Turkiye`deen fazla ciro yapan, en fazla k_r eden, en fazla vergi odeyen sirket olan Tupras, petrol fiyatlarindaki hizli bir gerilemeden olumlu etkilenecek. Bugune kadar gerceklesen en buyuk halka arz olan Tupras hisselerinin satisina start veriliyor. Tupras, 5.4 milyar dolarla piyasa degeri, 3.5 milyar dolarla yillik ciro, 324 milyon dolarla da net k_r acisindan Turkiye`nin en buyuk sanayi sirketi. Sirket ayrica rafinaj kapasitesinde Avrupa`nin en buyuk 7. sirketi konumunda. Tupras ayrica faaliyet alaninda tekel. Mutfakta yaktigimiz tupten, arabamiza aldigimiz benzine, jet yakitindan, motorine kadar kullandigimiz tum ham petrol urunleri, Tupras tarafindan isleniyor. Bu urunler Petrol Ofisi, BP, Aygaz gibi sirketler tarafindan kapimiza ulasiyor. Tupras. Turkiye capinda yuzde 86`lik pazar payina sahip bulunuyor. 1999 yilini 324 milyon dolar karla kapatan sirketin yaklasik 815 milyon dolari bulmasi beklenen halka arzinda satis fiyatinin yaklasik 41.500-42.000 arasinda olmasi bekleniyor. Pesin ve kredi kartli odemelerde sunulan iskonto orani disinda, Ozellestirme Idaresi`nin cikan satis fiyati uzerinde yuzde 20`ye kadar ekstra iskonto etme imkani da bulunuyor. Eger OIB yuzde 20 ekstra iskonto oranini da uygularsa, kucuk yatirimci pesin odemede alacagi yuzde 12 ile birlikte piyasa fiyatinin yuzde 29.5 altindan hisse alma imk_nina kavusacak. 1999 yilinda 3.5 milyar dolarlik ciro rakamina ulasan sirketin 2000 yilindaki tahmini ciro rakami 4.5-4.7 milyar dolar arasinda degisiyor. Sirketin karliliginin yurtdisindaki petrol fiyatlariyla yakindan ilgisi bulunuyor. Tupras, Akdeniz petrol piyasasinda olusan fiyatlara gore urun fiyatlarini belirliyor. Sistem kabaca soyle isliyor: Yurtdisinda petrol fiyatlarina gelen yuzde 3`e kadar olan zam ic piyasaya yansitilmiyor. Bu oranin uzerine cikilmasi halinde otomatik olarak ic piyasada urunlerin fiyati artiriliyor. Tupras genellikle 5 gun icerisinde dis piyasa fiyatini iceriye yansitiyor. Dis piyasada fiyatlardaki gerilemelerde de ayni uygulama gecerli oluyor. Tupras Genel Muduru Husamettin Danis petrol fiyatlarinin 30 dolardan asagi dogru yasanan hizli dususlerde Tupras`in olumlu etkilenecegini soyledi. Danis, bunun disaridaki fiyatin ic piyasaya 5 gun icerisinde yansitmalarindan kaynaklandigini belirtti. Bunun yaninda Tupras petrol fiyatlarinin son iki yilda 10 dolardan 30 dolara cikmasindan da olumlu etkilendi. Sirketin kontratlari nedeniyle fiyat artislari k_r marjini artirdi. Tupras halka arzi petrol sektorunde bolgede yilin ikinci hisse satisi olacak. Subat ayinda Yunanistan hukumeti Hellenic Petrolium`daki payini yuzde 77`den yuzde 50`ye indirdi. Yunanistan`in Tupras`i halen 3 milyar 264 milyon dolarlik piyasa degerine sahip bulunuyor. Sirketin fiyat kazanc orani 1999 sonuclarina gore 35`i buluyor. Tupras`in F/K orani ise 16.9 seviyesinde.
Sendika iskontolu hisseyi protesto etti: Tupras`a ait tesislerde calisan iscilerin, sirketin halka arzedilecek olan hisse senetlerinden almayacaklari bildirildi. Tupras iscilerinin uye oldugu Petrol-Is Sendikasi Kocaeli Subesi Baskani Ali Ufuk Yasar, Tupras ozellestirmesiyle ilgili televizyon reklamlarinda kullanilan `Senin de malin amma kiymetliymis` sloganinin, kamuoyunu yanilttigini one surdu. Calisanlara yuzde 15 indirimle hisse senedi satilmasini `rusvet` olarak nitelendiren Yasar, `Bu bir oyundur. Tupras calisani bu oyuna gelmeyecek ve hisse senedi almayacaktir` dedi. Yasar, tanitim toplantisina katilmayacaklarini da belirtti. (SABAH)