Tersaneler İşsizliğe Çözüm Arıyor

Finansal imkanların yetersizliği ve sektöre verilen teşvikin 1998 yılında kaldırılması nedeniyle büyük işsizlik sorunu yaşanan tersanelerin umudu Küba ve Suriye oldu.
Küba`nın 13 gemisini inşa etmeye talip olan Türk gemi inşa sanayii için Suriye de çok büyük potansiyele sahip ülkelerin başında geliyor. Çok eski tipte 200 gemilik filoya sahip olan Suriye bu gemileri yenileyecek. Bu amaçla önümüzdeki aylarda Suriye ile bir çalışmanın başlatılması planlanıyor. 19-22 Ekim tarihleri arasında gemi inşa sanayicileri ile DTO yetkilileri Hırvatistan tersaneleriyle işbirliği ve yerinde inceleme yapmak amacıyla Hırvatistan`a ziyarette bulunacaklar. Gemi İnşa Sanayicileri Birliği Macaristan`da gelişmekte olan nehir trafiği nedeniyle bu ülkeye nehir gemileri inşa etmeyi de planlıyor.

Tek sorun finansman

Küba`nın 13 gemisini inşa etmeye talip olan Türk gemi inşa sanayiinin tek sorunu ise finansman. Küba projesinin YPK`nın gündeminde olduğunu söyleyen Denizcilik Müsteşarı Mustafa Korçak, projeyi hayata geçirecek kredinin bu yıl içinde sağlanacağını tahmin ettiğini ifade etti. Projenin maliyetinin yaklaşık 240-250 milyon dolar olduğunu kaydeden Korçak, projeye finansman bulunması konusunda YPK Sekretaryası`nın ilgili kuruluşların görüşlerini aldığı belirterek konuşmasını şöyle sürdürdü: `İlk önce YPK Eximbank`a görev verecek. Eximbank, Hazine`nin Eximbank`a vermiş olduğu kredilerden ya da kendi kaynaklarından kullandırabilir. Ve ya sektörün bulacağı krediye Eximbank teminat vermek suretiyle bu krediyi kullandırabilir. `Küba`nın riskli ülke olarak görüldüğünü belirten Korçak, gemi sanayiinde fazla risk bulunmadığını belirterek, `Küba borcunu ödemezse, gemiye el koyma hakkınız var. En kötü sonuç; Türkiye ya da Eximbank`ın 13 gemisi olur` dedi.

28 Mayıs`ta Denizcilik`ten Sorumlu Devlet Bakanı Ramazan Mirzaoğlu ile Küba`nın ilgili bakanı arasında imzalanan protokol gereği Türkiye`nin projenin toplam değerinin yüzde 35`ini finanse etmesi gerekiyor. Projenin yüzde 65`ini ise Küba, gemileri satın aldığında ödeyecek. Türk gemi inşa sanayi, ilk yıl için Eximbank kaynakları ya da hükümetin uygun göreceği bir bankanın sağlayacağı 25-30 milyon dolarlık krediyi bulabilirse, gemilerin inşasına başlamaya hazır. Aynı protokol haziran ayında yapılan Devlet Bakanı Rüştü Kazım Yücelen`in Eş Başkanlığını yürüttüğü 3. Dönem Küba KEK (Karma Ekonomik Kurul) toplantısında da imzalandı. 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de konuyla ilgili Küba lideri Fidel Castro`ya tavsiye mektubu yazmıştı. Gelişen uluslararası kurallar ve kaideler çerçevesinde Küba`nın filosunun yüzde 50`sini yenileyeceğini kaydeden Gemi İnşa Sanayicileri Birliği Genel Sekreteri Nermi Nigiz de, değişik tipte 13 adet geminin (toplam 500 bin DWT) 3 yıl içinde bitirileceğini ifade etti. Nigiz, Küba`nın Rusya ile yapmış olduğu deniz taşımacılığı nedeniyle bölgemize gelecek gemilerinin Türk özel sektör tersanelerinde bakım onarımının yaptırılacağını belirterek, `Küba`nın da bu yönde talebi olacak` dedi.

50 bin işçiye ekmek

1 milyon 300 bin DWT`luk kurulu kapasitesinin yalnızca yüzde 10`unu kullanabilen tersanelerde işçi sayısı 50 binlerden 10 binlere, son olarak 3-4 binlere kadar geriledi. Küba projesinin hayata geçirilmesi ve Türkiye`de gemi inşasının özendirilmesi için teşviklerin yeniden verilmesiyle tersanelerde istihdam edilenlerin sayısının önce 10 bin ardından 50 binlere yükseleceğini kaydeden Gemi İnşa Sanayicileri Birliği Başkanı Erkan Selah, şunları söyledi: `Türk armatörleri yurtdışında kendilerine daha iyi finansman kaynakları ve uzun vadeli düşük faizli krediler sağlandığı için dışarıda gemi yaptırıyor. Sektöre verilen teşvikin kalkmasıyla bir zamanlar 54 adet gemi inşa edilen tersanelerimizde bu sayı 9`lara kadar geriledi. Bu yıl ancak 10 adet sipariş alabildik. Teşvikler tekrar sağlanırsa, sektör eski günlerine geri döner. Çünkü Türk tersaneleri dünya ile boy ölçüşebilecek seviyede. Başta Almanya olmak üzere Norveç, Danimarka, İngiltere ve İtalya gibi dünyanın denizci ülkelerine gemi inşa ediyoruz.`(FİNANSAL FORUM)