Uzmanlardan 'büyüme' yorumları

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2014 büyüme hızını açıkladı. Türkiye’nin büyüme hızı 2014 yılında yüzde 2.9 olarak gerçekleşti, beklenti yüzde 2,7 seviyesindeydi. Uzmanlar açıklanan büyüme rakamlarını değerlendirdi

Büyümede sorun olduğu çok açık
Gedik Yatırım Yurtiçi Satış Müdürü ve bigpara.hurriyet.com.tr yazarı Eral İlhan Karayazıcı

Türkiye ekonomisi 2014 yılı büyüme oranı beklentilere paralel geldi. Son çeyrek büyümesinde dış talebin katkısı sevindirici ancak hedeflenen büyümeye Türkiye’yi taşımaktan uzak. Herhangi bir piyasa etkisi göstermesini beklemiyorum çünkü hem beklentilere paralel hem de geriye dönük bir veri. Daha önemli olan 2015 ilk çeyrek büyüme oranı ve bununla ilgili öncü veriler olacak.

Büyümede sorun olduğu çok açık. Türkiye ekonomisi son iki yılda yaşanan içsel ve dışsal sorunlar nedeniyle büyüme temposunu kaybetti.  Yurtdışında Avrupa’nın bir türlü büyümeye geçememesi, Ortadoğu’daki kaos ve Rusya’nın yaptırımlar ile resesyona koşması ihracat üzerinde büyük baskı yaratıyor. Yurtiçinde ise son 2 yılda zedelenen güven duygusu gerek tüketim gerek reel yatırımları negatif etkiliyor.

##$$ILISKILIHABERWIDGET##$$

Açıkçası ben en kötünün 2015 ilk yarı itibarı ile geride kalabileceğini ve yılın ikinci yarısından itibaren ekonomik büyümenin  görece toparlanabileceğini düşünüyorum. Çünkü Avrupa’dan güçlü parasal genişlemenin meyvelerinin toplanabileceği ve büyümeye geçişin başarılabileceği yönünde işaretler filizleniyor. Bu bizim için çok önemli ihracatımızın ½’sini Avrupa’ya gerçekleştiriyoruz. Yurtiçinde ise genel seçimleri takiben güven duygusundaki zedelenmenin görece tamiri mümkün. Bu bakıma Türkiye ekonomisi yakında şaha kalkar engelleri birer birer aşar diyebilmekten çok uzak olsak da, 2015 yılının ikinci yarısının ve 2016 yılının görece daha iyi geçmesini bekleyebiliriz.

Büyüme sürdürülebilir bir görünüm vermiyor
Ekinci Economics Consulting kurucusu ve bigpara.hurriyet.com.tr yazarı Şevin Ekinci

Dördüncü çeyrekte büyüme hızının beklentilerin üzerinde gelmesiyle 2014 yılı büyümesi de beklentilerin üzerinde yüzde 2.9 olarak gerçekleşti. Bu, bizim bu sene için ilk beklentimiz olan yüzde 3.2 rakamından aşağı doğru revize ettiğimiz son beklentimiz idi.

Bu rakamı piyasaların olumlu karşılamasını beklerim zira zor geçen bir son çeyrekte ortalamanın üzerinde bir büyüme gerçekleşti. Türkiye 2014 yılında büyümede gelişme Hindistan ve Endonezya'nın gerisinde kaldıysa da 2014 yılı için birçok gelişmekte olan ülkenin büyüme oranının üzerinde gerçekleşti. Ancak alt kalemlere baktığımızda büyüme sürdürülebilir bir görünüm vermiyor.

2014 yılında büyümenin motorları devletin harcamaları ve ihracat oldu. İhracat performansının ise bu sene geçen seneki kadar iyi seyretmeyeceğini biliyoruz. Öte tarafta yatırımlar, gayrisafi sabit sermaye oluşumları yıl boyunca ekside gerçekleşerek düşüş gösterdi. Büyümeye 2014 yılında en büyük yardımcı yüksek büyüme beklediğimiz 2014 birinci çeyrek verisi oldu. İlk çeyrekte gerçekleşen yüzde 4.9 büyüme oranı tüm yılı kurtardı. Eğer global piyasa koşulları elverseydi böyle bir büyüme rakamından sonra  büyüme oranı yüzde 3-3.5 bandına otururdu.

Bu rakamlar 2015 yılı için ilk çeyrekte gelen onca olumsuz öncül göstergelerden sonra iyi oldu. Ancak, illüzyon etkisi çünkü geçen yılın rakamları, etkisi olumlu ancak geçici olacaktır çünkü 2015 yılı birinci çeyrek büyümesinin eksi gelme ihtimali masada.