Nema soygunu sürüyor

Devlet, zorunlu tasarrufa çözüm bulmamakta direniyor. Hesabın tasfiyesi yerine nema ödeme yönteminin devamı çalışanı vuruyor. Çalışanlarıın mağduriyeti zaman içinde daha da artacak.


Maaş ve ücretlerinden yasa zoruyla tasarruf yaptırılan çalışanlar, tasfiye beklerken yine `nema` ile tesellli edilecek. Ancak, katrilyonların biriktiği hesapların tasfiye planına bağlanmaması çalışanların birikimlerini her geçen gün `eritecek`.
Kamu çalışanları ile 10`dan fazla işçi çalıştıran özel sektör işletmelerinde çalışanların maaşları üzerinden yapılan, `tasarrufa teşvik kesintileri`, İşsizlik Sigortası`nın devreye alınmasıyla tasfiye sürecine girdi. 1 Nisan 1988`den bu yana çalışanlardan yüzde 2-3 oranında kesinti yapılmış, devlet ve özel işletmeler de yüzde 3-4 katkıda bulunmuştu. Kesinti oranlarının yükseltilmesine karşı tepkiler üzerine, çalışanlardan yüzde 2, işverenden de yüzde 3 kesinti uygulamasına dönüldü ve Haziran 2000`e kadar bu oranlar üzerinden kesinti yapıldı. Bu tarihten sonra kesintiler yine aynı oranda işsizlik sigortası adı altında devam etti. Zorunlu tasarruf kesintilerinin sona ermesiyle Çalışanları Tasarrufa Teşvik Hesabı`nın (ÇTTH) tasfiyesi gündeme geldi.


Yasa değişikliği yapılarak, biriken tutarların hak sahiplerine nasıl ödeneceği bir plana bağlanacaktı. Ancak, fondaki anapara ve nema toplamının 5 katrilyon lira gibi yüksek miktara ulaşması, bunun bir defada ödenmesini zora soktu. Enflasyonla mücadele programının uygulandığı dönemde bu ödemenin yapılması, yeni borçlanma ihtiyacı yaratacak ve faizlerin yeniden tırmanışa geçmesine neden olacaktı. Hazine ve işçi sendikalarının tasfiye için yaptığı ortak toplantılarda, sendikalar bir defada ödeme yapılması taleplerinde direnince, ortak bir çözüme ulaşılamadı. `Emeklilikte ödeme` ya da özelleştirilecek kuruluşlardan hisse verilerek ödeme yapılması gibi öneriler ise hükümet tarafından henüz karara bağlanamadı. Hükümet, zorunlu tasarruf hesabındaki birikimlerini ödeme planına bağlamadığı ve yasa değişikliğini gerçekleştirmediği her gün çalışanların aleyhine işleyecek. Çünkü, değirmenin suyu kesildi, artık anapara büyümüyor. Nema ödemesiyle yola devam edilirse, anaparaya eklenmediği için çalışanların nemaları zaman içinde eriyecek.


956 milyonluk nema:

İlk yıllarda ilgili yasanın `kesintilerin en yüksek oranda` nemalandırılması hükmüne uyulmadı. Hesapların Hazine`ye geçmesiyle devlet kâğıtlarında ulaşılan en yüksek faiz uygulandı. Ancak, ilk dönemdeki erimenin etkisi giderilemedi. 1 Nisan 1988`den bu yana kesinti yapılan orta düzeyde ücret alan işçinin Haziran 2000`e kadarki anapara kesintisi 316 milyon liraya ulaştı. Bu, Hazine`nin kasım sonu açıkladığı yüzde 302.54`lük nema oranıyla değerlendirildiğinde 956 milyon liralık nema getiriyor. Çalışanlara şubatta bunun üçte biri ödenecek. Ancak, üçte birlik bölümden daha önce yapılan nema ödemeleri düşülecek.