Dalgalar Boşa Gitmesin

Okyanuslardaki dalgalardan enerji üretme amacıyla uzun yıllardan bu yana devam eden çalışmaların ilk meyvesi İskoçya`da faaliyete geçti.



Hollanda`da BM Isı Değişikliği Konferansı devam ederken dünyanın ilk ticari dalga enerji santrali İskoçya`da faaliyete geçti. Islay Adası`ndaki enerji santrali, uzun yıllardır devam eden okyanuslardan etkin bir şekilde enerji elde etme çalışmalarının ilk meyvesi olarak nitelendiriliyor. Bununla beraber, dalga enerji santrallerini destekleyen uzmanlar, küresel ısınmanın mansette olduğu günlerde böyle bir girişimin öne çıkarılmasının zamanlama açısından doğru olmadığını düşünüyor. Dalga enerjisini savunanlar, bölgesel elektrik ihtiyacının bu sayede sağlanabileceğini ve çevre kirliliğinin de önüne geçileceğini iddia ederken, bazıları da söz konusu santrallerin ses ve görüntü kirliliği yaratacağını söylüyor.


NASIL ÇALIŞIYOR?

Islay dalga enerjisi santrali Wavegen ve Belfast`taki Kraliyet Üniversitesi araştırmacıları tarafından AB`nin desteğiyle dizayn edildi. Limpet 500 olarak adlandırılan proje sayesinde, adanın elektrik şebekesinin 500 kilowatt`lık elektrik ihtiyacı dalga santrali tarafından sağlanacak. Limpet, araştırma ekibi 75 kilowatt enerji üreten örnek bir santral geliştirmeyi başarıp bunu kamuoyuna tanıttıktan sonra, adada 10 yıllık bir proje olarak dogdu.


Dalga jeneratörü iki ana unsurdan oluşuyor: Dalga enerji kollektörü ve bunu enerjiye dönüştüren bir jeneratör. Enerji kollektörü kıyı hattında, deniz suyunun serbestçe girebileceği ve özel dizayn edilmiş merkezi kapalı bölümü kolayca terkedebileceği yeterince büyük bir girişe sahip kaya yüzeyine yerleştirilen eğimli bir yapıdan oluşuyor. Dalgalar söz konusu yapının içine girerken su seviyesi yükseliyor ve kapali bölmedeki havayı sıkıştırıyor. Sıkışan hava bir holden Kraliyet Üniversitesi Profesörü Alan Wells tarafından geliştirilen Wells türbinine ulaşıyor. Türbin, hava akımının geldiği yöne bağlı olmaksızın aynı yönde sürekli dönecek şekilde dizayn edildiği için sadece sıkıştırılan hava içeriye girerken değil, dalganın geri çekiymesiyle sıkıştırılan hava geri çıkarken de oluşan akımdan yararlanılabiliyor. Havanın dalga sayesinde oluşan bu iki yönlü düzenli hava akımı, türbine enerjiyi elektriğe dönüştüren jeneratörü çalıştırmasına yetecek oranda hareket sağlıyor.


GELİŞME MÜMKÜN MÜ?

Wawegen, dalga enerji santrallerinin İngiltere`de bölgesel elektrik talebini karşılayabileceğini, bu nedenle okyanusa kıyısı olan ülkeler için çok elverişli olduğunu kaydediyor. Bundan da öte, yenilenebilir enerji üretimini destekleyenler, yapılan araştırmaların dünyada bulunan okyanuslardan elde edilen yenilenebilir enerjinin yüzde 0.1`den daha az bir miktarının, ekonomik olarak enerjiye dönüştürülebildiği takdirde, global enerji ihtiyacının 5 katını sağlayabileceğini gösterdiğini iddia ediyor. Bu nedenle çevre kirliliğine neden olmayan dalga enerji santrallerinin geliştirilerek dünya genelinde faaliyete geçirilmesi gerektiği savunuluyor. Ancak, bazı çevreciler söz konusu teknolojinin yaratacağı görüntü ve ses kirliliği nedeniyle savunulamaz olduğunu düşünüyor. (FİNANSAL FORUM)