Güneydoğu Asya Devalüasyon Gözlüyor

Bir zamanlar dolar karşısında aşırı değer kaybeden para birimlerini korumak amacıyla piyasalara müdahalede bulunan Kore ve Tayvan hükümetleri şimdi de para birimlerinin aşırı değerlenmesinden şikâyet ediyorlar.


Yılın ilk dokuz ayında dolar karşısında değer kazanan dört para biriminden ikisi Kore wonu ve Tayvan Doları oldu. Ancak bu gelişme iki ülke hükümetini de sevindirmek yerine endişeye itti. Kore ve Tayvan hükümetleri dolar karşısında değerlenen para birimlerinin ihracatlarını olumsuz yönde etkilemesinden kaygı duyuyorlar. Bu nedenle genelde dolar karşısında yaşanan düşüşler sonucunda piyasalara müdahalede bulunan merkez bankaları, bu kez para birimlerinin değer kaybetmesini bekler bir hal aldılar.


BİLGİSAYAR KORKUTUYOR;

İhracatlarının büyük bölümünü ABD`ye gerçekleştirmekte olan söz konusu ülkeler, özellikle büyük üretici firmaların bilgisayar satışlarında düşüş yaşanacağı tahminlerinin ardından ekonomilerini korumak amacıyla para birimlerinin dolar karşısında değer kaybetmesine izin vermeye başladılar. Tayvan`nın ihracatının yüzde 40`ı bilgisayara dayalı ürünlerden oluşurken, Kore de ihracatının beşte birini bu ürünlerle gerçekleştiriyor. Uzmanlar söz konusu iki ülkede rekabet amacıyla devalüasyon yapılma olasılığı olduğunu kaydediyorlar. Analistler de Kore ve Tayvan`da hükümetlerin güçsüz para birimleri istediklerini, böylelikle enflasyonu önlemeyi amaçlayıp, ihracat rakamlarında artış sağlamayı planladıklarını belirtiyorlar.


DÜŞÜŞE GEÇTİLER;

Nitekim son çeyrekte won dolar karşısında yüzde 1.5 oranında gerileme kaydederken, Tayvan doları ise yüzde 2.5 oranında geriledi. Söz konusu para birimlerinden wonun eylül sonu itibariyle yıl başından bu yana dolar karşısındaki artışı yüzde 2.4`e indi. Tayvan dolarında ise bu artış yüzde 0.2 oldu. Tayvanda para politikasında yaşanan ilk değişiklik geçtiğimiz ay gözlendi. Ülkenin merkez bankasının, geçtiğimiz ay ülke para birimini kaderine terkettiği görüldü.


FİYAT İNDİRİMİNE YARIYOR;

Para birimlerinin değer kaybı sağlanarak Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. ve Samsung Electronics Co., gibi ihracatçı firmaların ürünlerini ucuza satabilmeleri sağlanıyor. Analistler para biriminin değer kaybı ile maliyetlerin düşürüldüğünü ve fiyat indirimine giderek bu firmaların ayakta kalabilmeyi başardıklarını kaydediyorlar. Kore ve Tayvan gelecek yıl için ekonomilerinde daha düşük bir büyüme bekliyorlar. Kore Ticaret Bakanı Shin Kook Hwan, geçtiğimiz ay yaptığı açıklama ile gelecek yıl içerisinde ülke ihracatındaki büyümenin yarı yarıya azalarak yüzde 10`a gerileyeceği uyarısında bulundu. Tayvan Maliye Bakanlığı`ndan geçtiğimiz hafta yapılan açıklamada ise bu yıl yüzde 23 büyüme kaydedecek ihracatın gelecek yıl içerisinde yüzde 8`de kalacağı belirtildi. Morgan Stanley`de Tayvan`ın 2001 yılı ekonomik büyüme tahmininin yüzde 6`dan yüzde 4.6`ya çekti.


BORSALARI DÜŞÜYOR;

Söz konusu iki ülke borsası da yıl başından bu yarna büyük oranda değer kaybediyor. Tayvan`da TWSE endeksi son 6 ay içerisinde yüzde 37 oranında değer kaybederek tüm uluslararası borsalar arasında üçüncü en çok değer kaybeden endeks oldu. Kore`de de KOSPI Endeksi yüzde 25`lik değer kaybıyla altıncı sırayı aldı. Ayrıca Kore`de Tayvan`dan farklı olarak enflasyon endişesi de yaşanıyor. Dünyanın altıncı büyük petrol ithal eden ülkesi olan Kore artan petrol fiyatları nedeniyle enflasyon baskısı hissediyor. Bu nedenle geçtiğimiz ay Kore Merkez Bankası enflasyonu dizginlemek amacıyla son sekiz ay içerisinde ilk kez faiz artırımına gitti.


TAYVAN`DA BATIK KREDİ ŞOKU;

Tayvan Merkez Bankası Yetkilileri ülkedeki bankaların batık kredilerinin yapılan tahminlerin iki katı olduğunu kaydetti. Kreditör bankaların kredi açıklarının tümünü rapor etmediklerini belirten yetkililer verilen kredilerin yüzde 10`luk kısmının geri dönemeyecek durumda olduğunu kaydettiler. Yetkililer eylül ayında bankaların verdiği kredilerin yüzde 5.4`lük kısmının risk altında olduğunu tahmin etmişlerdi. Merkez Bankası Başkanı Chen Shihmeng de bankaların sunduğu raporlarda eksiklikler olduğunu kaydetti. Shihmeng, Tayvan bankalarının Asya`da yaşanan krizden Kore, Tayland ve Endonezya`daki kadar etkilenmediğini ancak adada da batık kredi riskinin gün geçtikçe arttığını belirtti. Merkez bankasının kredibilite sorunu yaşadığına dikkat çeken uzmanlar da ödenmeyen borç toplamının, toplam borçların yüzde 15`i olarak tahmin ettiklerini kaydediyorlar. Barclays Capital`ın bir raporuna göre ise ülkede bankalardan alınan borçların onda birinin geri ödenmeyecek olduğunun altı çiziliyor. Bu haberlerin etkisi ile dün Tayvan borsası yüzde 4.9 oranında değer kaybederek, son 1 ay içerisindeki ern büyük düşüşünü kaydetti. Ülke para birimi de dolar karşısında yüzde 0.2 oranında değer kaybetti.
(FİNANSAL FORUM)