Uzmanlar büyüme rakamlarını değerlendirdi

Türkiye ekonomisi 2014 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 2.1 büyüme oranıyla beklentilerin altında büyüdü

<ımg class="yeniImg" border="0" src="https://image.hurimg.com/i/hurriyet/75/0x0/66cf5507601c04688fbd81d6.jpg">

Türkiye ekonomisi 2014 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 2.1 büyüme oranıyla beklentilerin altında büyüdü. Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrek büyüme beklenti yüzde 2.7 seviyesindeydi.

bigpara.hurriyet.com.tr

Türk ekonomisi 2014 yılının ilk çeyreğinde yüzde 4.3 büyümüştü. Bu rakam da revize edilerek yüzde 4.7'ye yükseldi. Böylece altı aylık büyüme yüzde 3.3 olarak kaydedildi.

Ekonomistler açıklanan büyüme rakamlarını yorumladı...

Tek olumlu gelişmenin net ticaret tarafında
Şevin Ekinci / Ekinci Consulting Group'un kurucusu

Tarımda kuraklık etkisi ilk kez bu yılın ikinci çeyreğinde etkisini gösterdi. 2007 yılından beri tarım sektöründe böyle bir daralma görülmemişti. Yıllık bazda geçen yılın aynı dönemine göre tarım ve hayvancılık sektöründe yüzde 1.8 daralma yaşandı.

Birinci çeyrekte beklediğimiz inşaat sektöründe zayıf büyüme kendini yılın ikinci çeyreğinde gösterdi, bu sektör sadece yüzde 2.6 büyüme gösterdi. Harcamalar tarafında ise bu yılın ikinci çeyreğinde 2012 yılından beri görülen en düşük yıllık bazda iç talep artışını gözlemliyoruz. Yıllık bazda iç talep sadece yüzde 0.4 artış gösterdi. İç talebin yılın üçüncü çeyreğinde daha da düşük bir performans gösterme olasılığı var. Harcamalar tarafında en olumsuz görünüm özellikle yatırım harcamaları olarak nitelendirdiğimiz sabit sermaye oluşumlarında gerçekleşti, ikinci çeyrekte bu yatırım kalemine yapılan harcamada yüzde 3.5 daralma yaşandı. Bu görünüm 2012 yılının ikinci çeyreğinden beri görülen en kötü yatırım performansına işaret ediyor.

##$HABER_954435$##

Son olarak, büyüme görünümünde ana kalemlerde tek olumlu gelişmenin net ticaret tarafında olduğunu söyleyebiliriz. İhracat tarafında yüzde 5.5 büyüme görülmesi ve ithalatta yaşanan düşüş net’te ticaret kaleminden büyümeye katkı sağladı. Ancak ihracattaki olumlu performansın Irak bölgesiyle ticaretimizin üçüncü çeyrekte olumsuz gelişmesinden dolayı yılın üçüncü çeyreğinde devam etmeyeceğini düşünüyoruz.

Toplamda bakıldığında yüzde 2.1 büyüme verisi ikinci çeyrek için beklentilerin altında kalan bir rakam. Ancak bunun aynı birinci çeyrek verisinde olduğu gibi yukarı doğru revize edilme olasılığı var. Bu sene için birinci çeyrek için büyüme verisi yüzde 4.3’den yüzde 4.7’ye revize edildi. Bu açıdan yılın tamamı için yüzde 3 büyüme rakamının yakalanması hala imkansız görünmüyor. Ancak güven endeksleri ve kapasite kulanım oranları yılın üçüncü çeyreği için çok düşük bir büyüme rakamına işaret ediyor. Bu yüzden bu yıl için büyüme beklentileri yüzde 2.5- yüzde 3 aralığında kalabilir. 2014 yılı için bizim büyüme beklentimiz en başta yüzde 2.5 idi daha sonra ilk çeyreğin beklentilerden olumlu gelmesi soncunda yukarı doğru revize etmiştik. Mevcut öncül göstergeler ışığında bu yıl için tekrardan yüzde 2.5 büyüme beklentisine dönmemiz olası görünüyor.

Yılın geri kalanında gerileme devam ederse
Arda Coşar / ALB Menkul

2014 ikinci çeyrek büyüme verisi beklentimiz olan yüzde 2,3 seviyesine yakın,  yüzde 2,1 ile hem geçtiğimiz yıl aynı dönem hem de piyasa beklentisi olan yüzde 2,8’den aşağıda gerçekleşti.

Büyümenin içeriğine baktığımız zaman Türkiye ekonomisinin büyüme motoru olan tüketici talebinin yüzde 0,4 ile oldukça sınırlı büyüdüğünü görürken, büyümeye en büyük katkı yüzde 5,5 büyüyen ihracattan geldiğini görüyoruz. 2014 yılında döviz fiyatlarının ve faizleri gecen sene aynı döneme göre yüksek olması iç talebin  zayıf seyir etmesine sebebiyet verirken, gecen sene aynı doneme göre yüksek olan döviz kurları ihracatta yükselişe, ithalatta ise gerilemeye sebebiyet veriyor. Ancak burada önemli olan yılın 2. çeyreğinde Euro Bölgesi ekonomisinin tekrar zayıflaması basta, Almanya ve İtalya olmak üzere çeyrek bazda görülen daralmalar ihracatı yılın geri kalan döneminde olumsuz etkilemesine neden olabilir.

Ayrıca Irak’ta haziran ayında başlayan ve hızla yaşanan iç çatışmalarda Türkiye’nin ikinci ihracat pazarı olan Irak’a ihracatın gerilemesine sebep oldu. Bu verilerin olumsuz etkisini yılın ikinci yarısında görmemiz, büyümeyen iç talep yanı sıra büyüme ivmesi azalmış ihracat görmemiz mümkün. Bu acıdan yılın geri kalanında büyüme performansında gerilemenin devam etmesi, yıl tamamında yüzde 2,5 yılın ikinci yarsında ise yüzde 2,00 aşağısı büyüme rakamının görülmesi muhtemeldir.

Türkiye yükselişini devam ettirecektir
Uğur Dumankaya / Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı

İlk çeyrek verileri ile karşılaştırıldığında, ikinci çeyrekteki büyüme rakamları beklentinin altında kaldı. Bu tabloya bakıldığında, ilk çeyrekte yüzde 4'ün üzerinde büyüyen Türk ekonomisi ikinci çeyrekte hız kesti. Tabi ortaya çıkan rakamlarda, Merkez Bankası’nın ocak ayında yaptığı agresif faiz artışı, AB'deki kırılgan toparlanma göstergeleri ve yakın coğrafyadaki jeopolitik ve siyasi gelişmelerin ihracata bağlı üretimi azaltması önemli bir rol oynadı.

Büyüme rakamları ve yüksek enflasyon kısa vadeli bir sıkıntılar. Aylık veya çeyrek dönemlik bu ekonomik verilere saplanıp kalmamak çok önemli. Özellikle uygulanmakta olan ve gelecekte uygulanacak disiplinli ekonomi politikaları ile ülkemizin önünün açık olduğu kanaatindeyim. Bu noktada Türkiye, yakın coğrafyada ve Avrupa’da gerek ekonomik gerekse farklı parametreler noktasında yükselişini devam ettirecektir. Toplumun her kesimine de bu yükselişi desteklemek ve ona katkı sağlamak görevi düşüyor.