Powell'ın açıklaması kafalardaki soruları yanıtladı mı? İşte uzman yorumu
Fed Başkani Powell, konuşması süresince doların diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesi diğer yandan ABD endekslerinin yüzde 3’ler seviyesinde artması dikkat çekti. Fed Başkanı Powell piyasaların ve yatırımcıların istediği net bir bilgilendirme yapmaktan çekindi. Bu da tam bir tatmin yaratmadı, beklenti tam olarak karşılanmadı.
Biz Finansal Danışmanlık kurucu ortağı Murat Özsoy, Fed'in faiz kararını, Fed Başkanı Powell’ın açıklamalarını ve piyasa tepkilerini Bigpara için değerlendirdi.
ABD Merkez Bankası (Fed) dün akşamki toplantısının sonunda, tüm üyelerin oybirliği ile, faiz oranlarını değiştirmediğini açıkladı. Piyasadaki ana beklenti de bu yöndeydi ve beklenildiği gibi faizlerde bir değişikliğe gidilmedi. Aslında toplantı öncesinde de Fed’in faiz oranı kararından daha çok merakla beklenen konu, Fed Başkanı Jerome Powell’ın yapacağı basın açıklamasıydı.
Merakla beklenen bu konular;
• Covid-19 salgınının ABD ve küresel ekonomiler üzerinde yarattığı hasarın boyutu Fed gözüyle bakıldığında nasıl görünüyordu ?
• Fed’in aldığı tedbirler yeterli miydi ? Dahası gelecek miydi ?
• Parasal Genişleme Programı (QE) devam edecek miydi ?
• QE programı için Fed Başkanı Powell bir süre verecek miydi ? Hangi şartlar altında daha devam edecekti ?
• Fed’in sıfıra yakın faiz oranı politikası daha ne kadar devam edecekti ?
şeklinde sorular olarak kafalarda yer tutuyor ve yanıt aranıyordu.
Basın açıklamasında bu soruların yanıtlarını genel ifadelerle geçiştiren Fed Başkanı Powell soru cevap bölümünde net yanıt peşinde koşan gazetecilerin bu konulardaki sorularına muhatap kalsa da yine de özellikle QE programının ne kadar süreceği hakkında bir yanıt vermekten özellikle kaçındı. Herkesin kafasını asıl bulandıran şey ise metinde geçen “orta vade” kavramıydı.
Fed Başkanı Powell toplantısındaki notlara geçmeden önce, toplantı başlamasına dakikalar kala ABD Endekslerinin Covid-19 ilacı bulunduğuna dair gelen bir haber akışıyla çok hızlı bir şekilde yükselişine şahit olduk. Saat 21.00’de gelen faiz kararı öncesinde saat 20.50 itibariyle ;
• Dow Jones endeksi yüzde 2,25 artışla 24.644 puan
• S&P 500 endeksi yüzde 2,89 artışla 2.946 puan
• Nasdaq endeksi yüzde 3,57 puan artışla 8.987 puan
üzerinden işlem görüyordu. Fed basın açıklama metnin yayınlanmasından başlayarak Fed Başkanı Powell’ın konuşması süresi boyunca da endeksler artı yönde ilerlemeye devam etti.
Şimdi öncelikle basın açıklama metnine bir göz atalım ve ardından da Jerome Powel’in basın açıklaması ve soru cevap seansında öne çıkan ana konuları büyüteç altına alalım.
Fed basın açıklama metninde şu başlıklar öne çıktığını gördük:
• Fed elindeki tüm araçlar ile ABD ekonomisini desteklemeye devam ederken maksimum istihdam ve fiyat istikrarı hedeflerine adanmış pozisyonunu korumakta olduğu belirtildi.
• Koronavirüs salgınının hem ABD hem de dünya genelinde insanlığı ve ekonomiyi çok büyük bir zorluğa itmiş olduğundan bahsedilirken, bu durumun ekonomik aktivitede çok keskin düşüşlere sebebiyet vermekle beraber iş kayıplarında da büyük artışlara yol açtığı vurgulandı. Zayıflayan talebin ve önemli derecede düşen petrol fiyatlarının tüketici fiyat endeksini baskıladığından bahsedilirken, ekonomik aktivitenin bozulmasının finansal durumları ciddi olarak etkilediğini, hanehalkı ve şirketlere de kredi akışını çok zayıflattığına değinildi.
