Nükleere yerli ortak mı geliyor?
Rusların yüzde 49’a kadar Türk ortağa sıcak bakığı belirtiliyor
<ımg hspace="10" vspace="5" align="right" src="https://image.hurimg.com/i/hurriyet/75/0x0/66cf6997601c04688fbe02ba.jpg">Ruslar ve Japonlarla 22 milyar dolarlık iki ayrı nükleer santral anlaşması yapan Türkiye, projeler başlamadan ‘yerli’ ortaklık tarafında adım atabilir. Rusların yüzde 49’a kadar Türk ortağa sıcak bakığı belirtiliyor.
Mersin Aukkuyu’da Ruslar tarafından yapılacak nükleer santral için ortaklık mücadelesi başladı. Santralin kritik bölümleri için Fransızlar harekete geçerken, Türk şirketler de altyapı yüklenicilik işleri için devreye girdi. Santralde azami yerli katkısı vaadinde bulunan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Akkuyu’da yüzde 49 oranında ortaklıklara açık olan Rosatom’un Türkleri tercih etmesi için yerli şirketlere teknik bilgi verecek.
Milliyet`ten Mithat Durdakul`un haberine göre; Akkuyu’nun altyapı için çok sayıda yerli ve yabancı şirket devreye girdi. Habertürk televizyonuna konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, “Akkuyu’da inşa edilecek nükleer santrale yerli yatırımcılardan ortak olmak isteyen olursa, Rusya bunu değerlendirecek” dedi.
Yüzde 49 ortaklık olabilir
Edinilen bilgiye göre santralin yüzde 51’ini elinde tutmak isteyen Rosatom, yüzde 49’luk bölüm için ise ortaklıklara açık. Bu kapsamda yerli ve yabancı şirketlerle temasa geçilirken, resmi görüşmeler için öncelikle 2013 sonunda tamamlanması öngörülen ÇED raporu ve geçici üretim lisansı süreci bekleniyor.
Olası bir ortaklıkta kullanmak üzere kredi kullanmayı düşünen şirketler, bu sürecin sonuçlanmasını ve ortaklık olanaklarının netleşmesini bekleyecek. Akkuyu için devreye giren yerli şirketlerin ihtiyaç duydukları sertifikalar için de süreye ihtiyaç olacak. Akkuyu’da kurulacak ortaklıkların kesinleşmesi için bu iki sürecin tamamlanması bekleniyor.
Devlet yerli üreticiyi çağırıyor
Hükümet, daha önce vaatte bulunduğu gibi yerli üreticilerin santral projesine ortak olmasını istiyor. Devlete bağlı Orta Anadolu Kalkınma Ajansı (ORAN), Akkuyu için yerli üreticilere çağrıda bulunarak, “İlk yatırım maliyeti takriben 20 milyar dolar olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali Projesi yaklaşık 550 bin parçadan oluşmaktadır.
Türk şirketlerinin bu denli büyük bir projede yer alarak proje kazanmaları, uzun vadede dünyadaki diğer NGS projelerinde de tedarikçi olabilmelerine imkan sağlayacaktır. Ekipmanların üretileceği standartların adları ve spesifik adları temin edildiğinde tüm firmalarımızla paylaşılacaktır” açıklamasında bulundu. ORAN, Rosatom’un ve projenin genel yüklenicisi “Atomstroyexport”un açacağı ihalelere Türk şirketlerinin başvurabileceğini belirterek http://catalog.niaep.ru internet sitesini adres gösterdi.
Bakanlık yol gösterecek
Bu konuda bir adımın da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca atılması planlanıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın önümüzdeki günlerde bir internet sitesini faaliyete sokarak, Akkuyu’da üstlenilebilecek işler için yerli üreticilere bilgi vereceği öğrenildi. Söz konusu internet sitesinde, Akkuyu’da hangi tür malzemelerin kullanılacağı, hangi şirketlerin hangi aşamadaki ihalelere teklif verebileceği gibi bilgiler yer alacak. Projede görev yapabilecek Türk şirketlerinin belirlenmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bir çalışma yürütüyor. Bu çalışma sonunda, yeterli görülen şirketler için Rosatom’a referans verilecek.
Fransızlar devrede
Yerlilere yapılan çağrılara rağmen, teknik açıdan önemli ortaklıkları yabancıların alması bekleniyor. Santralin kritik unsurlarını içeren ve 1. sınıf güvenlik gerektiren ekipman için sertifikasyonları olmayan Türk firmaları yerine yabancılar gündemde.
Geçtiğimiz günlerde, Avrupa’dan da bu yönde bir girişim gelmişti. Rosatom Başkan Yardımcısı Nikolay Spassky, Akkkuyu nükleer santralinde Fransız EDF’nin hisse sahibi olmasına sıcak baktıklarını da belirtmişti. Spassky, Sinop’ta kurulacak.
2. nükleer santral projesinde de yer alacak Fransız nükleer şirketi Areva ile de işbirliği yapmayı istediklerini kaydetmişti.
