Gıda işletmelerinin Sorunları

-İto Tarafından Yapılan Bir Ankette, İstanbul`Daki Gıda İşyerlerinin Ancak Yaklaşık Yüzde 7-10 Gibi Bir Kısmının Üretin İçin Gerekli Ruhsat Ve İzinleri Tam Olarak Aldığı Ortaya Çıktı -Ankete Göre, Bu Durum İşyerlerinin Mevzuata Uyumda Ciddi Problemler Yaşadığını Gösteriyor

İSTANBUL (A.A) - 08.11.2000 - İstanbul Ticaret Odası`nca (İTO) yapılan bir ankette, İstanbul`daki gıda işyerlerinin ancak yaklaşık yüzde 7-10 gibi bir kısmının gıda maddesi üretimi için gerekli ruhsat ve izinleri tam olarak aldıkları ortaya çıktı. İTO, 15 bin 384 işletmede gerçekleştirdiği ankette, gıda işletmelerinin mevzuattan kaynaklanan sorunlarını tespit etti. Ankete katılan firmaların yüzde 83`ünü küçük ölçekli işyerleri, kalan yüzde 17`sini de orta ve büyük ölçekli işyerleri oluşturuyor. Ankete katılan gıda işyerlerinin yüzde 7`sinin yasal zorunlulukları tamamlamış olmasına karşın, kalan yüzde 93`ünün üretim için gerekli yasal zorunlulukları tamamlamadıkları ortaya çıktı. Sonuçlara göre, gıda işyeri ruhsatı alma oranı küçük ölçekli işyerlerinde yüzde 17 iken, büyük ölçekli işyerlerinde bu oran yüzde 29`a kadar yükseldi. Gıda üretim izni alma oranı ise küçük ölçekli işyerlerinde yüzde 4, büyük ölçekli işyerlerinde ise yüzde 19 oldu.

-BELGE TEMİNİNDEKİ GÜÇLÜK...-

İşyerlerinin yüzde 37`sinin imar belgesi temini ve bunun yanında ÇED raporu, işletme belgesi ve kapasite raporu alımında da güçlük çektikleri belirlenen anket sonuçlarına ilişkin olarak yapılan İTO açıklamasında, gıda işyerlerinin yüzde 46`sının hem Sağlık Bakanlığı, hem de Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından belgeler için alınan ücretleri yüksek bulduğu belirtildi. Anketle, gıda işyerlerinin yüzde 35`inin Gıda Kodeksi`ndeki şartları hiç bilmediği, bu oranın küçük ölçekli işletmelerde ise yüzde 42`ye çıktığı belirlendi. Ankete katılan işyerlerinin yüzde 46 ile yarıya yakın bir kısmını sadece gıda maddesi üretimi yapan işyerleri oluşturmakta, sadece gıda maddesi üreten işyerlerinin yüzde 67`si gıda maddesi üretimi için gerekli tüm izinleri almış görünmekte. Gıda maddesi satışı yapanlar yüzde 91 ile en fazla ruhsatsız çalışan işyeri grubunu oluşturuyor. Sadece gıda maddesi üretimi yapan işletmeler, ruhsat almada bütün şartları ağır bulduklarını, sadece gıda satışı yapanlar ise ruhsat ve izin masraflarında zorlandıklarını ifade ettiler.

-ÖNERİLER-

Anketin öneriler bölümünde, gıda mevzuatı düzenlenirken, işyerlerinin büyük ya da küçük ölçekli olmasına bakılmaksızın bütün gıda işyerlerinden aynı şartların istendiği, bu nedenle izin ve ruhsat şartlarının yeniden gözden geçirilerek, küçük, orta ve büyük ölçekli işyerleri için ayrı ayrı belirlemelere gidilmesi gerektiği ifade edildi. Ankette, yer alan diğer öneriler ise özetle şöyle: İstanbul`daki gıda işyerlerinin ancak yaklaşık yüzde 7-10 gibi bir kısmı gıda maddesi üretimi için gerekli ruhsat ve izinleri alabilmişlerdir. Bu durum, işyerlerinin mevzuata uyumda ciddi problemler yaşadığını göstermektedir. Gıda işyerlerinin tamamen ruhsatsız çalışması yerine, öncelikle gıda işyeri siciline kayıtlı hale gelmelerinin sağlanması için ruhsat koşulları yeniden belirlenmeli, gıda kalitesini ve hijyenini etkilemeyecek nitelikteki şartlar hafifletilmelidir. Küçük ölçekli işyerlerinin ruhsat alma oranı düşük olduğundan, öncelikle bu işyerlerinin ruhsat alımlarını hızlandırıcı çalışmalar yapılmalıdır. Gıda ruhsat ve izinleri ile ilgili bürokrasi aşırı ölçüde fazladır. Başta gelen caydırıcı unsur olan bürokrasinin mutlaka azıltılması gerekmektedir. En ideal çözüm, bütün ruhsat ve izin işletmelerin tek bir kuruluşa müracaatla tamamlanabilmesidir. Uygulamada, esnaf niteliğindeki küçük ölçekli gıda işyerleri gayri sıhhi müessese kapsamına girmedikleri gerekçesiyle gıda işyeri siciline kaydedilmemekte ve diğer işyerleri gibi ruhsatlandırılmaktadır. Bu tür işyerlerinin gıda işyeri siciline kaydolması sağlanmalıdır.