İthalat Hız Kesmiyor
Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından dış ticaretin Ocak-Eylül dönemine ilişkin görünümüyle ilgili olarak yaptığı değerlendirmede, Ağustos ayında ithalatta tahsil edilen KDV`ye ilişkin verilerin, ithalatın artış trendini sürdürmesi bir yana ithalat artış oranının son aylardan daha yüksek olabileceğini gösterdiği belirtildi.
ANKA`nın Maliye Bakanlığı`nın ocak-eylül dönemine ilişkin ithalattan alınan KDV miktarını dikkate alarak yaptığı hesaplamalar da, ağustos ayında Türkiye tarihinde ilk kez aylık bazda 5 milyar dolarlık ithalat rakamının aşılmış, eylül ayında da 4.9 milyar dolarlık bir ithalatın gerçekleştirilmiş olabileceğini gösteriyor.
Aylık ortalama dolar uru dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre, Maliye, ağustos ayında ithalattan 581.7 milyon dolar tutarında katma değer vergisi tahsil etti. Bu rakam, bu yıl aylık bazda tahsil edilen en yüksek miktardaki vergi rakamını oluşturuyor. Eylül ayında ithalattan alınan KDV miktarı ise 561.5 milyon dolar düzeyinde oluştu. Bu yılın önceki aylarına ilişkin veriler, Maliye`nin her ay yapılan ithalatın ortalama yüzde 11.5`i kadar KDV tahsilatı gerçekleştirdiğini ortaya koyuyor. Bu oran esas alınarak yapılan hesaplamalar geçen yıl Ağustos ayında depremin de etkisiyle 3.2 milyar dolarda kalan ithalatın bu yıl 5.1 milyar dolara yaklaştığı işaretini veriyor. Eğer yapılan bu tahmin gerçekleşirse bu yıl şubat ayından bu yana 4 milyar dolarla 4.8 milyar dolar arasında seyreden aylık ithalat miktarı ilk kez 5 milyar doları aşacak. Geçen yılın aynı ayına göre ithalat artış hızı da yüzde 60`ı bulacak.
Aynı varsayımla yapılan hesaplamalar ithalattaki yüksek artış hızının eylül ayında da devam ettiğini ortaya koyuyor. Buna göre geçen yıl 3.6 milyar dolar olan Eylül ayı ithalatının bu yıl 4.9 milyar dolara yakın bir düzeyde gerçekleşmiş olabileceği tahmini yapılıyor. Bu durumda eylül ayı ithalatının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 36 gibi bir oranda artmış olabileceği hesaplanıyor.
Artış tüketim mallarından
Dış Ticaret Müsteşarlığı`nın ithalat artışıyla ilgili olarak yaptığı değerlendirmede, 1999 yılında Türkiye ekonomisinin ciddi bir küçülme yaşadığı göz önüne alınırsa, 2000 yılı ithalatının 1998 yılı ithalatı ile karşılaştırılması daha anlamlı olacağına dikkat çekiliyor. Böyle bir karşılaştırmada toplam ithalatın küçük bir oranda artmış olduğu sonucuna varıldığı ifade edilen değerlendirmede şu noktalara dikkat çekiliyor:
Ancak, yılın ilk yedi aylık bölümünde toplam ithalatın bu seyrine karşın, tüketim malları ithalatında 1998 yılına göre yüzde 24 oranındaki artış dikkat çekicidir. Özellikle doğal gaz ve ham petrol hariç tutulduğunda ara malı ithalatının yalnızca yüzde 1.6 artmış, yatırım malları ithalatının ise yüzde 3.0 oranında gerilemiş olduğu göz önüne alındığında, 2000 yılı ocak-temmuz döneminde ithalatta yaşanan artışın temel olarak doğal gaz ve ham petrol fiyatlarındaki yükselme ile tüketim malı ithalatındaki artıştan kaynaklandığı ortaya çıkmaktadır. Tüketim malları ithalatındaki söz konusu gelişmede ise özellikle binek otomobilleri, dayanıklı tüketim malları ve ilaç ithalatındaki artışlar belirleyici olmuştur.
DTM`nin değerlendirmesinde Temmuz ayında yüzde 25.8 oranında artarak önceki aylara göre hız kesmiş gibi gözüken ithalattaki bu yavaşlamanın da ham petrol ithalatının önceki ayların aksine yüzde 3 oranında azalmasından kaynaklandığına dikkat çekiliyor.
DTM`nin bu belirlemeleri ve Maliye Bakanlığı`nın ithalattan alınan KDV ile ilgili verileri, beklenenin aksine yılın Ağustos ve Eylül aylarında da ithalat artışının hız kesmeden devam ettiğini ortaya çıkarıyor. İhracat konusunda bir öncü gösterge olan TİM`in ihracat kayıtlarına ilişkin göstergelerinin fazla olumlu olmayan sonuçarı da dikkate alındığında, Temmuz`da bir miktar hız kesen dış ticaret açığının, buna bağlı olarak da cari işlemler açığının hızlı büyüme trendini sürdürdüğü tahmihlerinin yapılmasına neden oluyor.(ANKA)
- BIST
- DOLAR
- EURO
- ALTIN