Ersümer: Türkiye Net İthalatçı Konumunda

-Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ersümer: -``Yerli Kaynaklar İhtiyacı Karşılayamadığı İçin Türkiye Net Bir İthalatçı Konumunda...`` -``Daha Az Merkeziyetçi Ve Çok Daha Serbest Bir Elektrik Sektörünün Oluşturulmasına Büyük Önem Veriyoruz`` -``Sürdürülebilir Bir Enerji Geleceğini Oluşturmak En Büyük Hedefimiz``

İSTANBUL (A.A) - 01.11.2000 - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer, Türkiye`nin enerji ihtiyacının sanayileşme ve ekonomik büyüme paralelinde büyük bir hızla arttığını, ancak bu hızlı gelişim sürecinde yerli kaynak olanaklarının ihtiyacı karşılamakta yetersiz kalması nedeniyle Türkiye`nin enerjide net bir ithalatçı konumda olduğunu söyledi.

Cumhur Ersümer, ``4. Yıllık Türkiye Enerji Sanayii Forumu``nun açılışında yaptığı konuşmada, Türkiye`nin elektrik enerjisi talebinin son 20 yılda ortalama yüzde 8.5 civarında bir artış gösterdiğini, buna karşılık özellikle 1990-1997 döneminde gerekli yasal çerçeve temin edilemediği ve özel sektör olanakları yeterince değerlendirilemediği için elektrik enerjisi yatırımlarında bir eksiklik meydana geldiğini bildirdi. İhtiyaç duyulan yatırımın mali boyutunun çok yüksek olması ve kamu finansman kaynakları zorlanarak yerine getirilmesi mümkün olmadığından özel sektör dinamizminden daha çok yararlanma yoluna gittiklerini vurgulayan Ersümer, ``Yerli ve yabancı sermayenin elektrik enerjisi sektörüne yüksek oranda katılımını sağlamak amacıyla yap-işlet-devret, yap-işlet, işletme devri hakkı devri ve otoprodüktörlük gibi modellerin yanı sıra yüzde 100 dış kredili anahtar teslim projeler ve hükümetler arası işbirliği çerçevesinde hidroelektrik projeler olmak üzere yoğun bir çalışma ortamına girilmiştir`` dedi. Bakan Ersümer, bu kapsamda 1997 yılı Temmuz ayında 21 bin 757 megavat (MW) yedeksiz olan elektrik enerjisi kurulu gücünün üç yılda 5 bin MW üzerinde artırılarak, Eylül 2000 sonu itibariyle yaklaşık 27 bin MW ulaştırıldığını kaydetti.

-``KURULU GÜÇ 10 YILDA 2 KATINA ÇIKARILMALI``-

Bakanlıkça yapılan planlama çalışmalarına göre, Türkiye`nin elektrik enerjisi talebinin 2000`li yıllarda yılda ortalama yüzde 8-10 oranında artış göstermesinin beklendiğine işaret eden Ersümer, elektrik enerjisi mevcut kurulu gücünün, bu talebi karşılamak üzere 2010 yılına kadar yaklaşık iki katına çıkarılması gerektiğini vurguladı. Cumhur Ersümer, geçen iki yılda devreye alınan üretim santrallerinin yarısından fazlasının özel sektör yatırımı olarak gerçekleştiğini, ancak ihtiyaç duyulan yabancı yatırımcı ilgisinin özellikle yasal kısıtlamalar nedeniyle arzu edilen ölçüde gerçekleşmediğini söyledi. Bu kapsamda, yasal çerçevede değişikliklere giderek yerli ve yabancı özel sektör yatırımlarının sektöre daha etkin katılımlarının sağlanmasının çalışıldığını anlatan Ersümer, anayasa değişikliğinin bu yöndeki çabaların başlangıç noktasını oluşturduğunu kaydetti.

Ersümer, şöyle devam etti: ``Özellikle yabancı kreditörler, finansörler nezdinde en önemli kısıtlardan bir olarak görülen ulusal, uluslararası tahkim konusu anayasa değişikliği ile çözüme kavuşturulmuştur. Bu kapsamda Anayasamızın 47, 125 ve 155. maddelerinde 13 Ağustos 1999 tarihinde 4446 sayılı kanun ile değişikliğe gidilmiştir. Bu değişikliklerle ilk kez özelleştirme için anayasal bir temel sağlanmış, ulusal ve uluslararası tahkim kavramı yerini almıştır. Anayasa değişikliklerine paralel olarak Danıştay Kanunu ve İdari Yargılama Usülü Kanunu`nda gerekli değişikliklerin yapılması için 4492 sayılı kanun istihsal edilmiştir. Anayasa değişikliği ve akabinde çıkan uyum yasaları ile yeri ve yabancı özel sektör tarafından özel hukuk hükümlerine tabi olarak gerçekleştirilebilecek altyapı yatırımları açısından uygun yasal çerçeve temin edilmiştir.``

-TEAŞ 3`E BÖLÜNDÜ-

Cumhur Ersümer, özel sektör altyapı yatırımları için müsait ortamı yaratma çabalarının son halkasını Elektrik Piyasası Kanunu`nun teşkil edeceğini bildirdi. Ersümer, Türk elektrik sektörünün özellikle özelleştirmeye geçiş ve uluslararası entegrasyon süreci dikkate alındığında yeniden yapılandırılması gereğinin kaçınılmaz olduğunu vurguladı. Elektrik Yasası Kanun Taslağı hazırlanırken çalışmaların Avrupa Birliği ``Elektrik Direktifi`` ile uyum uçunde yürütüldüğüne dikkat çeken Bakan Ersümer, şöyle konuştu: ``Yürütülmekte olan çalışma kapsamında ilk etapta TEAŞ`ın üretim, iletim ve toptan alım satım faaliyeti olarak nitelenen ticari faaliyetinin birbirlerinden ayrılması sağlanmıştır. TEAŞ`ın bölünmesi ile özelleştirilememiş üretim santrallerini ve gelecekte nükleer santralleri elinde bulunduracak olan (Elektrik Üretim A.Ş.) iletim ve yük dağıtım faaliyetlerinin eşit taraflar arasında ayrım gözetmeyen şeffaf bir şekilde yapılmasından sorumlu olacak (Türkiye Elektrik İletim A.Ş.) ve kamu adına toptan düzeyde elektrik alım satımından sorumlu olacak (Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş.) oluşturulmuştur.`` Ersümer, yeniden yapılanmanın realize olması sürecinde bakanlığın sorumluluğunun devam edeceğini kaydetti.

-DAHA SERBEST ELEKTRİK SEKTÖRÜ-

Kanun taslağının yıl sonundan önce yasalaşarak yürürlüğe girmesinin hedeflendiğini belirten Bakan Ersümer, bunun gerçekleşmesi halinde yeni piyasa modelinin 2003 yılından itibaren tümüyle işlerlik kazanacağını bildirdi. Ersümer, daha az merkeziyetçi ve çok daha serbest bir elektrik sektörünün oluşturulmasına büyük önem verdiklerini ifade ederek, ``Kaynakların daha akılcı kullanıldığı, çevreye ve insan sağlığına olan olumsuz etkilerin asgariye indirildiği, yeni kaynaklara ilaveten yeni teknolojilerle enerji hizmetlerinin çeşitlendirildiği ve insanların ekonomik ve sosyal beklentilerinin karşılandığı bir Türkiye`yi oluşturacak sürdürülebilir bir enerji geleceğini kurabilmek en büyük hedefimizdir`` diye konuştu.