İnternet Şirketlerimiz Ne Kadar Yol Aldı

1.4 milyon mu, 2.7 milyon mu? Merrill Lynch, Morgan Stanley ve UBS Warburg raporları , internet abone sayısında çok farklı sonuçlar veriyor.


Türkiye’de bugüne kadar araştırma şirketleri dahil kimse toplam internet abonesi rakamlarını elde edebilmiş değil. Çünkü bu konuda tarafsız bir veri sunan hiçbir kurum bulunmuyor. Ve şirketlerin beyanlarına dayanması açıkçası verilerin güvenliğine gölge düşürüyor. Bir çok internet servis sağlayıcısı şirket, iyice kızışan abone kapma yarışında öne geçmek için “gerçek” abone rakamlarını vermek istemiyor. “Gerçek” sözcüğünü tırnak içine aldık. Çünkü bir çok kimse tarafından biliniyor ki, internet servis sağlayıcısı şirketlerin abone rakamları içinde artık tozlanmış abonelikler bulunuyor. Bu karmaşaya bir de “kullandıkça öde” sistemi ve “şu kadar saat bedava kampanyaları” eklendikçe , işler iyiden iyiye arap saçına dönüyor. Hani bir Türkiye’de bu gibi durumlara alışığız. Bırakın dev holdinlerimizi , güzide bir KOBİ mizden bile ciro rakamlarını öğrenmek için “deveye hendek atlatmak” gerekiyor. Bu durumda tüm dünyada araştırmaları dikkatle incelenen yabancı yatırım bankaları da oldukça rahatsızlar herhalde. İşte bu hafta size ilginç bir örnek vereceğiz. Dünyanın en büyük yatırım bankalarından Merrill Lynch, UBS Warburg ve Morgan Stanley geçtiğimiz hafta yayınladıkları raporda, Türkiye’de 2000 yılı sonundaki internet aboneleri rakamlarından oldukça farklı veriler sunuyorlar. Morgan Stanley 1.4 milyon aboneyle oldukça tutucu bir tahmin verirken, Merrill Lynch 1.7 milyonla ortada karar kılıyor. En yüksek tahmini ise 2.7 milyonla UBS Warburg yapıyor. Yani az buz değil, en düşükle en yüksek veri arasında neredeyse iki kat fark var. Ancak şunu da belirtmek gerekiyor. Bu bankalar , Türkiye’deki internet abonelerini ölçen bağımsız bir kurum olmadığı için şirketlerin beyan ettiği mevcut ve yıl sonu hedeflerine göre açıklama yapıyorlar.


POTANSİYEL ORTADA;

Her ne kadar abone rakamlarında farklılık olsa da, her üç araştırma Türkiye internet pazarının oldukça hızlı geliştiğini belirtiyor. Türkiye’nin gerek kişi başına milli gelir, gerekse bilgisayar sahipliğinde Latin Amerika ülkelerindeki trendi izleyeceği görüşü savunuluyor. Türkiye’deki durumu “Big Bang’den önce” başlığıyla veren Morgan Stanley yıl donu için 1.4 milyon internet abonesi olacağını söyleyerek sayının bu yıl yüzde 225 gibi ciddi bir oranda arttığını belirtiyor. Banka, PC bilgisayar sahipliği oranının yüzde 1.7 gibi düşük bir oranda olmasına rağmen, internetin henüz doğum aşamasında olduğunu söylüyor. Özellikle yüksek bir televizyon sahipliğiyle yeni yeni gelişmeye başlayan dijital TV teknolojileri ve önemli bir kullanıcı kitlesine kavuşancep telefonu , mobil internet sektörünün gelişmesine önemli katkılar sağlayacak.UBS Warburg da genç nüfus sayıları 110 milyonu bulan Türkçe konuşan kitlenin önemli bir potansiyel olduğunu belirtiyor. Morgan Stanley’e göre internet şirketleri henüz para kazanmaktan çok markalarını oluşturma gayreti içindeler. Peki gelecek için tahminler nasıl?


SEKTÖRÜN GELECEĞİ;

Merrill Lynch’e göre 2004 yılında Türkiye’de internet kullanıcı sayısı 10 milyonu aşacak. Reklam , e-ticaret ve abone gelirlerinden oluşan toplam Pazar ise 4.5 milyar dolara erişecek. Morgan Stanley’e göre 2003 yılında reklam gelirleri 138 milyon dolarken, e-ticaret gelirleri 780 milyon dolara ulaşacak.Bu rakamlar yerli kaynaklar gösterilerek 1999 yılında reklamda 6 milyon dolar, e-ticarette ise 5-6 milyon dolar olarak gerçekleşti. UBS Warburg ise toplam pazarı 2010 yılında 5.3 milyar dolar olarak görüyor. Raporlardan çıkan ortak sonuçlardan biri ise , İSS’ler birleşmek zorunda kalacaklar. Tahminlere göre bugün mevcut 60 tane İSS, kısa süre içinde 3 veya 4’e kadar inecek. Türk Telekom’un özelleşmesiyle birlikte sahip olduğu TTNet’in diğer büyük İSS’leri oldukça zorlayacağı yorumları yapılıyor. Bu durumda büyük oranda gelirlerini abonelikten sağlayan İSS’leri zor günler bekliyor. Peki bu İSS’ler ne yapacaklar? Morgan Stanley’e göre şirketler genel olarak üç farklı plana sahipler. İlk Grup AOL, MSN, Yahoo gibi uluslar arası büyük gruplar tarafından alınmayı planlıyor. Bunlar büyük şirketlerin piyasaya sıfırdan girmek yerine kendileri gibi müşteri portföyüne sahip olan şirketleri alacaklarına inanıyor. İkinci kesimde, Pazar e-ticaret ve reklam için kritik seviyeye gelene kadar kullanıcıları kendilerine bağlayacak kaliteli içerik sunmayı planlıyor. Bu nedenle İSS’ler portal yatırımlara ağırlık veriyorlar. Özellikle büyük gruplarsa kullanıcıyı bağlayacak yatırımlar yapıp “esecek rüzgara göre” hareket için mevzide bekliyor. Morgan Stanley birkaç yabancı internet şirketinin pazara girebileceğini tahmin ediyor. Ancak UBS Warburg yabancılar için pazarın henüz olgunlaşmadığı kanaatinde. (PARA)