Çin`de işgücünün devasa boyutları

Dünyanın en kalabalık nüfusuna sahip Çin Halk Cumhuriyeti`nde işgücü ve yeni istihdam imkanları yaratma sorunu da devasa boyutlarda. Çin Sosyal Bilimler Akademisi, Devlet Ekonomik ve Ticaret Komisyonu, Kalkınma Araştırmaları Merkezi Devlet Konseyi ve diğer devlet kurumları uzmanlarınca kaleme alınan 2001 Yılında Çin Ekonomisi 2001 Mavi Kitabındaki verilere göre, çalışabilir nüfus 800 milyona yaklaştı. Çin`de 800 milyona dayanan işgücüne her yıl 11 milyon kişi daha ekleniyor. Kitapta, bundan önceki bebek patlaması döneminde doğanların istihdam edilecek yaşa yaklaşırken, işgücü kaynaklarının büyüyeceği, istihdam üzerindeki baskıların bu yıl daha da artacağı tahmin ediliyor. Rapora göre, istihdam konusundaki bu baskıların hafifletilmesi için kentleşmenin hızlandırılıp yeni istihdam imkanlarının yaratılmalı, eğitim geliştirilmeli, çalışanların genel kalitesi yükseltilmeli, yüksek kalitedeki küçük ölçekli şirketler desteklenmeli. Hükümet, şehir ve kasabalardaki kayıtlı işsizlerin oranını 2005 yılı sonunda yüzde 5 civarına çekmeyi hedefliyor. Bu beş yıllık dönemde ilk kez istihdam edilenlerin sayısı 40-45 milyona yükseltilip, kırsal kesimdeki 40 milyon kişilik işgücü fazlası emilecek.

-ESAS SORUN, DEVLETE AİT İŞLETMELERDEKİ GİZLİ İŞSİZLER-

Devlete ait ya da kamu ortaklığındaki işletmeler ve şirketlerde yeniden yapılanmalar sonucu işsiz kalan ya da gizli işsiz konumundaki personel büyük sorun. Çin devleti geçen iki yılda bu kesimde işsiz kalanların 12 milyonundan fazlasına yeni iş bulundu. Üç yıl süren yoğun reformlara rağmen, fabrikalardaki personelin üçte biri gereksiz, bu yıl da 12 milyonu da işten çıkarılacak. Kamu işletmelerinde çalışanlardan geçen iki yılda 10 milyonu işten çıkarıldı ve kendilerine yeni iş buldu. Özel sektörde çalışanların sayısı 1985-99 döneminde 4.5 milyondan 81.3 milyon kişiye çıktıysa da, bu rakam, işgücü fazlasını gidermek için yine de yeterli değil. Kamu sektöründeki işletmelerde işgücü fazlası sorununun çözümü için ana üretim ile eğitim, sağlık faaliyetlerinin birbirinden ayrılmasına girişildi, ancak, henüz tam verim alınamadı. Çin`de devlet ait işletmeler hala ilkokulların üçte birini (19 bin), hastanelerin yüzde 40`ını (7 bin 297 hastane) idare ediyor. Yeni yürürlüğe giren yasayla, devlet ait işletmelerden yeni atılan personel, artık, resmen işsiz sayılıp, yeni iş buluncaya kadar devletin işsizlik sigortasından yararlanacak. Daha önceleri ise yeniden yapılanma sonucu işsiz kalan personele, bağlı bulunduğu işletme üç yıl boyunca ücret ödüyordu ve bu kişiler yeniden istihdam merkezlerinde teknik, mesleki eğitim alıyordu.