İmtiyazım ne olacak?

Uzanlar`a göre tasarı yasallaştığında kendilerine tanınan üretim ve dağıtım imtiyazı bitiyor. Bu ise devletin altına attığı imzayı tanımaması demek...


Uzan Ailesi`ne ait Çukurova Elektrik A.Ş., Meclis`te grubu bulunan partilere çok mühimdir ibareli bir yazı göndererek, Elektrik Piyasası Yasa Tasarısı ile haklarının elinden alındığını ve Anayasa`nın ihlal edildiğini ileri sürdü. Tasarıda istedikleri değişikliklerin yapılmaması halinde elektrik sıkıntısı yaşanan bir dönemde şirketin yaptığı Berke Hidroelektrik santrali inşaatının duracağı, 5-6 bin küçük ortağın büyük zarara uğrayacağı uyarısında bulunuldu.


Seçim hakkı:

Devletlerin yaptıkları anlaşmalara öncelikle uymaları gerektiği vurgulanarak,
Daha önce yürürlükteki mevzuata göre yapılmış olan sözleşmelerle kazanılmış olan hakların muhafaza edilmesi, yeni kanuna tabi olunması hususu, bu şirketlerin isteğine bırakılması ve bu konuda imtiyazlı-görevli şirketlere seçim hakkı tanınması gereklidir denildi. Yazıda şöyle devam edildi:

Kanunun bu haliyle çıkması halinde, devlete bedelsiz bırakılacak olan Berke Barajı ve HES inşaatı durabilecek, şirket kredi bulmakta zorlanacaktır.

Çukurova Elektrik A.Ş., tasarıyla ilgili eleştirilerini ise şöyle sıraladı:

* Serbest tüketici tanımını belli görev bölgelerinde enerji ticareti yapma yönünde kendilerine imtiyaz verilen, buna karşılık mülkiyeti devlete ait olacak şekilde enerji alt yapı yatırımları yapan şirketlere yürürlükteki mevzuata uygun olarak verilen enerji ticareti ile ilgili imtiyaz zedelenmektedir.

* Piyasada faaliyet gösterecek şirketlerin hisselerinin tamamının nama yazılı olma zorunluluğu getirilmiştir. Oysa daha önce kurulmuş ve uzun yıllardır bu alanda başarılı faaliyet gösteren ve ülkeye birçok enerji alt yapı tesisi kazandıran imtiyazlı şirketler Türk Ticaret Kanunu`na göre kurulmuş olup, bunların 5-6 bin ortaklarının bulunduğu düşünüldüğünde, hisse yapılarını değiştirmelerinin ne denli güç olduğu ve buna bağlı olarak kazanılmış hakları yok ettiği anlaşılacaktır.

*Elektrik Üretim A.Ş.`ne gerçek ve tüzel kişiliklere herhangi bir tahdit konulmaksızın, gerçek kişilere dahi, enerji satış yetkisinin verilmesi, özelleştirmenin mantığına, yapılan imtiyaz sözleşmelerine aykırıdır.

*Otoprodüktör şirketlerine ihtiyacın üzerinde üretilecek enerji yönünde bir sınırlama getirilmemiştir.

*Halen kullanım hakları imtiyaz süresi sonuna kadar kendilerine ait olan iletim tesisleri için daha önce yapılmış sözleşmeler ile verilen haklar geri alınmaktadır.


Elektrik Piyasası Tasarısı`ndan:

* Yasada bankacılıkta olduğu gibi elektrikte de bir Düzenleme Kurulu`nun oluşturulması öngörülüyor.

* Hazırlık için iki yıl süre planlanıyor.

* DSİ`ye ait elektrik üretimi yapan kurumların belirli bir sürede Elektrik Üretim AŞ`ye devredilmesi karara bağlanıyor.

* Elektrik alanındaki özelleştirmelerde ÖİB görevlendirilirken, 4046 sayılı yasanın uygulanacağı belirtiliyor.

* Mevcut sistemde faaliyet gösteren şirketlerle ilgili durumun korunması öngörülüyor.

*Sektörün libarelleşmesi amacıyla lisans şartı getiriliyor.


Hukukçuların eleştirisi:

* Yasada kullanıcılar yani tüketiciler unutulmuş görünüyor.

*Yasada çevre boyutu dışlanmış. Lisans vermede Çevre Yasası`na atıflar olmadığı gibi gerçekleşme sırasında ÇED raporu istenmiyor.

* Çalışanlara yüksek maaş vermek amacıyla maaş ve parasal haklar dışında çalışanlar 657 sayılı yasaya tabidir deniliyor. Ancak kamu çalışanlarının özlük haklarına ilişkin her türlü konunun yasa ile düzenlenmesi Anayasa`nın 128 maddesine göre ön koşul.

* Yapılan son değişikliklerle birlikte yabancı şirketlere kurulacak şirketlerde kontrol oluşturabilecek şekilde pay sahibi olmaları mümkün kılınmış durumda.Ancak bu da Anayasa`ya aykırı.

* Yasada üretim şirketleri kontrol oluşturmamak şartı ile dağıtım yapılabilir hükmü var. Bu yoruma açık bir madde olarak görülüyor.

Uzan Ailesi`nin canını sıkan madde
Birden fazla piyasada faaliyetini sürdürmekte olan tüzel kişiler bu faaliyetlerinden hangilerini sürdüreceklerini bu kanun hükümleri doğrultusunda seçer ve mevcut sözleşmelerini tadil ettirir. Bu sözleşmelerin imtiyaz niteliğinde olması bu hükmün uygulanmasına engel teşkil etmez.