Para basarak açık kapatmanın yolunu kapatmak istiyoruz

EKONOMIDEN SORUMLU DEVLET BAKANI KEMAL DERVIS, MERKEZ BANKASI YASA TASARISI ILE BANKA`NIN PARA BASMASI YOLUYLA ACIKLARI KAPATMANIN YOLUNU KAPATMAK ISTEDIKLERINI SOYLEDI.

TBMM PLAN VE BUTCE KOMISYONUNDA, MERKEZ BANKASI YASA TASARISINDA DEGISIKLIK ONGOREN TASARININ TUMU UZERINDEKI GORUSMELER TAMAMLANDI. MADDELERIN GORUSULMESINE SAAT 1445`TE GECILECEK.

KOMISYON UYELERININ TASARININ TUMU UZERINDEKI ELESTIRILERINI YANITLAYAN DERVIS, MART`IN UCUNCU HAFTASINDAKI HAZINE IHALESINDE ELDE EDILEN BILESIK FAIZIN YUZDE 193 OLDUGUNU, DUNKU IHALEDE ISE BU ORANIN YUZDE 119`A`DUSTUGUNU VE VADENIN UZADIGINI ANIMSATARAK, FAIZLERIN HALA ISTENILEN SEVIYEDE OLMADIGINI AMA MART ORTASINA GORE DAHA IYI DURUMA GELINDIGINI SOYLEDI.

MERKEZ BANKASI`NIN BAGIMSIZLIGI VE OZERKLIGININ PARA POLITIKASI ACISINDAN TARTISILDIGINA DIKKAT CEKEN DERVIS, SOYLE KONUSTU:

`MERKEZ BANKASI ULKENIN EKONOMIK POLITIKASINI YURUTECEK DIYE HERHANGI BIR IDDIA YOK. (MERKEZ BANKASI) VERGI ALAMAYACAK, GARANTI VEREMEYECEK. HAZINE`NIN VEYA BASKA BAKANLIKLARIN YETKILERINI MERKEZ BANKASI YURUTECEK DIYE BIR SEY YOK. MERKEZ BANKASI TURKIYE EKONOMISININ POLITIKASINI YURUTMEYECEK.

YALNIZ SOYLE BIR OLAY VAR. PARA BASARAK DIGER ACIKLARI KAPATMA YOLUNU MUMKUN OLDUGU KADAR KAPATMAK ISTIYORUZ. ESAS OLAY BU. YANI KAMU ACIK VERECEK; MEVCUDUNDAN FAZLA KAYNAK DAGITACAK VE ONDAN SONRA DA BUNU MERKEZ BANKASI KAPAYACAK; HUKUMET TALIMATIYLA OYLE VEYA BOYLE KAYNAK AKTARACAK. BU DUZENE SON VERMEK ICIN DUNYADAKI BUTUN ULKELER OZERK MERKEZ BANKASI ILE YURUTUYOR VE ENFLASYON ILE UZUN VADELI MUCADELEDE BU KURUMSAL OZERKLIK VE BAGIMSIZLIK COK ONEMLI BIR UNSUR OLUYOR.

AMA COK HAKLISINIZ; DIGER KURUMLAR ISLERINI YAPMAZLARSA, HUKUMET TUTARLI BIR POLITIKA IZLEMEZSE VE ONDAN DA DAHA ONEMLISI, BU POLITIKA DEVLETIN HER KURUMU TARAFINDAN UYGULANMAZSA O ZAMAN MERKEZ BANKASI`NIN YAPACAGI BIR SEY YOK. MUTLAKA ULKE COK ZORA GIRER. MERKEZ BANKASI`NIN ZAYIF ICRAATI DENGELEYECEK BIR DURUMU OLAMAZ. KISA VADEDE EVET, PARA BASAR, GUNLUK BIR RAHATLIK SAGLAR FAKAT ONDAN SONRA YUKSEK ENFLASYON DONEMINE YENIDEN GIRERIZ.

