yansıtan fiyatların incelenmesi ve oylanması ve piyasada kanuna uygun şekilde davranılmasını sağlamak.”


TARİFLER VE SÜBVANSİYON;

Elektrik Enerjisi bağlantı ve sistem kullanım tarifesinden iletme, dağıtımından toptan satışa ve perakende satış fiyatına kadar bütün tarifeler Kurulun onayı ile uygulamaya sokulabilecek. Lisans sahipleri , her yıl 31 Ekime kadar , bir sonraki yıl uygulayabilecekleri tarifeleri Kurula bildirecek.Kurul 31 Aralık tarihine kadar uygun gördüğü tarifeleri onaylayacak. Onay belgesinde , lisans sahiplerinin yıl boyunca tarifelerde yapacağı aylık enflasyon ve diğer konularla ilgili ayarlamalarda yer alacak. Yani bir yıl önceden hangi ayda fiyatın uygulanabileceği bilinecek. Hükümet tarafından belirli bölgelere ve/ veya belirli amaçlara yönelik olarak bazı tüketicilerin desteklenmesi amacıyla sübvansiyon fiyatlara müdahale edilmezken miktarı ve usulü Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenmek üzere söz konusu tüketicilere nakdi geri ödeme şeklinde yapılacak. Ödemeler, her yıl genel bütçeye konulacak ödeneklerden karşılanacak.


HAZIRLIK DÖNEMİ;

Kanun yürürlüğe girdikten sonraki 18 ay içerisinde , uygulama usul ve esaslarının ayrıntılarının yer alacağıyönetmelikler hazırlanarak yürürlüğe sokulacak. Bir süre Bankalar Kurulu kararıyla, gerektiğinde altı ay uzatılabilecek. Yönetmeliklerin çıkarılmasını takiben yeni kurulacak kamu şirketleri ve TEDAŞ ile üretim ve dağıtım tesislerini işletmekte olan veya mevcut sözleşmeleri ile üretim ve dağıtımtesislerini işletme hakkını elde etmiş olan özel sektör tüzel kişileri , lisans başvurusuna ilişkin belgeleri , yönetmelikleri de belirtecek süreler içerisinde Kurula sunulacaktır.Kurul, başvuru tarihinden itibaren bir ay içerisinde ilgili lisansları verecek. Söz konusu tüzel kişiler , lisansların verilmesine kadar, piyasa faaliyetlerini yürürlükte olan usul ve esaslar uyarınca yürütecek. (PARA)