• Kamu sağlık alanında yaşanan krizin; ekonomik aktivite, istihdam, yakın dönemli enflasyon ve ekonomik durumda orta vadeli bozulma üzerinde etkili olacağı savından hareketle bu durumlar karşısında komitenin faiz oranlarını 0-0,25 aralığında tutmaya karar verdiği metinde belirtildi. İlaveten Komite’nin faiz oranlarındaki bu pozisyonunu ekonomideki bozulma durumunun tamamen atladıldığından tam olarak emin oluncaya kadar sürdüreceği; tam istihdam ve fiyat istikrarı hedeflerine ulaşıncaya kadar devam edeceğine değinildi.
• Maksimum istihdam ve yüzde 2 enflasyon hedefi ile alakalı olarak gelecekteki ayarlamalarının zamanlaması ve hacmine karar vermek için de Komite’nin ekonomik vaziyetin gerçekleşme ve beklenti durumlarını sürekli gözeteceği vurgusu yapıldı.
• Hanehalklarına ve reel sektöre yönelik olarak şirketlere kredi akışının devam etmesi için Fed hazine tahvilleri ve ipoteğe dayalı menkul kıymet alım programına alımına uygun piyasa koşulları işlerliği sağlanana kadar devam edileceği; açık piyasa işlemlerinin de büyük ölçekli gecelik repo ihaleleri ile süreceği belirtildi.
Fed Başkanı Jerome Powell’ın basın açıklaması ve soru cevap kısmı ile ilgili notlarımıza geçmeden önce ABD dolarının Fed kararı açıklanması arefesindeki seyrine değinelim.
ABD çeyreklik büyüme verisinin 2020 birinci çeyrek için beklenen yüzde -4,6’dan daha kötü şekilde yüzde -4,8 olarak gelmesinin sonucunda Dolar Endeksi 99,6’ya geriledi. Fed faiz oranı kararının açıklanmasından sonra da ABD dolarının diğer para birimleri karşısında değer kaybının da hızlanmaya başladığına şahit olduk.
Kararın açıklanmasının ardından saat 21.05 itibariyle;
• EUR/USD paritesi -%0,47 artışla 1,0878
• GBP/USD paritesi %0,20 artışla 1,2464
• USD/YEN paritesi -%0,18 azalışla 106,59
• USD/YUAN paritesi ise -%0,15 azalış ile 7,0775
seviyelerinden işlem gördü.
Öte yandan ABD endeksleri yükselişine devam etti ve saat 21.05 itibariyle özellikle Nasdaq endeksindeki artışın yüzde 3,69 seviyelerine kadar çıktığını gördük.
Gelelim Fed Başkanı Jerome Powell’ın basın açıklaması ve soru cevap bölümüne...
ORTA VADE:
Metinde önce çıkan “orta vade” ile nasıl bir süre kastedildiği tam olarak anlaşılamadı ve kafalarda soru işareti yarattı. Bu konuda kendisine yöneltilen soruya Powell yanıt olarak, bu konuda spekülasyona yer verecek bir söylemde bulunmak istemediğini söyledi. Orta vade teriminden aslında bunun biraz uzun bir zaman dilimi olduğundan da bahsetti ve Orta vade kavramına ilişkin, sağlık uzmanlarına soruklarında Koronavirüs salgınının ne zaman biteceğine dair tatmin edici bir öngörü alamadıklarını ekledi. Tüketimde sert düşüş, ekonomik aktivitenin duruşu, yüksek işssizlik, GDP’de eksi büyüme gibi unsurların ciddi tedbirler alınmasını gerektirdiğini ifade ederek, bunun bir zaman dilimi olarak sonunu olmadığını, tamamen toparlanma olana kadar bu vadenin devam edeceğinden bahsetti. Ne zaman ki Koronavirüs’ün yarattığı olumsuz durum ve yarattığı hasar tam anlamıyla onarılmış olur ve piyasalar normal işleyişine döner o zaman orta vade olarak tanımlanan sürenin de sonunun geldiği anlaşılır mesajını verdi. İçinde bulunulan durumdan 1)güçlü, 2)üretken ve 3)agresif bir duruş sergileyerek çıkacaklarını iletti. İnsanlar yeniden harcama yapacak, işsizlik yeniden düşecek, bu sert düşüşler ardından da çıkışın da hızlı geleceğinden bahsetti. Orta vade’den sonraki adımların ne olduğunu tam kestiremediklerini de ekledi.