DOLAYISIYLA BU YASANIN TEMEL AMACI, HEM ICERIDEKI KAMUOYUNA HEM DISARIDAKI KAMUOYUNA, MERKEZ BANKASI`NIN BAGIMSIZ OLARAK PARA POLITIKASINI YURUTECEGINI VE AMACININ ENFLASYONA DONMEDEN FIYAT ISTIKRARI OLACAGINI ANLATMAK, BUNU ACIKCA IFADE ETMEKTIR. BU BIR HUKUMET POLITIKASI DEGIL, HUKUMET POLITIKASI BUNDAN COK DAHA GENIS BIR OLAY. MERKEZ BANKASI`NIN BURADAKI ISLEVI BU; PIYASALARDAKI ISTIKRARI SAGLAMAK.`

DUNYADA DA ENFLASYONUN DUSURULMESINDE MERKEZ BANKALARININ OZERKLIK VE BAGIMSIZLIGININ ONEMLI OLDUGUNU ORNEKLER VEREREK ANLATAN DERVIS, `TURKIYE`YI SEVIYORSAK YUZDE 60`LI, YUZDE 80`LI ENFLASYONU ARTIK KABUL ETMEYECEGIMIZ KESIN BIR SEKILDE BELIRTMEMIZ VE GEREKLI KURUMSAL AYARLAMALARI YAPMAMIZ LAZIM. AMA BU YETERLI DEGIL TABII,` SEKLINDE KONUSTU.

MERKEZ BANKASI YASASININ TEKNIK YONLERIYLE GENEL EKONOMIK STRATEJININ BIRBIRINE KARISTIRILMAMASI GEREKTIGINI IFADE EDEN DERVIS, `GENEL EKONOMIK STRATEJIYI MUTLAKA HUKUMET YURUTUR. MERKEZ BANKASI BU GENEL STRATEJININ CERCEVESI ICINDE FIYAT ISTIKRARINI SAGLIYOR VE PARA POLITIKASINI BAGIMSIZ OLARAK YURUTUYOR,` DEDI.

------------------ KOMISYONDAKI ELESTIRILER ----------------

KOMISYONUN IKTIDAR KANADINA MENSUP UYELERINDEN DSP`LI RAMIS SAVAS, YASA ILE MERKEZ BANKASI`NIN PARA PIYASASINDA AMAC VE HEDEF SAPTAMASINI, PARLAMENTO VE HUKUMET DISLANARAK YAPILMASININ DEMOKRASIYLE BAGDASAN BIR DURUM OLMADIGINI, HUKUMET ILE MERKEZ BANKASI ARASINDAKI DIYALOG DENGESININ YETERINCE GOZETILMEDIGINI BELIRTEREK, `BU TASARIYI KALEME ALAN MERKEZ BANKASI YETKILILERI KENDILERINI YASAMA VE YURUTMENIN USTUNDE BIR GUC OLARAK MI GORMEK ISTEMEKTEDIRLER?` DIYE SORDU.

GECEN YIL KASIM KRIZININ ONLENEMEMESINDE HUKUMET ILE MERKEZ BANKASI ARASINDAKI DIYALOG EKSIKLIGININ ROL OYNADIGINI, BUNUN DA SUBAT KRIZINI HAZIRLADIGINI IFADE EDEN SAVAS, `MERKEZ BANKASI`NA BAGIMSIZLIK SAGLAMAYI ENFLASYONU ASAGI CEKMEK ICIN TEK SIHIRLI FORMUL OLARAK GOREMEYIZ,` DEDI.

BANKALARIN ICINI BOSALTANLARIN SAHSI MAL VARLIKLARIYLA SORUMLU TUTULMALARININ VE BUNUN TAKIBINI SAGLAYACAK DUZENLEMELERI ENGELLEMEYE CALISANLAR OLDUGUNU ONE SUREN SAVAS, SOYLE KONUSTU:

`SAYIN BAKAN, BU KADROLARLA SOYLEDIKLERINIZI HAYATA GECIREBILMENIZI COK ZOR GORUYORUM. CUNKU SIZIN SOYLEDIKLERINIZE BENZER SEYLERI IKTIDAR GRUBUNUN BIR MILLETVEKILI OLARAK 18 NISAN 1999`DAN BU YANA HEM BU KOMISYONDA HEM DE GENEL KURULDA SOYLUYORUM. SAYIN BAKAN, TURKIYE`DE DORDUNCU KUVVET OLMAYA GOZ DIKMIS BIR MERKEZ BANKASI YARATMANIN ONUNE GECMELIYIZ.`

