Uluslararası Hazar Petrol Ve Gaz Konferansı

-Abd Başkanı Clınton`In Hazar Havzası Özel Danışmanı Wolf: -Bakü-Ceyhan`In, Aktau-Bakü-Tiflis-Ceyhan Boyutuna Çıkarılması, Projeye Ekonomik Katkı Sağlayacaktır

BAKÜ (A.A) - 09.11.2000 - (Çağ Atay) - Uluslararsı Hazar Petrol ve Gaz Konferansı, Azerbaycan`ın başkenti Bakü`de bugün başladı. Bakü`deki Hyatt-Regency otelinde gerçekleşen ve iki gün sürecek olan konferansa, ABD Başkanı Bill Clinton`ın ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin`in özel danışmanlarının yanısıra, Azerbaycan`daki petrol ve doğalgaz yataklarında hissesi bulunan ve bu ülkedeki enerji kaynaklarıyla ilgilenen uluslararası şirket yetkilileri katılıyor. Konferansın açılış konuşmasını yapan Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) başkanı Natık Aliyev, Hazar denizinin Azerbaycan`a ait bölümünde ve karada yeralan yataklardan 53`ünü işletim hakkına sahip olduklarını söyledi. Azerbaycan`daki mevcut petrol rezervlerinin yeteri düzeyde kullanılmadığını ifade eden Aliyev, bugüne kadar imzaladıkları 20 uluslararası anlaşmanın 60 milyar dolar tutarında yatırımı öngördüğünü ifade etti.

Aliyev, Azeri Çırak ve Güneşli yataklarını işleten uluslararası konsorsiyum AIOC`nin,Çırak yatağından 11.5 milyon ton petrol çıkarttığını belirtti. Azerbaycan`ın yılda 50-60 milyon ton petrol çıkaratacağı düşünüldüğünde, 8 milyon nüfuslu ülkesinde kişi başına 100 ton petrol düşeceğini ifade eden Aliyev, amaçlarının batılı pazarlara açılmak olduğunu söyledi. Azerbaycan ana üretim petrolünü batılı pazarlara taşıyacak olan Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı inşasının zamanında biteceğine inandığını belirten Aliyev, projenin hayata geçirilmesi sürecinde gelinen aşamayı daha ileriye götürmeye çalıştıklarını kaydetti. Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Başkanı Natık Aliyev, Hazar havzasının Azerbaycan`a ait bölümündeki yataklarda sürdürülen çalışmalara değindiği açıklamasında, havzada kendilerinin işletim hakkına sahip olduğu 17`si denizde olmakr üzere 53 yatak bulunduğunu belirtti. Azerbaycan`daki mevcut petrol rezervlerinin çok fazla kullanılmadığını ifade eden Aliyev, bugüne kadar imzaladıkları 20 uluslararası anlaşmanın 60 milyar dolar yatırımı öngördüğünü ifade etti. Aliyev, uluslararası konsorsiyum (AIOC) işletiminde bulunan Çırak yatağından 11.5 milyon ton petrol çıkarıldığını belirtti. Azerbaycan`ın yılda çıkartacağı 50-60 milyon ton petrol ile 8 milyon nüfuslu ülkesinde kişi başına 100 ton petrol düştüğünü ifade eden Aliyev, amaçlarının batılı pazarlara açılmak olduğunu söyledi.

Azerbaycan ana üretim petrolünü batılı pazarlara taşıyacak olan Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı inşasının zamanında bitirileceğine inandığını belirten Aliyev, projenin hayata geçirilmesi sürecinde gelinen aşamayı daha ileriye götürmek için çalıştıklarını kaydetti. Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Başkanı Natık Aliyev, Hazar havzasının Azerbaycan`a ait bölümündeki yataklarda sürdürülen çalışmalara değindiği açıklamasında, havzada kendilerinin işletim hakkına sahip olduğu 17`si denizde olmakr üzere 53 yatak bulunduğunu belirtti. Azerbaycan`daki mevcut petrol rezervlerinin çok fazla kullanılmadığını ifade eden Aliyev, bugüne kadar imzaladıkları 20 uluslararası anlaşmanın 60 milyar dolar yatırımı öngördüğünü ifade etti. Aliyev, uluslararası konsorsiyum (AIOC) işletiminde bulunan Çırak yatağından 11.5 milyon ton petrol çıkarıldığını belirtti. Azerbaycan`ın yılda çıkartacağı 50-60 milyon ton petrol ile 8 milyon nüfuslu ülkesinde kişi başına 100 ton petrol düştüğünü ifade eden Aliyev, amaçlarının batılı pazarlara açılmak olduğunu söyledi. Azerbaycan ana üretim petrolünü batılı pazarlara taşıyacak olan Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı inşasının zamanında bitirileceğine inandığını belirten Aliyev, projenin hayata geçirilmesi sürecinde gelinen aşamayı daha ileriye götürmek için çalıştıklarını kaydetti.

