Mevduatta güvence bilmecesi

Başbakan Ecevit`in, mevduattaki devlet güvencesinin sisteme güven sağlanıncaya kadar süreceğini açıklaması kafaları karıştırdı. Güvencenin sınırı konusunda net bir açıklama bekleniyor.


Mevduata uygulanan güvencenin kapsamı hakkında vatandaşın yanısıra bankacıların da kafası karıştı. Mevduatlara tam güvence mi uygulanacak yoksa güvence 50 milyar lira ile mi sınırlı veya güvence kapsamı geçen yıl olduğu gibi 100 milyar lira ile mi sınırlı? Bu soruları vatandaşın yanısıra bankacılar da net olarak cevaplayamıyor. Karışıklık finans piyasalarında yaşanan ve gecelik faizlerin yüzde 2000`lere çıkmasına neden olan kriz sürecinde Başbakan Bülent Ecevit`in yaptığı açıklamalar sonrasında ortaya çıktı. Başbakan Bülent Ecevit 6 Aralık 2000 tarihinde yaptığı açıklamada şunları şöylemişti; Mevduattaki devlet güvencesi sisteme güven sağlanıncaya, sektör kendi ayakları üzerinde duruncaya kadar sürdürülecek. Banka sahiplerinin mevduatları yasalara göre suç oluşturan fiillerle ilgili mevduatlar, bağlı şirketlere açılan krediler, ortakların öz sermayeleri bu güvencenin dışında olacak. Bu güvence TMSF tarafından yönetilecek ve hükümet TMSF`ye yeterli miktarda finansman sağlayacak.

Oysa mevduat güvence sisteminde istikrar programı kapsamında yapılan değişiklikle güvencenin aşamalı olarak kaldırılması planlanıyordu. Bu kapsamda 2000 yılında 100 milyar liraya kadar olan mevduatlar devlet güvencesi altıntayken, bu oran 2001 yılı başından geçerli olmak üzere 50 milyar liraya düşürüldü. Ecevit`in açıklaması sonrasında bankalara resmi bir bildirim yapılmaması bu belirsizliğin artmasına neden oldu. Bankacılar, Ecevit`in açıklaması sonrasında net bir durumun olmadığını, kendilerine resmi bir bildirimde bulunulmadığını bu nedenle nasıl bir tutum izleyeceklerini şaşırdıklarını söylediler.


Açıklama için son gün:

IMF`ye verilen 2`inci ek niyet mektubunda da konuyla ilgili net açıklamanın 15 Ocak`a kadar yani bugün itibariyle yapılması öngörülüyor. Ek niyet mektubunda şunlar yeralıyor; Hükümet, 6 Aralık 2000 tarihinde, tüm mevduatların ve diğer kreditörlerin geçici olarak tam güvenceye alındığını ilan etmiştir. (Banka sahiplerinin mevduatları, suç teşkil eden fiillerle ilgili mevduatlar, bağlı krediler ve ortakların özsermayeleri hariç). Sözkonusu garanti bankacılık kanununa göre Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından yönetilecek olup, mevduat toplayan tüm yerel bankaları kapsamaktadır. Buna yerel bankaların Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu`na konsolide hesaplarını sunmak zorunda olduğu yabancı ülkelerdeki şubeleri de dahil.

Garanti, solvabilitesini yitirmiş veya diğer türlü tahhütlerini yerine getiremeyen bankalara BDDK`nın müdahalesi ile işlerlik kazanacaktır. Buna benzer şekilde, geçtiğimiz yıllar içerisinde sekiz bankaya müdahale edilmeş ve böylece hem mevduat sahiplerinin, hem de diğer kreditörlerin varlıklarına sürekli şekilde ulaşabilmeleri sağlanmıştır. Garanti için varolan hukuki çerçeveyi anlatmak üzere teknik çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar sonucu mevduat sahiplerini ve diğer kreditörleri tam güvence altına alan garantinin kapsamı ve içeriği hakkında kamuya bilgi veren bir açıklama yapılacak. Yine bu çalışmalar sonucu garantinin işleyişinin finansmanını idare edecek yöntemlere ilişkin Hazine ile TMSF arasında bir protokol yapılacaktır. Bu açıklama 15 Ocak 2001`e kadar yapılacaktır. Bu durum beşinci gözden geçirmenin tamamlanması için koşullardan biri.


50 milyar liraya kadar güvence var:

Bankalar Birliği Başkanı ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Osman Tunaboylu, 1 Ocak`dan itibaren uygulanan sigortalı mevduat tutarıyla ilgili belirsizlikler konusunda yaptığı değerlendirmede 50 milyar liraya kadar olan mevduatların güvence kapsamında olduğunu kaydetti. Tunaboylu, Sigortalı mevduat tutarı ile ilgili kararname geçerlidir. Bu da, 1 Ocak 2001`den itibaren 50 milyar liradır. Niyet mektubunda da bu konu böyle tanımlanmıştır. Uygulamada herhangi bir karışıklık yoktur dedi.