‘Cep’te paraya yasal güvence
<ımg hspace="10" vspace="5" align="right" src="http://i.bigpara.com/i/55big/lira_758.jpg">Merkez Bankası tarafından hazırlanan kanun tasarısıyla, cep telefonlarıyla gerçekleştirilen para hareketleri ve ödemeleri yasal güvenceye alınıyor.
Erdal Sağlam
esaglam@hurriyet.com.tr
Taslak halindeki tasarı GSM şirketleri tarafından memnuniyetle karşılanırken, bankalar ise kendilerine rakip çıkacağı için itiraz ediyor.
MOBİL iletişim sektöründeki, yani cep telefonlarıyla gerçekleştirilen para hareketleri ve ödemeler yasal güvenceye kavuşuyor. Şimdiye kadar Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) bir düzenlemesi çerçevesinde gerçekleştirilen bu para hareketlerinin hızla büyümesi ve karmaşıklaşması üzerine böyle bir yola gidildi.
Merkez Bankası tarafından “ödeme ve menkul kıymet mutabakat sistemleri, ödeme hizmetleri ve elektronik para kuruluşları hakkında kanun tasarısı taslağı” hazırlandı. Bu taslakta ödeme sistemlerine mobil iletişim sektörünün dahil edilmesinin yanında, AB’de uygulanan sistemle uyumlaşmanın sağlandığı görülüyor. Bu taslağın GSM şirketlerince memnuniyetle karşılandığı açık.
BDDK TARAFINDAN İNCELENİYOR
Ancak buna karşılık bankacılık sisteminden yeni taslağa itirazlar geldiğini de biliyoruz. Merkez Bankası tarafından hazırlanan taslağın şu sıralarda BDDK tarafından incelendiği, BDDK’nın bankacılık aleyhine olabileceğini düşündüğü maddelere karşı çıktığı ve bu yönde taslakta değişiklik istediği konuşuluyor.
Bu arada AB sistemine uyumlu bir ödeme sisteminin getirilmesiyle “bankacılık dışı ödeme kurumları” kavramının gündeme geldiğini, GSM şirketlerinin bu kapsamda yer almayı istediklerini, buna karşılık bankacıların da doğal olarak ödeme sistemlerindeki hakimiyeti yitirmek istemediklerini biliyoruz. Kısacası; bankacılar mobil ödemelerin olmasını ama kendileriyle bağlantılı ve kendilerine rakip olmayacak içimde yapılmasını, GSM şirketleri de ödeme sisteminde bankacılık dışında işlem yapma yetkisinin tanınmasını istiyorlar. Bence bu işin doğasından gelen doğal bir tartışma, nasıl sonuçlanacağını da yakında göreceğiz.
YENİ PİYASA AKTÖRLERİ
GSM şirketleri taslağın AB’ye uyum öngörmesinden memnunlar çünkü istedikleri sistemin AB’de uygulandığını düşünüyorlar. Banka dışı ödemelerin AB üye ülkelerinde elektronik para direktifi ve ödeme sistemi direktifi çerçevesinde yürüdüğünü belirterek, banka dışı ödeme sisteminin ülkemizde de kurulup işletilebilmesi için böyle bir mevzuata ihtiyaç olduğunu söylüyorlar. Ayrıca, AB üye ülkelerinde uygulanan sistemin ülkemiz iç dinamikleri de göz önünde tutularak rekabetçi ve yeni piyasa aktörlerinin pazara girişini kolaylaştıracak şekilde bizde de uygulanması gerektiği düşüncesindeler.
Banka dışı ödeme hizmeti
MERKEZ Bankası’nın hazırladığı kanun taslağının tanımlar kısmında elektronik haberleşme işletmecilerinin tanımı yapılıyor. Ayrıca taslakta “gönderen tarafından ödeme işleminin yapılmasına ilişkin onayın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı aracılığıyla verildiği ve ödemenin ödeme hizmet kullanıcısı ile mal veya hizmet sağlayan arasında sadece aracı olarak faaliyet gösteren bir bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisine yapıldığı ödeme işlemleri” ödeme hizmeti olarak değerlendiriliyor.
BDDK adil olacak mı
GSM şirketleri yetkilileri, bu pazarda mevcut halde bir bankacılık tekeli bulunduğunu iddia ederek, planlanan bu düzenlemede ancak bankalar dışında bilişim ve GSM şirketlerinin de ödeme hizmeti vermeleri halinde pazarın rekabetçi olabileceğini söylüyorlar. Pazarın yeni teşebbüslere açılması ve bu konudaki tekelin kaldırılması için, getirilen bu yasanın önemli bir rol oynayacağı görüşündeler. Bu arada yasanın alacağı son şekil büyük merak konusu olurken, belli ki yasa sonrası yapılacak düzenlemeler hakkında da kuşkular var. Banka dışı ödeme sektörü oluşup oluşmayacağı, eğer böyle bir alan oluşursa denetimin BDDK’ya verilmesi gerekeceği, bu takdirde BDDK’nın bankalar ile banka dışı ödeme kuruluşları arasında adil olup olamayacağının da, özellikle GSM şirketleri tarafından, şimdiden merak edilen konular olduğu görülüyor.
Cep telefonunda neler yapılıyor
Mevcut durumda mobil iletişim sektörü ödeme aracı olarak zaten kullanılabiliyor. Örneğin;
* Cep telefonu bir cüzdan görevi görebiliyor, nakit para yüklenilebiliyor,
* Cep telefonlarına banka ve kredi kartları eklenerek işlem yapılabiliyor,
* İnternette kredi kartı numarası vermeden cep telefonu numarası ile alışveriş yapılabiliyor,
* Temassız ödeme, cepten cebe para transferi, fatura ödeme işlemleri yapılabiliyor.
* Özellikle küçük ödeme piyasasında geliştirilen innovatif çözümlerle, hızlı bir biçimde, değişen ve kişiselleşen müşteri taleplerine yanıt verecek çözümler geliştirilip, sürekli yeni ürünler hizmete sunulabiliyor.
