Yatırımlarınız İçin En Önce Kendiniz Analiz Yapın.

Kar açıklama dönemleri cari mülk ve tahvillerinizi sahip olduğunuz şirketlerin beklentilerinize uygun performans gösterdiğinden emin olmak için tekrar gözden geçirmeniz için iyi bir zamandır. Fakat karlar açıklanmadan bile önce, bu yatırımı en başta niye yaptığınızı tekrar incelemek isteyebilirsiniz.

Ne zaman bir hisse senedi alırsanız, üç veya dört cümlede niçin bunu yaptığınızı biryere yazın. Nedenlerinizi elinizden geldiği kadar nesnel belirtin. Gelir büyümesi, karların devamlılığı ya da zaman içindeki büyüme, artan pazar payı, artan brüt kar, hisse senedinin fiyat hedefleri ve bu yatırımı yapmanız için herhangi diğer nedenleriniz gibi maddeleri listelemek isteyebilirsiniz. Örneğin, XYZ Şirketi`ni satın alıyorum çünkü karının yılda yüzde 20 oranla büyüyeceğini ve fiyat/gelir katının şimdiki yüzde 16lık oranından yüzde 22 ile 25 arası bir orana yükseleceğini düşünüyorum, gibi yazabilirsiniz.

Tahminlerinizi ve hedeflerinizi yazarak kendinize şirketin zaman içinde nasıl bir performans gösterdiğini görmenize yardım edecek bir ölçüt yaratacaksınız. Eğer bunu geçmişte hiç yapmadıysanız, şu an başlamak isteyebilirsiniz.

Şimdi karlara bir göz atın. Bu sizin kendi analistiniz olmanız için fırsatınızdır. Hisse başına kazanç başlamak için iyi bir yerdir. Hisse başına kazanç şirketin toplam karının henüz tahsil edilmemiş hisse senedi sayısına bölünmesiyle bulunur. Fakat sadece gerçekleşmiş hisse başına kazanca bakıp bunu beklenen hisse başına kazançla karşılaştırmayın. Hesap makinenizi çıkarın ve birkaç sayı tuşlayın.

İlk olarak, tahsil edilmemiş hisse senetlerinin sayısı önemli ölçüde değişmiş mi? Şirket kendi hisselerinin büyük bir miktarını geri satın almış mı? Eğer öyleyse, kar hisse başına bazında artmış olabilir, fakat reel anlamda aynı kalmış, hatta azalmış da olabilir. Bundan sonra, bir seferlik giderler için arayışta olmalısınız. Bir seferlik bir giderin etkisini yoketmek isteyeceksinizdir, çünkü bu sadece gürültü yaratacak ve yıllar bazında karşılaştırmaları zor kılacaktır. Herhangi bir bir-seferlik gider veya kazanç, hisse başına miktarlarda dipnot olarak belirtilecektir. Eğer bu bir kazançsa sadece hisse başına kazançtan çıkartın ya da eğer kayıpsa ekleyin. Hisse başına kazanç miktarını bir seferlik maddelerden ayırılmış bir şekilde elde ettiğiniz zaman, bunu geçen yılın aynı çeyreğindeki hisse başına kazançla karşılaştırarak ne kadar büyüme olduğunu görebilirsiniz. Şirketinizin bu büyüme rakamını aynı sektördeki diğer şirketlerle de karşılaştırın.

Hisse başına kazanç olgusunu iyice kavradıktan sonra, sıra kar ve zarar cetvelindeki gerçek rakamlara bakmaya gelmiştir. Hesap makineniz elinizdeyken düşünebilceğiniz bazı sorular şunlar:
-Satışlardaki büyüme hızı nasıl görünüyor? Geçen çeyrek dönemde nasıldı?
-Brüt kar yüzdeleri geçmişte olduklarından daha iyi mi kötü mü?
-Masraflar satışlardan daha mı hızlı artıyor?
Hisse senedi için yazdığınız ölçütlerinizi kullanarak şirketin sonuçlarını kendi tahminlerinizle karşılaştırmak için birkaç ek soru oluşturun.

Kar ve zarar cetvelini analiz ettikten sonra, bilnçoya geçin ve analizinize devam edin. Kar ve zarar cetveli üç aylık işlemleri kapsarken, bilanço şirketin finansal durumunun çeyrek dönemin son gününde neye benzediğini gösteren enstantene bir göstergedir. (Bu, iş yaptığınız her mali kurumdan aldığınız raporları toplayıp her hesabın kapanış bakiyesini listelemişsiniz gibidir.)

Bilançoyu incelerken, stoklar ve alacaklı hesaplara dikkat edin. Eğer stoklar çok çabuk büyüyorsa, belki bunlardan bazıları kullanımı geçmiş veyaeskimiş olabilir. Eğere alacaklı hesaplar satışlardan daha hızlı büyüyorsa, o zaman bu, savsak kredi politikaları ya da zayıf iç kontrollar gibi bir problemin göstergesi olabilir. Son olarak, bilançonun borçlar kısmına bir bakın. Hem kısa vadeli hem de uzun vadeli borçları inceleyin. Artmışlar mı? Eğer öyleyse, neden? Ödenecek hesapların durumu nasıl?

Rakamsal analizi yaptıktan sonra, yönetim tarafından yapılmış yorumları okuyun. Stoklardaki hızlı bir artış gibi garip görünen herhangi bir şeyden bahsetmiş olmaları gerekir. Yönetim işin gelecekteki görünüşü hakkında da demeçler verecektir. Bu yorumlar sadece yönetimin görüşleridir, onları o şekilde kullanın.

Herşey söylenip yapıldığı zaman yatırımlarınız hakkında büyük olasılıkla yeni düşünce ve fikirlere sahip olacaksınız. Her şekilde bunları yazın. Yeni kriterlerinizi portföyünüzü gelecek sefer analiz ettiğinizde bir temel olarak kullanın. Her çeyrek dönemde bunun gibi birkaç dakika harcamanız size yatırım amaçlarınızda doğru yolda kalmanıza yardımcı olabilir.