Florida`daki Oy Pusulaları Kafaları Karıştırdı

Florida Eyaleti`nin ünlü tatil beldesi Palm Beach`te, 19 binden fazla oy pusulasının geçersiz sayıldığı bildirildi.


Pusulaların geçersiz sayılmasının nedeni, seçmenlerin yanlışlıkla birden fazla adayı işaretlemesi olarak açıklandı. Bu durum, seçimin hemen ertesinde Demokratların Al Gore`a oy vermek isteyen birçok kişinin yanlışlıkla Buchanan`a oy verdiğini iddia etmesi üzerine ortaya çıktı. Palm Beach`den 3 kişi, seçim kartlarını delmek suretiyle oy verme işleminin çok karışık olduğu ve bu yüzdenyanlışlıkla Demokrat Parti başkan adayı Al Gore yerine, Reform Partisi başkan adayı Pat Buchanan`a oy verdikleri iddiasıyla buradaki seçimlerin yenilenmesi için dava açtı. Ayrıca Demokratlar, birçok konunun yeterince net olmadığı, hatta George Bush`un Florida Valisi olan ağabeyi Jeb aracılığıyla seçime hile karıştırdığını iddia etti. Demokrat Parti avukatları da, Palm Beach ilçesindeki seçim taslağının kanunlara uygun olmadığını ileri sürerek seçimlerin yenilenmesini isteyebileceklerini belirtti.


DENİŞAŞIRI OYLAR ALTIN DEĞERİNDE;

Başkanlık seçimlerinin Florida Eyaleti`ne kilitlenmesi ve Cumhuriyetçi aday George W. Bush`un çok az farkla yarışı önde götürmesi, deniz aşırı oyları çok `kritik,` hale getirdi.


ABD seçim sisteminde `denizaşırı oylar` olarak nitelenen oylar, eyalet dışında yaşayan vatandaşların, mektup, kargo ya da diğer yöntemlerle oylarını merkeze ulaştırmaları anlamına geliyor. Daha önceki seçimlerde bu oylar fazla bir önem taşımıyordu, ama bir adaya verilecek 2000 civarında oyun, seçim sonuçlarını tamamen değiştirebileceğinin anlaşılması üzerine, nerdeyse bütün gözler yurtdışında yaşayan Floridalılara çevrildi. Şimdi herkes Florida dışından oy kullanan asker, iş adamı, diplomat, öğrenci, öğretmen ve misyonerlerin oylarının renginin ne olacağını tartışıyor. Geçerli sayılmaları için en geç seçim günü olan 7 Kasım tarihinde postalanmış olması gereken oylar, adaylar Gore ve Bush`un tek ümidi haline geldi.Yurtdışında yaşayan Amerikalılardan toplam kaç adet oy pusulası geleceği net olarak bilinmiyor. Yetkililer, kesin rakamın ancak oyların ulaşması gereken tarih olan 17 Kasım`da ortaya çıkacağını belirtiyor.


ABD DÜNYAYI ŞAŞIRTI;

Dünyanın birçok bölgesinde seçim hileleri, düzensizlik ve yolsuzluklara alışkın olan devlet adamları ve sivil toplum kuruluşları benzer tartışmaların `demokrasinin beşiği` ABD`deki gelişmeleri şaşkınlıkla izliyor.


Endonezya`nın başkenti Jakarta`da yayınlanan Jakarta Post gazetesi, genç bir demokrasi olan Endonezya`nın, ABD`deki siyasi olgunluktan öğreneceği çok şey olduğunu yazdı. Japon gazeteleri ise ABD`deki seçimlerin `oy kullanma isteksizliğine` karşı panzehir niteliğinde olduğunu belirterek, böylece her bir oyun ne kadar önemi ve ağırlığı bulunduğunun ortaya çıktığını yazdılar. Küba Devlet başkanı Fidel Castro ise Amerikan seçim tarihinin en yavan ve sıkıcı adayları olarak tanımladığı Al Gore ve George W. Bush`un her ikisinden de siyasi bir uzlaşma beklemeyeceğini açıklamıştı. Kamerun`da bir İnternet cafe çalışanları küresel olarak `demokrasinin babası` kabul edilen ABD`ye neler oluyor? diye sorarken, Roma`da bir cafe-bar sahibi olan Massimo Ruggeri, İtalya`nın 2. Dünya Savaşı`ndan bu yana süren çalkantılar yüzünden 58 adet hükümet değiştirdiğini hatırlatarak, Florida da, sanki İtalya gibi oldu dedi. Zimbabwe`de devlet kontrolündeki Herald gazetesi, birinci sayfasının manşetinde Seçim entrikaları Üçüncü Dünyanın tekelinde değilmiş manşeti attı.


SORULARLA SEÇİM 2000;

Florida`daki oyların sayımı ne kadar zaman alacak?


* Her ne kadar Florida Eyaleti`ndeki oyların yeniden sayımı bu sabaha karşı tamamlansa da, sırada yurtdışında verilen oyların sayılması var. Bu işlemin, 10 gün kadar sürmesi bekleniyor. Ancak, seçim günü olan en geç 7 Kasım`da postaya verilmiş olması gereken bu oyların, yetkili merciilere ulaşması için verilen süre 17 Kasım`da doluyor.

Florida`da oylar neden yeniden sayıldı?

* Florida kanunlarına göre, adayların oyları arasında binde 5`ten daha az bir fark olması halinde sayım otomatikman yenileniyor. Salı günü sandık başına giden 6 milyon Floridalı`nın verdiği oyların ilk sayımında George W. Bush`un rakibi Gore`u, 1.700 oyla geride bıraktığı görüldü. Florida`nın 67 seçim bölgesinin hepsi tek tek oyları yeniden saydı. Bu sonuçlar daha sonra, Florida`nın merkezi Tallahassee`yi gönderildi. ABD`nin eski Dışişleri Bakanlarından James Baker ve Warren Christopher, iki aday ve partileri adına oyların sayımını izledi. Sayımı, Demokrat aday Al Gore adına Baker ve Cumhuriyetçi aday George Bush adına da Christopher`ın izlemesi işleminin hilesiz gerçekleştirildiğini garantilenmiş oldu.

Eğer seçime iddia edildiği gibi hile karışmışsa ne yapılabilir?

* Sandıklara hile karıştığı iddiaları, özellikle Demokratlar tarafından yoğun biçimde gündeme getirildi. Cumhuriyetçiler, bu iddiaları, oy pusulalarının seçimden önce iki parti tarafından da onaylandığı savıyla reddediyor. Yine de, özellikle Palm Beach`te kullanılan oy pusulalarının `akıl karıştırıcı` bir biçimde tasarlandığı ve bazı seçmenlerin Gore yerine, yanlışlıkla Reform Partisi adayı Pat Buchanan`ına oy verdiği iddiaları yoğunluk kazandı. Yetkililer konunun incelendiğini ve pusulaların gerçekten akıl karıştırıcı biçimde hazırlandığının anlaşılması halinde, seçimin bazı eyaletlerde tekrarlanabileceğini açıkladı.

Daha önce hiç yeninden sayım işlemi gerçekleştirildi mi?

* Florida, 1988`deki Senato seçimlerinde Cumhuriyetçi Connie Mack ve Demokrat Buddy MacKay arasındaki yarışta yeniden sayım gerçekleşti. Sonuçta kazanan Mack oldu, ancak MacKay, yenilgisini kabul etmek için 8 gün bekledi. (YENİ BİNYIL)