DÜŞÜK FAİZ ORANI POLİTİKASI:
Mevcut faiz oranı poltikasının ne kadar devam edeceği yönündeki soruyu yanıtlarken de faiz oranlarını artırarak sıkı para politikasına geçmek konusunda şu anda bir düşüncelerinin olmadığının altını çizdi ve bu seviyede bir müddet daha durmayı düşündüklerini ekledi. Salgının tam olarak atlatıldığına dair güven sağlaana kadar ve koşullar tam olarak kontrol altına alındığından emin olunana kadar bu duruşun devam edeceğini söyledi. Birkaç tane risk ile karşı karşıya olduklarından bahsetti.
Bunlar;
• Salgının etkilerinin ne kadar süre ile devam edeceği ?
• Ekonomideki üretim kapasitesine verilen zararın boyutunun tam olarak ne olduğu ?
Bunu da 3 açıdan ele aldı;
1) Çalışan kesimin yeteneklerinin kaybı
2) İş kesimi açısından iş sahası açacak girişimcilerin çok önemli olduğu
3) Salgının küresel boyuttaki etkisi
Jerome Powell düşük faiz ortamının ekonomiyi pozitif yönde etkilediğini vurguladı. Bu sayede borçlanma maliyetlerinin düşük seyrettiğini , varlık fiyatlarının arttığını, evlerinin değerlerinin arttığını; ama bir yandna da tasarruf sahiplerinin bankalardaki mevduat getirilerinin negatif etkilendiğinden bahsetti. Fakat nihai durumda düşük faiz ortamının istihdamı ve ekonomiyi desteklediğini ifade ederek bu duruşu devam ettireceklerini söyledi. Bunu da şu sözlerle ifade etti: “Faiz oranı seviyesi olarak iyi yerdeyiz, doğru yerdeyiz. Sabrlı olmamız lazım.”
KREDİ AKIŞI HAKKINDA:
Hanehalklarına ve reel sektör şirketlere yapılacak kredi akışında ise FED iflasın eşiğine gelmiş kişi ve kurumların kredi taleplerine yanıt vermek tarafında olmak istemeyecekleri konusunda net bir tavır koydu. Bu konuda FED’in yasal mevzuatındaki kriterlere bağlı kalmak zorunda olduğunu ama bir yandan da sınırlarını sonuna kadar zorlayacağından bahsetti. Kredilerin geri ödenebilmelerinin çok önemli olduğunu ifade ederek kredi kullananların gecikmelere düşülmemesi için de kamu maliyesi yönetimine topu attı ve böyle bir durum yaşanmaması için de kamu maliyesi tarafında gerekli tedbirlerin alınması gerektiğinden bahsetti.
GENİŞLEYİCİ PARA POLİTİKASININ SONUÇLARI VE ETKİLERİ:
Genişleyici para politikasının bir deflasyona yol açıp açmayacağı konusundaki soruya ise şu anda FED’in tek ve en önemli derdinin ekonomik aktiviteyi canlandırmak, iş kayıplarını önlemek olduğundan bahsederken deflasyon konusunun da FED’in gündeminde olduğunu belirtti. Genişleyici para politikalarının deflasyonist etki yaratıp yaratmayacağını, etkilerinin neler olacağını, deflasyona girmemek için neler yapılması gerektiği hakkında sıklıkla FED üyeleri olarak aralarında görüştüklerini açıkladı. Ancak bunun şu anda masalarında öncelikli konu olmadığını da ekledi.
Bu kısımda enflasyon hedeflemesinin değişmediğini hatırlatarak FED’in %2 enflasyon hedefine halen sadık ve odaklı olduğunu vurguladı. Düşük enerji fiyatlarının manşet enflasyonu düşük tutmasını sağlayacaını ve FED’in bu hedefe uyumlu bir patika izleyeceğini de yineledi.
PARA POLİTİKASI VE KAMU MALİYE POLİTİKASI EŞGÜDÜMÜ:
Jerome Powell bir de iyi tarafından bakıldığında piyasanın halen işlediğini, bir yandan varlık alımlarının olduğunu, bir yandan kredi kullandırma mekanizmasının işlediğini söyleyerek tüm bunlar likidite enjeksiyonu kapsamında kredi akışının sağlanması sayesinde olduğunu ilave etti.
FED olarak para politikasını uygulamak konusunda tüm araçları kullandıklarından bahsederken kamu maliyesi yönetimine önemli bir sorumluluk yükleyerek topu Kongrenin üzerine attığının altı çizilmeli. FED Başkanı Powell kamu maliye politikasının Kongre’nin kararı olduğunu ve şu anda artık kamu maliyesinin devreye sokulması için tam zamanı olduğunu söyledi. İçinde bulunulan bu durumu Para Politikası ve Kamu Maliye Politikası eşgüdümü ile birlikte atlatabileceklerini iletti. “Zaman, bu savaşı birlikte kazanma zamanı” dedi.
