Takasbank`tan Şartlı Virman Projesi

Hazırlamakta oldukları şartlı virman projesini yeni yılın ilk çeyreğinde hayata geçireceklerini belirten Takasbank Genel Müdürü Emin Çatana, ödeme işlemlerinin elektronik olarak gerçekleşeceğini vurguladı.


Sermaye piyasaları ile para piyasaları arasında köprü görevini üstlenen Takasbank, yeni yılın ilk çeyreğinde şartlı virman projesini hayata geçirmeyi planlıyor. Takasbank Genel Müdürü Emin Çatana, bu sistemin hizmet kapsamına alınmasıyla birlikte teslim karşılığı ödeme işlemlerinin elektronik olarak gerçekleşmesinin mümkün olacağını ifade etti. Çatana, Şartlı virman projesi son derece sofistike bir işlem. Alım satımın arkasında kaç tane işlem varsa ve koşullar nelerse, netleştirerek, zincirleme olarak o işlemleri yapabilecek bir sistemdir. Bu projenin uygulanmaya başlamasıyla birlikte talimatlar, her iki üye tarafından sisteme girilerek eşleştirilecek. Eşleşen talimatlar için üyelere konfirmasyon mesajı gönderilebilecek, eşleşmeyen talimatlar üyelerce ekrandan izlenebilecek ve düzeltme yapılabilecektir dedi.


Sisteme daha sonra işlem anında nakit kredi (üyenin yeterli limiti ve teminatı bulunması kaydıyla) imkanının da dahil edilmesinin planlandığını belirten Çatana, gerçek zamanlı toptan mutabakat ilkesinin uygulanacağını, ancak iki tarafın uzlaşması halinde iki yanlı netleştirme olanağının sağlanacağını kaydetti. Çatana, Tahvil Piyasası`nda ise OTC piyasa işlemlerinin takasının -real time gross settlement olarak bu sistem üzerinden sonuçlandırılmasını hedefliyoruz şeklinde konuştu.


T ARTI 1`e RAHATLIKLAR DÖNEBİLİRİZ;

`T + 1` den `T + 2` uygulamasına geçildiğini hatırlatan Emin Çatana, piyasanın T + 1`e dönmesi durumunda herhangi bir zorluk yaşamayacaklarına işaret etti. Takasbank`ın şu an, `T + 0`a bile dönülmesi halinde hazır olduğunu belirten Çatana, T + 1`e geçilme kararı tamamen İMKB`ye bağlı. Eğer İMKB böyle bir karar alırsa biz sistem olarak buna hazırlıklıyız. 1995 yılından sonra piyasa, T + 1`den T + 2 uygulamasına geçti. Çünkü uluslararası portföy sermayesinin kaynağı olan ülkelerle Türkiye arasında saat farkları söz konusuydu ve bu nedenle takas işlemlerinde sıkıntı yaşanıyordu. Bu sıkıntıların aşılması nedeniyle T +2`ye geçildi dedi.


ÜRÜNLERE YENİ TEKNOLOJİYİ ADAPTE EDİYOR;

Takasbank çalışanlarının yüzde 25`ini bilgi işlem grubunun oluşturduğunu belirten Çatana, kullanmakta oldukları tüm yazılım programlarını kendilerinin geliştirdiğine dikkat çekti. Bu durumun yeni gelişmelere kolayca adapte olma imkanının yanı sıra programların bakım kolaylığını da sağladığını belirten Çatana, bunun bilgi birikimi açısından da avantaj yarattığına işaret ederek, Bütün ürünlerimizi kendimiz yapıyoruz. Bugüne kadar dışardan hiçbir hizmet almadık. Bizde yenileme çalışmaları sürekli devam ediyor. Ürünlerin piyasa tatminini sürekli geliştirerek yeni teknolojiyi adapte etmek gerekiyor. Yaptığımız bütün projeler bizim için son derece önemli ve ciddi. Ancak bu yeni çalışmalarımız varolan projeler üzerinde gerçekleştiği için piyasa bu yeni çalışmalarımızı algılayamıyor. Daha doğrusu fark edemiyor dedi.


Müşteri İsminde Saklama projesinde blokaj imkanının söz konusu olduğunu hatırlatan Takasbank Genel Müdürü Emin Çatana, yatırımcıların lehine olan bu uygulamadan yararlanması gerektiğine işaret etti. Günlük işlem yapmayan yatırımcıların portföylerine blokaj koyması durumunda, portföylerinin aracı kurum insiyatifinden çıkacağını belirten Çatana, Kendilerine gönderdiğimiz sicil ve şifre numaralarından yararlanarak hesaplarına bloke koyabilirler. Gönderdiğimiz sicil ve şifre numaraları kendilerine ulaşmayan yatırımcılar, aracı kurumlarına gerekli olan adres ve kimlik bilgilerini ulaştırmalı ya da Takas yardım masasını arayarak gerekli bilgiye sahip olabilirler dedi. Çok emek verilerek oluşturulan bu sistemin dünyanın hiçbir yerinde bulunmadığını kaydeden Çatana, Yatırımcılar sistemin bu avantajlarını kullanmalıdır dedi.


ŞARTLI VİRMAN PROJESİNİN SÜREÇLERİ;

* Yeni sistemde DVP`li talimatlar her iki üye tarafından sisteme girilecek ve talimatlar sistemde eşleştirilecek

* Eşleşen talimatlar için üyelere konfirmasyon mesajı gönderilecek

* Eşleşmeyen talimatlar, üyelerce ekrandan izlenebilecek ve düzeltme yapılabilecek

* Konfirme edilen talimatlar için üyenin belirlediği öncelik sırasına göre üye tarafından yükümlülükler yerine getirilecek ve her iki tarafın da yükümlülüklerini yerine getirmesi ile işlem otomatik olarak sonuçlanacak
İşlemler gerçekleşmediği sürece iptal edilebilecek
İşlem için son saat tanımlanabilecek ve iki taraf da uygun görürse parçalı işlem yapılabilecek.

Zincirleme işlemler (bir menkul kıymetin aynı proseste ikiden fazla üye arasında el değiştirmesi) üye tarafından sisteme tanımlanmak kaydıyla, fonlama ihtiyacı oluşmadan sonuçlandırılabilecek Şartlı virman işlemlerinin o günkü takas alacağı ile ilişkilendirilerek de sonuçlandırılması mümkün olacak Takastan alacağı olan üye talimatında bunu belirtmek kaydıyla şartlı virman yükümlülüğünü, bu alacağını kullanarak yerine getirebilecek. (FİNANSAL FORUM)