Uzmanlar enflasyon rakamlarını değerlendirdi

Uzmanlar, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı Haziran ayı enflasyon oranlarını değerlendirdi

Gıdanın etkisi olumlu, özel göstergelerde ise risk büyük

ALB Forex Araştırma Uzmanı Enver Erkan

TÜFE’de Haziran ayında, bir önceki aya göre yüzde 0,51’lik düşüş dikkat çekici. TÜFE’deki aylık bazda düşüş de yıllık enflasyonu yüzde 7,20 seviyesine getirdi. Bu tablonun oluşmasındaki ana belirleyici etken, aylık bazda yüzde 2,79 oranında gerileyen gıda ve alkolsüz içecekler kalemi oldu. Yıllık bazda gıda enflasyonu da böylece son gelen veriyle yüzde 9,28 seviyesine geriledi. Yaz aylarında da gıda fiyatlarının seyri manşet enflasyona destek olmaya devam edebilir. Bununla beraber, gıda fiyatlarının mevsimsel etkileri geçtiğinde, manşet enflasyonda da tekrar yıl sonuna doğru yukarı bir hareketlenme olabilir.

##$HABER_1424736$##

Gıda ve enerji gibi kısmen Türkiye’nin elinde olmayan göstergeler çıkarıldığında elde edilen çekirdek enflasyon ise yüzde 7,51 olarak gerçekleşmekle beraber, manşet enflasyondaki gevşemeye benzer bir şekilde geri gelmediği için, enflasyon beklentilerinin de hali hazırda yüksek kalmaya devam edeceğini gösteriyor. Kurun geçişkenliği etkisi çekirdek enflasyonun yüksek kalmasındaki en temel etken. Zira TL, dolara karşı Haziran 2014 – Haziran 2015 döneminde yüzde 21 değer kaybetti. Sepet kurdaki yükseliş ise ilgili dönemler arasında yüzde 13 olarak gerçekleşti. Bir başka deyişle, TL değer kaybediyor ve TL’nin değer kaybı da ithal girdiler üzerinde fiyat baskısı oluşturmaya devam ediyor.

Enerji fiyatları bazında değerlendirme yapıldığında, petrol fiyatlarındaki düşüşün avantaja çevrilmesi dönemi geri kalmış görünüyor. Özellikle petrol fiyatlarının dip yaptığı 2014 sonundan beri görülen kademeli yükselişle Brent petrolün varil fiyatı 60 – 70 dolar seviyelerinde istikrar bulma çabasında. Yılın ikinci yarısına girilmesiyle beraber enerji kalemlerindeki yıllık fiyat değişimlerinde baz etkisi olacak. Yani yıllık kıyaslamalar petrol fiyatlarının düşük olduğu aylarla yapılacağı için, enerjideki düşüşün manşet enflasyona olumlu etkisi ortadan kalkacak. Bu durum aynı zamanda ulaştırma sektörü fiyatlarını da yukarı çekebilir. 

Çekirdek enflasyondaki seyrin halen yüksek olması itibarıyla Merkez Bankası’nın da temkinli duruşunu koruması gerektiği sonucu ortaya çıkıyor. Hali hazırda enflasyon baskısı sürüyor. Kur baskısı enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaya devam edecektir. Gıda etkisi ise geçici olmakla beraber, içeride ve dışarıdaki mevcut sinyaller, ilerleyen dönemde yerel para birimini destekleyecek bir görüntü çizmiyor. Yani Merkez Bankası enflasyon konusunda temkinli duruşunu sürdürmeye devam edecektir. Mevcut enflasyon beklentileri, Merkez Bankası açısından güvercin bir duruşun önüne geçmektedir. 

Gıda manşet enflasyonu aşağı çekse de çekirdekte yön yukarı 

İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu 

TÜİK’in açıkladığı Haziran ayı enflasyon verilerine göre tüketici fiyatları aylık bazda %0,51 gerileyerek %0,0’lık öngörümüz ve %-0,25’lik piyasa tahmininin altında geldi. Aylık rakam yıllık enflasyonu %8,1’den %7,2’ye çekti.