İSTİHDAM:
İstihdam konusunda da aldığı sorulara, “İnsanlar işleri konusunda endişeli ama bir finansal çöküş yaşanmayacağı konusunda da eminler” şeklinde yanıt verdi. İstihdam açısından bakıldığında Powell 2020 yılının 2. Çeyreğinde istihdamda daha fazla bozulma beklediğini söyleyerek bu konuda rakamsal bir veri veremeyeceğinin altını çizdi. Maksimum istihdam seviyesine geri dönüşün çok zor olacağını ileterek salgın ile alakalı 2. ve 3. şokların gelebileceğini, bunun da çalışan kesimin yeteneklerini zaman içinde kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacağından bahsederek tam bu noktada da Kongreyi Kamu Maliyesini işletme konusunda yine göreve çağırdı. Daha büyük zararların oluşmasnı önlemek için Kongre iş başında olmalı dedi. 2 ay önce en iyi istihdam piyasasına sahip olduklarını belirten Powell şu anda içinde bulunulan durumdan ötürü büyük üzüntü duyduğunu dile getirdi. Büyümenin yeniden normale dönmesinin dahi virüs önceki seviyelere gelmesinden zaman alacağını gerçeğini de vurguladı.
KAMU BORÇLANMASI:
Bu arada kamu borçluluk durumunun da bir sorun yaratıp yaratmayacaı hakkındaki soruyu cevaplarken, kamu borcunun ekonomik aktivitedeki hızlanmadan daha yüksek bir hızda büyüdüğünden bahsetti. Ancak şu anda kamu borç yükünü konuşma zamanı olmadığını da ekledi ve birlikte savaşarak bu sorunun üstedinden gelineceğini belirtti. Ta ki salgın üzerinde tam bir kontrol sağlanana kadar.
GELECEĞE YÖNELİK TEDBİRLER:
FED’in varlık alım programına ara vermeden devam edeceğini yineleyen Powell, vakti gelince durmak konusunda ayrıca bakacağız diye ekledi. Şu anda daha önce hiç yaşanmayan bir süreç tecrübe ettikleri için herhangi bağlayıcı ya da speküle edici bir yorum yapmaktan kaçındı. Bir daha benzer durum yaşanmaması içn ne yapılmalı hakkındaki soruyu da: “Şu anda yangını söndürmeye çalışıyoruz. Bankaların sermaye yapıları ve likit pozisyonları daha kuvvetli olmalı. Asıl kırılma sermaye piyasalarında oldu. Düzenlemeler gelmeli. Beklenemedik bir şoktu.” şeklinde kısaca yanıtladı.
PARİTELER VE ENDEKSLER ÜZERİNDEKİ ETKİLER:
Saat 22.15 itibariyle konuşma sonlarında;
EUR/USD 1,0873
GBP/USD 1,2454
USD/JPY 106,62
USD/YUAN 7,0731
seviyelerinde devam etti. ABD Doları değer kaybetti.
ABD Endeksleri ile artış hızlarını artırarak saat 20.50’deki seviyelerine nazaran daha yükseldi. Basın toplantısı sonundaki durumda:
Dow Jones Endeksi 24.697 puan ile % 2,47
S&P 500 Endeksi 2.951 puan ile % 3,06
Nasdaq Endeksi ise 9.015 % 3,90
artıştaydı.
BEKLENEN ETKİLER:
ABD dolarındaki bu değer kaybının TL karşısında da gerçekleştiğini takip ettik. Perşembe günü dolar kuru seviyesinin uzun süre yakın seyrettiği 7 TL seviyesinden aşağıda bir seyir takip etmesini bekliyoruz. ABD Endekslerindeki yukarı yönlü pozitif etkinin Asya endekslerinde de kendisini göstermesi ile birlikte perşembe günü seansta Borsa İstanbul 100 Endeksinin de pozitif bir seyir izlenmesini beklenmekte.
BIGPARA 'CANLI BORSA' ABONELİĞİNİ BURAYA TIKLAYARAK İNDİRİMLİ OLARAK SATIN ALABİLİRSİNİZ...
Etiketler
- BIST
- DOLAR
- EURO
- ALTIN