-PROJEYE YENİ BOYUT-

Konferansa katılan ABD Başkanı Bill Clinton`ın Hazar Havzası Özel Danışmanı John Wolf yaptığı konuşmada, Azerbaycan`a, şu anki görevi itibariyle son kez geldiğini belirtti ve Bakü-Ceyhan`a pompalanacak Azerbaycan petrolünün yetersiz kalacağı şeklindeki iddiaları değerlendirdi. Konuşmasında, Bakü-Ceyhan boru hattı projesinin hayata geçirilme sürecinde, Azerbaycan, Türkiye ve Gürcistan`ın siyasi desteğinin büyük bir katkısı olduğunu ifade eden Wolf, Projeye geçmişte getirilen eleştirilerin yanlış olduğu, gerçeklerin kendisini göstermesiyle ortaya çıktı. Gelinen aşama, gelecekte yerine getirmekle yükümlü olduğumuz zor çalışmaları etkilememeli dedi.

Wolf, Azerbaycan`ın, Bakü-Ceyhan`a yetecek düzeyde petrolü olup olmadığı konusundaki tartışmaların, gerçeğin ortaya çıkmasıyla sona erdiğini, ancak Kazakistan destekli boru hattının, bölge ekonomisi ve istikrarı açısından gerekli bir unsur olduğunu söyledi. Bakü-Ceyhan projesinin, Kazakistan petrolünü de taşıyacak Aktau-Bakü-Tiflis-Ceyhan boyutuna çıkarılması, projeye ekonomik katkı sağlamakla birlikte, kar oranının artmasına yol açacaktır diyen Wolf,projenin genişletilmesinin, Rusya`ya da fayda sağlayacağını belirtti. Projede gelinen noktaya da değinen Wolf, İstanbul`da ve Washington`da imzalanan anlaşmaların ardından, hattın inşasını finansmanını sağlayacak sponsor grubun uluslararası 8 şirketin katılımıyla oluşturulduğunu hatırlattı. Wolf,sponsor grubun, ilk 6 ay içinde 26 milyon dolarlık yatırım yaparak temel mühendislik işlemlerini, sonraki 12 içinde ise 100 milyon dolar harcayarak detaylı mühendislik işlemlerini tamamlayacağını kaydetti.

Konferansa katılan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin`in Hazar Havzası Danışmanı Viktor Kalyujni de açıklamasında, SSCB`nin dağılmasının ardından Hazar`ın statüsünde hukuki boşluk oluştuğu yolundaki iddiaların yanlış olduğunu belirterek,1940 yılında İran ile imzalanan anlaşmanın 5 kıyı ülkesi için geçerliliğini koruduğunu söyledi. Hazar`da yaşanan statü sorununun çözümü aşamasında bugüne kadar gördüğümüz olumlu gelişme, tarafların ortak görüşlere sahip olmasıdır diyen Kalyujni, sorunların çözümü için Bakü`de yapılan Hazar zirvesinin dönüm noktası olabileceğini ifade etti. Kalyujni, Hazar havzasındaki tartışmalı yatakların yüzde 50`şer hisseyle işletimini en kolay çözüm olarak gördüklerini belirtti. Hazar bölgesindeki enerji kaynaklarını batılı pazarlara taşıyacak boru hatlarına değinen Kalyujni, Moskova,boru hatları konusunda tekelci olma isteğinde değil. Ancak sözkonusu hatların bir kısmının Rusya arazisinden geçmesi fikrini savunuyoruz dedi. Kalyujni, enerji projelerinin siyasi yönünden daha çok ekonomik boyutunu önemli gördüklerini kaydetti.

Öte yandan, SOCAR Yabancı Yatırımlar Daire Başkanı Valeh Aleskerov, kendisine yöneltilen bir soru üzerine, Bakü-Ceyhan hattının kendi çıkardığı petrolünü ihraç etmek isteyen tüm şirketlere açık olduğunu ancak, oluşacak konsorsiyumun içinde yeralan şirketler ile dışında kalan şirketlere uygulamaların farklı olacağını belirtti. Aleskerov, mevcut boru hatlarının batılı pazarlarda önemli bir yer tutan Azerbaycan petrolünün kalitesini düşürmeyecek şekide kullanımını öngördüklerini kaydetti.