Kamu Bankası Da Hasta

Emlakbank`ın gayrinakdi kredileri 800 trilyona çıkarken, Halkbank`tan 327 trilyon, Ziraat Bankası`ndan 210 trilyonluk gayrinakdi kredi kullandırıldı. YDK, `İşlemlere son verin` dedi


Özel bankalara `içlerinin boşaltıldığı` gerekçesiyle el konularak kamuoyunda `Banka Hastanesi` olarak adlandırılan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu`na (TMSF) devredilirken, kamu bankalarının durumunun da hastanelik(!) olduğu Yüksek Denetleme Kurulu (YDK) raporlarıyla ortaya konuldu. Kaynağı kalmayan bankalar `harici teminat mektupları`yla istedikleri firmalara kaynak aktarmaya devam etti.


REKOR EMLAKBAN`TA;

Gayrinakdi kredilerde 800 trilyon lira ile rekor Emlakbank`ta. Bunu 327 trilyon lira
ile Halkbank ve 210 trilyon lira ile Ziraat Bankası izliyor. YDK, uygulamaya son verilmesini isterken, Ziraat`in gayrinakdi kredileri diğer bankaların teminatlarıyla yaptığı için risk taşımadığına dikkat çekti. YDK raporları, kamu bankalarının kaynak yokluğu çekerken bile soyulmaya devam ettiğini ortaya çıkardı. YDK`nın Emlak, Halk ve Ziraat bankalarına ilişkin 1998 raporlarında, harici teminat mektupları yoluyla kullandırılan gayrinakdi krediler riskinin büyüdüğünü vurguladı. YDK raporlarında, Teminat mektupları nakit kredilerden daha da risklidir. Çünkü nakit krediler bankanın ankes durumu gözününde tutularak verilebildiği halde, teminat programları nakit programı dışında kaldığı için banka kaynağına dönüşükleri takdirde ani nakit sıkışıklarına neden olmaktadır denildi. YDK raporlarında, gayrinakdi kredilerle ilgili işlemlere bankaların risklerini artırdığı gerekçesiyle son verilmesi de istendi. Emlakbank`ın gayrinakdi kredi riskinin 1998 sonu itibarıyla 784.9 trilyon lira olduğu, bu riskin yüzde 35.3`ünün ise 49 şirket grubuna ait 458 trilyon liralık kredi olduğu olduğu kaydedildi.


GÜNLÜK ZARAR 1.5 TRİLYON;

Emlakbank`ın risk taşıyan gayrinakdi kredilerinin ödeme planına bağlandığı, ancak 2000 Mayıs`ından bu yana hiçbir ödeme yapılmadığı belirlendi. Emlakbank`ın günlük zararının 1.5 trilyon lira olduğu vurgulandı. Emlakbank ile iş yapan müteahhit firmaların büyük çoğunluğu daha sonra batık bankaların sahipleri oldular ve gayri nakdi krediler kullanarak Emlakbank`ı ikinci kez hortumladılar. Banka kredilerinin yüzde 47`sini kullanan Ceylan Grubu, daha sonraki yıllarda Bank Kapital`i, Balkaner Grubu da Yurtbank`ı satın aldı. 1966 yılında Bank Kapital`e Emlakbank`tan 7.5, Yurtbank`a ise 5 milyon dolar depo yapıldı.


HALKBANK`IN DURUMU;

Halkbank`ta ise gayrinakdi krediler aynı dönem itibarıyla 327.3 trilyon olarak belirlendi. Halkbank`ın yurtdışı banka ve finans kuruluşlarından sağlanan kuruluşlara kontrgaranti verdiği de belirtilerek, şöyle denildi: Herhangi bir borcun vadesinde ödenmesini teminen talepte bulunanlara teminat mektubu verilemeyeceğinin belirtildiği halde yurtdışı banka ve kuruluşlardan temin edilen uzun vadeli kredilere kontrgaranti olarak verilen Dövize Natık Teminat Mektubu ve Aval kredilerinde büyük artış olduğu bu durumun bankayı ileride çok büyük taahhütlerin altına soktuğu göz önüne alınarak bu uygulamaya son verilmeli. Bu krediler nedeniyle sanayi ve ticaret sektörüne açılabilecek kredi miktarını daraltmaktadır


YDK RAPORLARI NE DİYOR?

YDK raporlarında, Ziraat Bankası`nın gayrinakdi kredilerinin tutarının da 210 trilyon liraya ulaştığı belirtilerek, bunun döviz karşılığının 662 milyon dolar olduğu kaydedildi. Bu krediler New York, Londra ve Frankfurt şubelerince kullandırıldı. Raporda, 1997`de kredi kullanımı 396.8 milyon dolar düzeyindeydi. Kredilerdeki artış, diğer bankaların garantisi ile onların belirlediği firmalara kullardırılan kredilerdeki artıştan kaynaklandı denildi. YDK raporunda, Kredi kullanan firmalarca ödenmemesi halinde garanti eden bankadan tahsili sağlanacağından, bir risk söz konusu olmamaktadır görüşüne yer verildi. Ziraat Bankası`nın kredi riskinin 35 trilyon lira düzeyinde olduğu, en büyük borçlular arasında Ceylan Grubu, Örsa ve Mehmet Eyilik`in bulunduğu belirtildi. (RADİKAL)