İthal İçyağına Suçüstü

Tarım Bakanlığı, et oranı yüksek içyağı ithalatı yapmak isteyen 3 firmanın mallarının yurda girmesine izin vermedi. İçyağı partilerinden alınan numunelerde, et oranının yüzde 5`in üzerinde olduğu ortaya çıktı.


Buffalo`` adı altında son yapılan geniş çaplı operasyonlar da ette kaçakçılığı önleyemedi. Edinilen bilgiye göre, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, et oranı yüksek içyağı ithalatı yapmak isteyen 3 firmanın mallarının yurda girmesine izin vermedi. Türkiye`ye yıllardır iç yağı ya da balık adı altında et ithalatı yapılırken, bakanlık bunun önlenmesi için, içyağındaki yağ oranının yüzde 5 ile sınırlandırdı. Ayrıca, ithal malın muayenesinde de bir yerine 5 yerden örnek alma uygulaması başlattı.
Yapılan denetimler sonucunda, Entaş Gıda, Planet Gıda Turizm, Kartaran Dış Ticaret firmalarının Almanya`dan ithal etmek istediği iç yağı partilerinden alınan numunelerde, et oranının yüzde 5`in üzerinde olduğu ortaya çıktı. Örneklerdeki et oranı, en düşük yüzde 6.5 olarak belirlenirken, bazı firmaların içyağlarındaki oran, yüzde 25-30`a kadar çıktı. Bunun üzerine bakanlık, Entaş Gıda`nın 18.2 ton, Planet Gıda`nın 35.7 ton, Kartaran Dış Ticaret`in de 37.1 ton içyağı ithalatına izin vermedi. İthalatına izin verilmeyen firmalardan birinin örneği analiz eden laboratuvar çalışanları ile Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü yetkililerini sözle tehdit ettiği belirtildi.


Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, ithal edilmek istenen içyağında yüksek oranda et bulunan firmaları, Gümrük Müsteşarlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı`na bildirerek, haklarında gerekli işlemlerin yapılmasını istedi. İç yağının kilo fiyatı uluslararası piyasalarda ortalama 1 marktan alınırken, ithalatında yüzde 4 gümrük vergisi ödeniyor. Et ithalatında ise gümrük vergisi yüzde 232 düzeyinde. Bakanlık yetkilileri, içyağı adı altında yapılan et ithalatı ile devletin vergi kaybına uğratıldığını, bunun gizli kaçakçılık anlamına geldiğini belirtiyorlar. İçyağı adı altında et ithalatının önlenmesi için, geçen yıl çıkarılan tebliğ ile iç yağı ithali belli usul ve esaslara bağlanmıştı. Buna göre, ithal edilecek koyun, keçi, sığır gövde ve içyağı ile koyun kuyruk yağı en fazla 3 ay önceden elde edilecek ve içindeki et oranı yüzde 5`i geçemeyecek. Bu ürünler, sadece İstanbul Gıda İhtisas Gümrüğü, Mersin Gümrüğü ve İzmir Gümrük Müdürlüğü`nden ithal edilebiliyor. Bu yağlar, en fazla 25 kg`lık karton kutularda ambalajlanabilecek.


BSE İÇYAĞININ FİYATINI DA ARTTIRDI;

Verilen bilgiye göre, İngiltere`de başlayan ve diğer Avrupa ülkelerine yayılan BSE hastalığı, içyağının da fiyatını artırdı. Son dönemlere kadar hastalık görülmediği için, daha önce 0.80 mark olan içyağının kilo fiyatını, Almanya`nın 2.5 marka kadar yükselttiği belirtiliyor. Bakanlık ayrıca, deli dana hastalığının (BSE) yaygınlaşması nedeniyle, Avrupa`dan içyağı ithalatını da yasakladı. Artık, sucuk üretiminde kullanılan içyağı, Avrupa dışından, ABD, Avusturalya, Yeni Zelenda ve BSE görülmeyen diğer ülkelerden ithal edilebilecek.


FİRMA YETKİLİSİNİN GÖRÜŞÜ;

İçinde tebliğde belirtilen yüzde 5`den daha fazla et olduğu için içyağı ithalatına izin vermeyen firmalardan biri olan Entaş Gıda Sanayi`nin Müdürü Zühtü Yorgancı, AB`de içyağında bulunabilecek et miktarı konsunda uyguladığı normlarda bir sınırlama olmadığını, Tarım Bakanlığı`nın uyguladığı normların bilimsel verilere dayanmadığını söyledi. Yorgancı, yaptığı değerlendirmede, et ile iç yağı arasında büyük fiyat farkı olduğuna dikkati çeken Yorgancı, Kimse pahalı malını ucuza vermek istemez. İçyağının içinde niye fazla et versin. 1968`de AB`de bazı üniversiteler bu sınırın yüzde 10 olduğunu söylemiş. Ama şimdi bu sınır uygulanmıyor`` dedi. İç yağı adı altında et sokulduğu iddiaları üzerine de Yorgancı, içyağına sadece birkaç gümrük kapısından giriş izni verildiğini hatırlatarak, şöyle konuştu: Herkesin malı gümrük sundurmasında duruyor, açıp bakarlar. Masanın başında oturup, görmeden söylüyorlar, sermaye düşmanlığı yapıyorlar. Alan, satan belli. İstanbul`da tek gümrükte bunun olması mümkün değil. Oluyarsa, bunun kaidesi, sistemi vardır. Tek gümrükte kaçak ithalat olmaz. Bakanlık denetlesin, alana satana baksın.``


KAÇAKÇILIĞI ÖNLEMEK ZOR;

Bakanlığın ve emniyet teşkilatının yoğun olarak üzerine gitmesine karşın, üretim açığı nedeniyle et ve canlı hayvan ithalatında kaçakçılığı önlemenin çok zor olduğu belirtiliyor. Verilen bilgiye göre, Türkiye`de 1.1-1.2 milyon kırmızı et tüketildiği tahmin edilmesine karşın, bunun ancak 400 bin tonu kayıtlı mezbaha ve kesimhanelerden elde ediliyor. Yaklaşık 400 bin ton kırmızı etin de Kurban Bayramı`nda yapılan kesimler, köylerde veya kentlerin dışında yapılan kontrolsüz ve kayıtsız kesimlerden elde edildiği tahmin ediliyor. Uzmanlar, kalan 300-350 bin tonun da üretim açığı olarak göründüğünü, muhtemelen kaçak olarak getirilen hayvanlar veya et ile karşılandığını söylüyorlar. Üretim açığı, ayrıca Türkiye ile diğer ülkelerdeki et fiyatları arasıdaki fark nedeniyle kaçakçılığı tamamen önlemenin mümkün olmadığını vurgulayan sektördeki uzmanlar, son operasyonlar nedeniyle et ve hayvan kaçakçılığının çok zorlaştığı, bu yüzden kaçak ithalat sırasında ödenen rüşvetin miktarının arttığı`` yolunda duyumlar aldıklarını söylediler.Verilen bilgiye göre, Türkiye`de ortalama 4 milyon lira olan etin kilo satış fiyatı, komşu ülkelerde 1.5-2 milyon lira arasında bulunuyor. Ankara Ticaret Borsası Başkanı Faik Yavuz, bir panelde yaptığı konuşmada, Türkiye`de bir ton etin maliyeti 4 bin dolar iken Avrupa`da bin 200 dolar olduğunu belirterek, Ne kadar polisiye önlem alınırsa alınsın, bu kadar yüksek rant varken, et girer`` diyi görüşünü dile getirmişti. (FİNANSAL FORUM)