Gelirlerde Butce Hedefleri Tutuyor
toplam gelirler yuzde 102.3 artarken toplam giderlerdeki artis yuzde 83.7`de kaldi. Faiz odemelerinde yuzde 128.2 artis gozlenirken faiz disi giderlerdeki artis yuzde 50.3`te kaldi. Sonuc olarak butce 10.316 trilyon acik verdi. Faiz disi fazla 6.
980 trilyona ulasti. Aciklanan rakamlar 2000 butcesi hedefleri ile karsilastirildiginda, genel olarak yilin beklendigi sekilde sonuclanacagi anlasiliyor. Ancak 2001 yili icin gelirler ve vergiler yonunden olumlu beklentiler yok. Bazi onemli vergi turlerindeki artislarin ve deprem vergileri rakamlarinin gosterildigi asagidaki tablo incelendiginde, 2001 yili icin yeni onlemler alinmasi geregi ortaya cikmaktadir. 2000 yilinin 8 ayinda toplanan 15.517 trilyon verginin 2.407 trilyon lirasi deprem vergileri olarak nitelenen bir defalik olaganustu vergilerden elde edilmistir. Yil sonunda yururlukten kalkacak olan bu vergilerden bazilarinin suresi uzatilsa bile, sekiz ayda 1.455 trilyon lira getirisi olan faiz vergisini tekrar tahsil
etmek mumkun olmayacak. Ayrica is dunyasindan yukselen tepkiler nedeniyle ek gelir ve Kurumlar vergilerinin suresinin uzatilmasi soz konusu degil.Bu durumda, 2000 yilinin sekiz ayinda 238 trilyon lira tahsil edilen Ozel Iletisim ile ayni donemde 136 trilyon lira tahsil edilen Ozel Islem vergilerinin suresinin uzatilmasiyla yeterli gelir saglanamaz. Dahilde KDV tahsilatindaki yuzde 101 ve ithalde KDV tahsilatindaki yuzde 147artislarin 2001 yilinda devam etmesi zor gorunuyor. 2000 yilinda KDVoranlari 2 puan artirilmisti. Ayrica, ithalattaki patlamadan
kaynaklananithaldeki KDV artisi ithalatin frenlenmesi ile gerileyecektir.Ham petrol fiyatlarindaki artisi, icerideki akaryakit fiyatlarina yansitmamak icin ATV`nin surekli dusurulmesi hem 2000 yili icin ongorulen 4 katrilyonluk tahsilatta 600 trilyonluk bir eksilis olacagini ve hem de 2001 yilinda bu vergiden yeterli hasilat saglanamayacagini gostermektedir. Belirttigimiz gercekler karsisinda, KDV
oranlarini yukselterek, olaganustu vergiler koyarak yeterli gelirin saglanamayacagi anlasiliyor. Bu durumda yapilmasi gereken, vergi kanunlarinin kayit disi ekonomiye, vergi kacagina olanak taniyan bosluklarini giderecek sekilde yeni bastan duzenlenmesidir. Ayrica vergi idaresinin personel sayisi, egitim, arac - gerec ve en onemlisi calisanlara odenen ucret yonunden guclendirilerek, etkinlestirilmesi, vergi denetiminin yayginlastirilmasi icin her turlu onlemin gecikmeden alinmasi gerekmektedir. 2001 yili butcesinde kamu harcamalarinda israfi engelleyecek, yolsuzluklarla mucadele edecek etkin onlemler alinarak kamu giderleri dusurulmelidir. Vatandas odedigi verginin nereye gittigini ve yerine harcanip harcanmadigini bilmek istemektedir. Vatandasin bu taleplerini karsilamanin yolu kamu harcama reformu yaparak seffafligi saglamaktir.(MILLIYET)