Veri detayları, geçen ayki gibi beklentimizin üzerinde gerileyen gıda fiyatlarının aylık enflasyonu -0,69 yüzde puan (yp) aşağı çektiğini gösteriyor. Ek olarak, giyim grubu -0,1yp katkısı ile aylık enflasyondaki düşüşte etkili olan diğer kalem oldu.

Gıda grubu çekirdek enflasyon hesaplamasına dahil edilmediği için Haziran’da çekirdek göstergelerde manşete benzer güçlü bir iyileşme görülmedi. Yıllık çekirdek H enflasyonu %7,91’den %7,82’ye gerilerken I grubu %7,48’den %7,51’e yükseldi.

Ay sonuna doğru görülen güçlü yağışlara ve Ramazan ayının başlamasına rağmen aylık bazda %2,8’lik güçlü bir gerileme kaydeden gıda fiyatları yıllık enflasyonu %12,8’den %9,3’e çekti. Böylece yıllık gıda enflasyonu Aralık 2013’ten bu yana ilk kez tek haneye geldi. 
Öte yandan, otomobil ve benzin fiyatlarındaki artışa rağmen LPG ve dizel gruplarındaki aylık fiyat düşüşünün etkisiyle ulaştırma grubunun manşet enflasyona hiç katkı yapmadı. Son olarak, enflasyon sepetindeki diğer maddelerin manşete katkıları sınırlı pozitif oldu. 

Giyim gurubu fiyatlarındaki yukarı yönlü seyir Haziran ayı itibariyle son bulurken, aylık bazda %1,32’lik düşüş gösteren fiyatlar manşet enflasyonu 0,11yp aşağı çekti.

Çekirdek enflasyonda yön hala yukarı 

Mevsimsel ürünleri hariç tuttuğu için aylık değişimleri izlemekte tercih ettiğimiz çekirdek A enflasyonunu %0,27 ile önceki aylara göre kısmen iyileşme gösterdi. Ancak aynı iyileşme H ve I grubu göstergelerinde görülmedi.

Çekirdek enflasyon momentumunda, yıllıklandırılmış çekirdek H ve I göstergelerinin 3 aylık hareketli ortalamaları yukarı yönlü hareketlerine devam ederek sırasıyla %9,2 ve %9,1’e geldi (Mayıs: H ve I %8,9).

Öte yandan, yurtiçi üretici fiyatları aylık bazda %0,25 yükselerek yıllık enflasyonu %6,73’e çekti (Mayıs: %6,52). Aylık gelişmede belirleyici önceki aylarda olduğu gibi yine imalat grubu oldu (0,35yp katkı).

Özetle manşet enflasyondaki iyileşmeye rağmen Haziran’da çekirdek enflasyon göstergelerinde yön yukarı oldu. Enflasyondaki düzeltmenin gıda grubundan gelmesi çekirdek göstergelerdeki katılığı açıklıyor. TL’deki zayıflığın kur geçişkenliği kanalıyla etkili olmasını da hesaba katarak önümüzdeki dönemde de çekirdek enflasyonda kuvvetli bir iyileşme olmayacağını düşünüyoruz. Bu nedenle TCMB’nin sıkı parasal duruşunu koruyacağı kanısındayız.

Son olarak, Fed’in faiz artışına bu yılın sonuna doğru başlayacağı varsayımı ile TL’deki zayıf seyrin yılın kalanında devam edeceğini ve bu durumun kur geçişkenliği ile gıda fiyatlarındaki normalleşme sonucunda manşet enflasyonda görülebilecek olası iyileşmeyi sınırlayacağını düşünüyoruz. Bu nedenle yılsonu enflasyon tahminimizi %8,4’te koruyoruz. 

Etiketler

• TÜİK
TÜİK
• TÜFE
TÜFE