Ekonomistler 'sert düşüşü' nasıl yorumladı?

ABD borsaları ile başlayıp dünya geneline yayılan sert düşüşler, 2016 yılından bu yana etkili olan yükseliş trendinin düzeltmesi olarak görülüyor.

ABD'de Dow Jones endeksi dün puan bazında tüm zamanların, yüzdesel olarak 2011 yılından bu yana en hızlı düşüşünü gerçekleştirirken, işlem hacmi ise ortalamaların neredeyse iki katına ulaştı. Dow Jones endeksi ile başlayan satış dalgası, tüm dünya borsalarını etkisi altına alırken, "korku endeksi" olarak adlandırılan VIX endeksi de bir günde yaklaşık yüzde 100 yükseldi.

Analistler, küresel piyasalarda azalan risk iştahı, yükselen gelişmiş ülke tahvil faizleri ve borsalarda zarar kes (stop-loss) emirlerinin tetiklenmesi ile endekslerin sert değer kaybettiğini belirterek, buna karşın, düşüşleri uzun zamandır soluksuz devam eden yükselişin düzeltmesi olarak görüldüğünü kaydetti.

GELECEK TEPKİ ALIMLARININ GÜCÜ ETKİLİ OLACAK

2008 krizinin ardından başlayan yükselişinde 2011 ve 2015'de düzeltme yapan Dow Jones endeksi, Şubat 2016'dan bu yana önemli bir düzeltme yapmadan yükseliş eğilimini sürdürmüştü. 2016 yılı şubat ayından bu yılın Ocak ayı sonuna kadar yaklaşık yüzde 60 değer kazanarak rekor üzerine rekor kıran Dow Jones endeksi, son iki işlem gününde yüzde 7 geriledi.

##$HABER_986088$##

ABD piyasalarının dünkü sert düşüşün ardından bugün Asya borsalarında da yüzde 5'i bulan değer kayıpları görülürken, yurt içinde BIST 100 endeksinin düşüşü ise günün ilk yarısı tamamlanırken yüzde 2 seviyelerinde oldu.

Avrupa borsalarının açılışında düşüşler yüzde 3'ü aşarken, analistler bugün makroekonomik verilerden ziyada piyasaların iç dinamiklerinin takip edileceğini, hızlı düşüşlerin ardından gelmesi muhtemel tepki alımlarının gücünün kısa ve orta vadede yatırımcı algısı üzerinde belirleyici olacağını dile getirdi.

PİYASALARDA FİYATLANMAYAN BİR ANOMALİ VAR

AA Finans Analisti ve Stratejist Cüneyt Paksoy AA muhabirine yaptığı açıklamada, piyasalarda henüz net fiyatlanamayan bir anomalinin etkili olduğunu kaydetti. Paksoy, son bir haftada ABD tahvil faizleri kritik eşikleri aşarak yüzde 3’lere doğru yükselişini sürdürürken, dolar endeksinin ise bu hareketin tam tersi bazı dinamiklerle 10 yıllık ortalamaları olan 88.00-90.00 aralığına indiğine dikkati çekerek, "Bu aşamada, piyasalar yön ararken ve risk iştahı sorgulanırken bu iki uyumsuzluğun fiyatlamalara etkisinin, hem risk iştahında hem de buna bağlı global piyasalarda (borsa-emtia-kur-tahvil) baskıya neden olacağı düşüncelerinin şimdilik dolar endeksi hariç topyekün bir provasını yaşamış olduk." dedi.

ABD Merkez Bankası (Fed) ve cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisinin ABD tahvil faizlerini yukarı çekmesi, eski Fed Başkanı Janet Yellen'ın "hisseler yüksek seviyelerde" söylemi ve yatırım kuruluşlarından gelen uyarıların ABD borsaları üzerindeki kırılganlığı artırdığını ifade eden Paksoy şunları kaydetti:

"ABD tahvil faizlerinin yüzde 2.89 seviyelerine ulaşması, korku endeksi VIX'in 38'lere gelmesi ve endekslerin cuma gününü düşüşle kapatması belki böylesi sert satışlı ve yüksek yüzdeli bir düşüşün sinyali değildi ama özellikle endekslerde çok uzun süren ve son dönemde dikleşen trendin içinde biriktirdiği satış potansiyeli ve kredili pozisyonların getirdiği stop-loss satışlarının bu sert düşüşün birincil gerekçeleri olarak kayda geçtiğini söyleyebiliriz."

Paksoy, jeopolitik risk başlığı içerisin de Zeytin Dalı Harekatı ve jeopolitik risk kaygılarının piyasadaki fiyatlamaların içine girmediğini dile getirerek, yurt içinde beklenenden iyi gelen enflasyon verisinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na (TCMB) manevra alanı verdiğini kaydetti.

Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 50 günlük üssel ortalamayı da içinde barındıran 114.500 -112.500 aralığı ve bir altta 111.000-110.000 aralığı psikolojik sınır olarak izlenmesi gerektiğini belirten Paksoy, ilerleyen günlerde gelecek tepkilerle 117.000-117.500 aralığını kalıcı geçilmediği sürece aşağı yönlü düzeltme sürecinin devam etme ihtimalinin göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguladı.

109 BİNE KADAR GERİLEMEYİ DÜZELTME HAREKETİ OLARAK DEĞERLENDİREBİLİRİZ

Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdürü Üzeyir Doğan, küresel ölçüde hisse senetlerinde görülen satış baskısının Borsa İstanbul'u da etkilediğini kaydetti. Ocak ayının son günleri başlayan ve şubat ayında da devam eden bu satışları küresel ölçüde bir kar realizasyonu süreci olarak değerlendirmenin mümkün olduğunu ifade eden Doğan, "Özellikle dün ABD'de borsalarında görülen sert satışları tek başına açıklayabilecek ölçüde önemli temel bir veri ya da haber akışı olmaması da bunun bir teknik düzeltme olma ihtimalini artırıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Doğan, borsalardaki satışların sert olmasına karşın küresel ölçüde kurlar tarafında sakin sayılabilecek bir atmosfer olmasının dikkati çekici olduğunu belirterek, kısa vadede BIST 100 endeksi için en belirleyici etkenin yurt dışı piyasalar olmaya devam edeceğini dile getirdi.