KOMISYONUN IKTIDAR KANADINA MENSUP MILLETVEKILLERINDEN ANAP`LI NESRIN NAS DA, TASARININ ONCELIKLERI KONUSUNDA TEREDDUTLERI OLDUGUNU, HISSELERININ YUZDE 51`I HAZINE`YE AIT OLAN BIR KURUMUN NASIL BAGIMSIZ OLACAGINI SORDU.

MERKEZ BANKASI`NIN BAGIMSIZ DENETIM KURULUSLARINCA DENETLENMESI YERINE PARLAMENTO TARAFINDAN DENETLENMESININ GEREKLERINE ISARET ETTI.

NAS, PROGRAMIN ONCELIKLERINDE YANLISLIK OLDUGUNU VE BANKALAR KANUNUNUN ONCELIKLE ELE ALINMASI GEREKTIGINI VURGULADI.

KOMISYONUN MUHALEFET KANADINA MENSUP DYP`LI UYESI KEMAL KABATAS ISE MERKEZ BANKASI`NIN KRIZI TESPIT ETMEKTE VE ONLEMEKTE GECIKTIGINI, DIS ODEMELER DENGESI KRIZINE GIRILDIGINI, UYGULANAN FAIZ POLITIKALARIYLA BANKALARIN BATMA NOKTASINA GELDIGINI ONE SUREREK, `TURKIYE`DEKI SORUNLARI DOGRU TESHIS ETMEDEN BUNLARLA SORUNU ASAMAYIZ. KURUM KIMLIKLERIYLE BU COZULMEZ. BU POLITIKALAR BUTUN OLARAK ELE ALINMALI,` DEDI.

DYP`LI DIGER KOMISYON UYESI MEHMET DONEN DE HASTALIKLI OLAN EKONOMIK SISTEMI DEGISTIRMEDEN MERKEZ BANKASI`NIN BAGIMSIZ OLMASI YA DA OLMAMASININ BUYUK BIR ONEM TASIMADIGINI SOYLEYEREK, `BOZUK DUZENDE SAGLAM BIR CARK OLMAZ` DIZESINE ATIFTA BULUNDU.

DSP`LI KOMISYON UYESI GAFFUR YAKIN DA TURKIYE`DE EKONOMININ EN ZAYIF NOKTASINI BANKALARIN OLUSTURDUGUNU, BU TASARIYLA TMSF`DEKI BANKALARIN IHTIYACINI DEVLETIN KARSILAMASI ICIN KANUN CIKARILDIGINI ONE SURDU.

FP`LI KOMISYON UYESI ASLAN POLAT DA YASANIN CIKMASIYLA ESAS DERVISIN MERKEZ BANKASI OLACAGI GORUSUNU SAVUNDU. 19 SUBAT`TA NE OLDUGUNUN KENDILERINE ANLATILMASI GEREKTIGINI YINELERKEN FP`LI DIGER UYE ZEKI ERGEZEN DE TURKIYE`DE EKONOMIK DENGELERIN, 15 YASA CIKMADIGI ICIN DEGIL, IMF`NIN YANLIS POLITIKALARI SONUCU ALTUST OLDUGUNU SOYLEDI.

ERGEZEN DERVIS`IN KURTARICI OLARAK GORULDUGUNU BELIRTEREK, `SAYIN BAKAN BU ILTIFATLARA KANMAYIN, ILTIFATLAR INSANI YANLISA GOTURUR,` DEDI. ERGEZEN, EKONOMISI IMF`YE BAGLI OLAN BIR ULKENIN MERKEZ BANKASI`NIN BAGIMSIZLIGINI TARTISMANIN LUKS OLDUGUNU VURGULAYARAK MERKEZ BANKASI`NIN MECLIS DENETIMINE TABI OLMASI GEREKTIGINI SOYLEDI.