Kaçak işçilik ve denetimi

Kayıt dışı çalıştırılanların bütçeye yükü 3,5 katrilyon lira gibi yüksek miktarlara ulaştı. Durum böyle iken, kaçak işçi çalıştırılmasıyla mücadelede en önemli hususlardan biri olan SSK müfettişlerinin denetim yetkilerinin zayıflatılması, yanlış bir uygulama oldu.


Ticari işletmeler tarafından tutulması zorunlu defterler asıl olarak Vergi Usul Kanununda (VUK) düzenlenmiştir. Bunun yanında Türk Ticaret Kanununda (TTK) da tutulması zorunlu defterlere ilişkin düzenlemeler mevcuttur. VUK ve TTK`ya göre tutulması gereken defterler için üç tür tasdik söz konusudur. Bunlar; açılış tasdiki, ara tasdik ve kapanış tasdikidir. Açılış tasdiki defterler kullanılmaya başlanılmadan önce yaptırılan tasdik olup hem VUK, hem de TTK açısından söz konusudur. Ara tasdik, VUK`da düzenlenmiş olup, tutulmakta olan defterlerin ertesi yılda da kullanılmasının istenmesi halinde defterlerin kullanılacağı dönemin ilk ayı içinde yaptırılan tasdik işlemidir. Kapanış tasdiki ise TTK`da belirtilen defterlerin kullanıldıkları dönemin sonunda yaptırılan tasdik işlemidir. Bugünkü yazımızda en son 31 Ocak Çarşamba gününe kadar yaptırılabilecek olan ara tasdik ve kapanış tasdiki konularına değineceğiz.


2001 yılı defterlerini tasdik ettirmeyi unutanlar için son fırsat:

Vergi Usul Kanununun 222. maddesi hükmüne göre; `Defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler Ocak ayı, hesap dönemi Maliye Bakanlığınca tespit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde tasdiki yeniletmeye mecburdurlar.`

VUK`un yukarıda belirtilen hükmü gereği, normal hesap dönemine tabi mükelleflerin 2000 yılında kullanmış oldukları defterlerini 2001 yılında da kullanmak istemeleri halinde, en son Çarşamba günü notere ibraz ederek ara tasdik yaptırmaları gerekmektedir. Kanun hükmü, 2000 yılında kullandıkları defterleri 2001 yılında kullanmak istememekle birlikte 2001 yılında kullanacakları defterleri tasdik ettirmeleri gereken, ama Aralık 2000`de tasdik ettirmeyi unutanlara da son bir fırsat vermektedir. Söz konusu kişiler, 2000 yılında kullandıkları defterlere Çarşamba gününe kadar ara tasdik yaptırmaları halinde defterlerini yasal süresinde tasdik ettirmemiş olmaktan dolayı cezalı duruma düşmekten kurtulabileceklerdir.

Kapanış tasdiki mecburiyeti:

Vergi Usul Kanununa göre defterin kapanış tasdikinin yaptırılması zorunluluğu bulunmamaktadır. Defterlere kapanış tasdiki yaptırılması Türk Ticaret Kanununda yer alan bir zorunluluk olup, sadece yevmiye defteri ve envanter defteri için söz konusudur.

TTK`ya göre kapanış tasdikine tabi olan defterlerden yevmiye defterinin en geç yeni yılın Ocak ayı içinde yaptırılması gerekmektedir. Tasdik işlemi, notere ibraz edilen defterin son kaydının altına noter tarafından (görülmüştür) sözü yazılarak mühür ve imza ile tasdik edilmek suretiyle gerçekleştirilmektedir. (TTK md. 70)
Türk Ticaret Kanununa göre, Kanunda aksine bir hüküm olmadıkça, iş yılı sonu için çıkarılacak envanter ve bilançoların, gelecek iş yılının ilk üç ayı içinde tamamlanmış olması gerekmektedir. Envanter defterine kaydedilen envanter ve bilançonun da yetkililer tarafından imzalanarak notere ibraz edilmesi, noter tarafından da yukarıda yevmiye defteri için belirttiğimiz tasdik işleminin yapılması lazımdır. (TTK md.72)

Yasa hükmüne göre yeni yılın ilk üç ayı içinde envanter işlemlerinin tamamlanıp, izleyen birinci ayın yani Nisan ayının sonuna kadar envanter defterinin kapanış tasdikinin yaptırılması gerekmektedir. Buna göre, 2000 yılı yevmiye defterinin en son Çarşamba günü notere ibraz edilerek, kapanış tasdikinin yaptırılması lazımdır.
Envanter defterinin ise, en geç Mart ayının sonuna kadar envanter işlemlerinin tamamlanarak, Nisan 2001 ayı sonuna kadar notere ibraz edilmesi ve kapanış tasdikinin yaptırılması gerekmektedir.