Türkiye özelinde Suriye'de devam eden operasyonlar ve bu sürecin getirdiği uluslararası ilişkilerin takip edileceğini belirten Doğan, "BIST 100 endeksinde kısa vadede 113.500 altında kapanışlar görecek olursak 111.000-109.000 aralığı gündeme gelebilir. Bu bölgeye kadar olacak geri çekilmeleri bir düzeltme hareketi olarak değerlendirmek mümkün. ABD'de başlayan ve küresel boyuta ulaşan son satışlar bir trende dönüşmez ise BIST 100 endeksinde bahsettiğimiz bu destek seviyelerinden yeni bir yükseliş başlatma olasılığı göz ardı edilmemelidir." ifadelerini kullandı.

2500 ALTINA GERİLEME TREND ALGISINDA HASARA YOL AÇAR

DenizBank Yatırım Grubu Stratejisti Orkun Gödek, önceki hafta ilk emarelerinin alınmaya başlandığı hisse senedi endekslerindeki zayıflamanın yeni hafta işlemlerinde de devam ettiğini belirterek, "Oynaklık göstergelerindeki artışın ABD istihdam raporu sonrasında artış göstermesi ve daha önceden yazılmış emirlerin algoritmik işlemler sonucunda belirli seviyelerde daha yüklü satışları tetiklemesine paralel dikkat çekici fiyatlamalar görmekteyiz." ifadelerini kullandı.

New York borsasında dün 2011 yılından bu yana en kötü günü geride bıraktığına dikkati çeken Gödek, işlem hacimlerindeki artışın normal dönemlerin 2 katına ulaştığını dile getirdi.

Gödek, fiyatlama ortamını, Kasım 2016’dan bu yana ertelenen risk başlıklarının kayda değer ve gecikmeli düzeltmesi olarak gördüğünü kaydederek değerlendirmesine şöyle devam etti:

"ABD endekslerinin 2018'deki olumlu fiyatlamalarını silmesini yılın geri kalanı için şu aşamada handikap olarak değerlendirmiyoruz. Güvenli liman arayışının ABD tahvil piyasasına yeni girişlerle gerçekleşmesini endişelerin temelinde Fed kaygısının yer almadığı şeklinde yorumluyoruz. S&P 500 endeksinde 2500 bölgesine dek ek düzeltmeyi imkanlar dahilinde ve sağlıklı olarak görmekle birlikte, devamındaki olası potansiyel satışların ise trend algısında hasara yol açabileceğini söylemek mümkün."

112 BİN 700 SEVİYESİNDEKİ 50 GÜNLÜK ORTALAMA ÖNEMLİ

İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya Özer de dün ABD endekslerinde kelimenin tam anlamıyla bir çöküş yaşandığını kaydetti.

Herhangi bir haber akışı ya da gelişmenin görülmediğini ancak piyasalardaki satış dalgasının küresel bir boyut kazandığını ifade eden Özer, buna karşın sabah saatlerinde ABD vadelilerinde izlediğimiz derin aşağı yönlü eğilimin toparlanma çabasında olduğunu söyledi.

Şu an BIST 100 endeksinde bir düzelme olduğunu söylemenin mümkün olduğunu dile getiren Özer, "ABD endekslerinde bugün de kayıpların yüzde 3-4 seviyelerine ulaşması düzeltme hareketinden farklı algılanacaktır. Dolayısıyla böyle bir durumla karşılaşmamız halinde BIST 100 endeksinde de kayıpların artabileceğini düşünmekte fayda var. Bu konuda henüz net bir şey söylemek mümkün değil. Ancak bu satışlar bir düzeltme olarak kalır ve tekrar yukarı yönlü oluşabilir. Böyle bir durumda BIST 100 endeksinde 115.000 puan seviyesi üzerinde tepki hareketleri görmemiz mümkün." değerlendirmesinde bulundu.

Özer, şu anda piyasalarda hassasiyetin devam ettiğini belirterek, satışların ne yöne evrileceğini net bir şekilde söylemenin zor olduğunu kaydetti. BIST 100 endeksi için 112.700 seviyesindeki 50 günlük ortalamanın önemli olduğunu ifade eden Özer, yurt dışındaki risk algısını iyi izlemenin gerektiğini söyledi.

Özer, küresel piyasalarda ekonomik bozulma ya da büyüme beklentilerinde bir yavaşlamaya dair haber olmadığını dile getirerek şunları kaydetti:

"Büyük iflaslar ya da global finansal sistemi derinden etkileyecek önemli bir gelişme de yok. Uzun bir zamandır ralli sürecini sürdüren hisse senedi piyasalarında güçlü bir düzeltme hareketine piyasa ihtiyaç duydu. Bu bozulan görünümün bir anda toparlanmasını beklemek zor ancak sert düşüşler sonrası ABD piyasalarında bir miktar tepkiler gelebilir. Genellikle böyle sert satışlar sonrasında yukarı yönlü tepkilerin gelmesi normaldir. Bu tepkiler teknik olarak günlük ortalamaların üzerinde yerleşik seyirler oluşturması halinde alış ağırlıklı seyirler izlenmeye başlanabilir. Yatırımcıların temkinli kalmaya devam etmesinde fayda var."