Dolar neden yükseliyor? Peki, yükseliş devam eder mi?

Dolar, yurtdışında yaşanan küresel değer artışı, yurtiçinde ise genel seçim sonrası nasıl bir siyasi tablo oluşacağına ilişkin belirsizlikler sebebiyle rekor üzerine rekor kırıyor. Uzmanlar dolardaki yükselişi değerlendirdi ve olası beklentilerini açıkladı

##$$DOVIZWIDGET##$$

Dolar/TL nereye gider?
Global Menkul Strateji Müdürü Gökhan Uskuay

Şubat ayı cari açık rakamları Türkiye’de dış ticaret haricinde dış finans finansmanında açık verdiğini gösteriyor.

Düşen ve düşecek dış ticaret açığı pozitif ama finanse edilemeyecek kadarda zayıf bir ekonomik tablo ile karşı karşıyayız. Dış ticaret ve finansman açığının diğer tarafta finansmanı borçla ve kaynağı belli olmayan bir şekilde. Bu tablo bize gelecekte FED’in faiz artırımı, risk alma iştahında azalma ya da yurtiçinde herhangi bir spekülasyonda dahi TL’yi zayıf kırıyor.

TL şu anda en kırılgan para birimi. Euro/TL ile Dolar/TL’nin eşitleneceğini düşünüyoruz. Dolar/TL’nin nereye gideceğini Euro/TL’yi izleyerek bulabilirsiniz.

Dolar neden yükseliyor?
Gedik Yatırım Yurtiçi Satış Müdürü ve bigpara.hurriyet.com.tr yazarı Eral Karayazıcı

Doların Nisan ayında Türk Lirası karşısında yaşadığı yükseliş büyük ölçüde yurtiçi faktörlerden kaynaklanıyor.  Her ne kadar bazı analistler bu hareketi FED ile parite ile izah etmeye çalışsa da rakamlara baktığımızda tablo bambaşka.

Türkiye’ye benzer ülkelerde sırası ile nisan ayında, yılbaşından bugüne ve son bir yılda doların ne kadar değer kazandığına bakınca TL’deki değer kaybının diğer ülke paralarına kıyasla % 10 kadar yüksek olduğu açıkça görünüyor.

Dolar nisan ayının şu ana kadar olan kısmında gelişen 27 ülkede değer kazanmadı. Tabloda görebileceğiniz üzere bazı ülkelerde % 1 kadar yükselirken bazılarında % 1 kadar düştü. Hatta daha önce çok yükseldiği Rusya’da % 13 Brezilya’da % 4 değer kaybetti.

Ancak Türkiye’de ne oldu diye bakarsak dolar nisan ayında % 4 değer kazandı. TL’deki negatif ayrışma özellikle bu hafta çok belirginleşti.

Referansı yılbaşı alırsak doların dünyada ortalama değer kazancı % 5. Evet, yanlış duymadınız FED, Yellen, sabır patırtısının dünyaya faturası sadece % 5‘lik artış. Ancak Türkiye’de yılbaşından bugüne doların değer kazanımı % 15’i aştı ve doların en çok değer kazandığı ülke durumuna geldik.

Yılbaşı doğru olmaz diyen, referans tarihin daha geriden alınması gerektiğini iddia edenler var. Buna da baktım yine bir şey değişmiyor. Son 1 yılda dolar 27 gelişen ülkede ortalama %16 değer kazanırken Türkiye’de artış oranı % 26 oldu.

Neresinden bakarsanız bakın dolar Türkiye’de kabaca % 10 kadar daha fazla yükseldi  Başka bir deyişle dolar Türkiye’de dünyaya paralel hareket etmiş olsa şu anda 2,70 değil 2,43 olacaktı. Peki, neden dolar Türkiye’de % 10 daha fazla yükseldi?

Sebebi malum; geleneksel bir seçim fiyatlaması. Dünyanın her ülkesinde seçim bir belirsizlik yaratıyorsa öncesinde baskı yaratır, gerçekleştikten ve şapkadan cin çıkmadığı görüldükten sonra güçlü rahatlamaya neden olur.

7 Haziran seçimlerine 8 haftadan az kaldı. Parlamentoda sandalye dağılımı ne olacak, nasıl bir hükümet kurulacak, ekonomi yönetiminde hakim felsefe ne olacak? Piyasa bu soruların yanıtını merak ediyor ve belirgin bir beklenti oluşamadığı için belirsizliği satıyor.

Bu pencereden bakarak demek ki dolar seçimlere kadar yükselecek diye düşünülmemeli. Aksine ben en geç seçime 3-4 hafta kala muadil ülkelere kıyasla iskontolu kalan Türk varlıklarına güçlü yabancı ilgisi olacağını tahmin ediyorum.  Yakın vadede  ( 1-2 hafta ) pekâlâ bu dalgalanmanın sürmesi söz konusu olabilir.

Türkiye seçimleri geride bıraktıktan sonra ben bu % 10’luk farkın önemli kısmımın ( belki de tamamının ) kapanacağını ve doların Türkiye’deki seyrinin de dünyaya paralel bir çizgiye döneceğini düşünüyorum.

Peki, önümüzdeki aylarda FED kaynaklı olarak dolar dünyada yükselemez mi? Yüksek olasılıkla FED faiz artırımı arifesinde ( önümüzdeki 4-5 ay içinde ) dolar dünya genelinde % 5 ile % 10 arası marjda yeni bir yükselişe imza atacaktır.

Ancak Türkiye bu takvim kesitinde seçimleri geride bırakmış yurtiçi tansiyonu görece düşürmüş olursa bir nevi FED’in son perdesini önceden fiyatlamış gibi olacak ve dünyada yükselen dolar Türkiye’de rahatlıkla değer yitirebilecektir.

Dolar/TL’de 2.80 seviyesi garanti
Ekinci Economics Consulting kurucusu ve bigpara.hurriyet.com.tr yazarı

Türk lirası değer kaybında en birincil sebep dış kaynaklı, yani Euro/Dolar paritesinde beklenen gevşemenin beklenen vaktinden önce gerçekleşmesi. Euro/Dolar paritesinde 6 Nisan tarihinden beri ciddi bir gevşeme yaşanıyor ve en son bugün yine 1.0580 seviyesine düştü. Akabinde zaten diğer gelişmekte olan ülke para birimlerinde de kayıplar sürüyor hatta bugün Güney Afrika randında bugün daha büyük bir kayıp oldu. Keza Brezilya Reali ve Hindistan Rupisi de değer kaybediyor.

İkinci sebep tabii ki Türkiye'de Merkez Bankası'nın bağımsızlığına dair ve yabancıların gözünde Türkiye'de hükümetin baskıcı olduğuna dair endişeler yer alıyor. Bunlara bir de seçim belirsizliği eklenmiş durumda.

Piyasalar için en olumlu haber artık ABD'den gelebilecek kötü veriler olabilir ki bu da pek olası görülmüyor. Bu durumda ben Dolar/TL seviyesinde 2.80'e neredeyse garanti gözüyle bakıyorum.