Hazine 20 Milyar Dolarlık Risk Aldı

Bankaların kullandığı dış kredilere verilen güvencenin devlet açısından 19.3 milyar dolarlık özel mali risk oluşturduğu belirlenirken, Merkez Bankası`nın döviz rezervi 2.6 milyar dolar azaldı.


Türkiye`ye dış borç akışı ve yabancı sermaye girişini sağlamak amacıyla bankaların, yurt dışından kullandıkları kredilere devlet güvencesi verilmesiyle birlikte üstlenilen toplam riskin 20 milyar dolar dolayında olduğu belirlendi. Hazine Müsteşarlığı`nın Haziran 2000 sonu itibariyle hazırladığı Türkiye`nin dış borç stokuna ilişkin verilerine göre, bankacılık sektörünün orta ve uzun vadeli dış borç miktarı 3 milyar 805 milyon dolar olarak gözüküyor. Merkez Bankası`nın Eylül 2000 sonu itibariyle hazırladığı kısa vadeli dış borçlara ilişkin verilere göre ise bankacılık sektörünün toplam kısa vadeli borçları 15 milyar 812 milyon dolar düzeyinde bulunuyor. Buna göre haziran sonundaki orta ve uzun vadeli dış borçlarla, sektörün eylül sonundaki kısa vadeli dış borçları birlikte değerlendirildiğinde güvence verilen toplam mali risk 19 milyar 320 milyon dolara ulaşıyor. Bankaların kısa vadeli dış borçlarının 9 milyar 557 milyon dolarını döviz kredileri, 2 milyar 663 milyon dolarını, yurt dışı kaynaklı kısa vadeli döviz tevdiat hesapları, 3 milyar 592 milyon dolarını ise yurt dışındaki bankaların Türkiye`deki bankalarda bulunan mevduatları meydana getiriyor.


MEVDUATIN YÜZDE 95`İ 100 MİLYARIN ALTINDA;

Halen 100 milyar lira olan bankalardaki mevduata verilen güvencede, 100 milyar liralık sınırın kaldırılması ise devlete fazla bir yeni özel mali risk getirmedi. Türkiye`deki mevduatın yüzde 95`inden fazlası 100 milyar liranın altındaki hesaplarda tutulduğu için, bu yıl başında 50 milyar liraya inmesi gerekirken, yeniden sınırsız hale getirilen mevduat güvencesi, sadece yurt dışı kaynaklı döviz tevdiat hesapları açısından bir anlam taşıyor. Bu rakam da 17 Kasım itibariyle 3.2 milyar dolar düzeyinde bulunuyor. Bu rakamın büyük bölümü de kısa vadeli dış borçlar içerisinde bulunuyor. Bu arada, Sayıştay tarafından hazırlanarak TBMM`ye sunulan 2000 Yılı Mali Raporunda, henüz devlet borcu olmamakla birlikte kamu kesimi için gelecekte borca dönüşebilecek ve ödeme gerektirecek taahhüt ve kefaletler mali risk olarak değerlendirildi. Bu riskler arasında özel sektörün dış borçları, mevduat sigortası gibi kalemlere de yer verildi. Devletin mevduat sigortası nedeniyle üstlendiği muhtemel yükümlülüğün 53 katrilyon lira olduğu belirtiliyor.


REZERV 2.6 MİLYAR DOLAR AZALDI;

Merkez Bankası döviz rezervleri, 24 Kasım - 1 Aralık tarihleri arasındaki bir haftada, 2 milyar 641 milyon dolar azaldı. Merkez Bankası`nın haftalık bültenine göre, 24 Kasım`da 21 milyar 583 milyon dolar olan Banka`nın döviz rezervleri, 1 Aralık`da 18 milyar 942 milyon dolara geriledi. Altın rezervleri değişmeyerek, 1 milyar 10 milyon dolar düzeyinde kaldı. Bu arada, 15 Eylül tarihinden itibaren tek düzen hesap plan çerçevesinde derlenmeye başlanan bankalar ve özel finans kurumlarının (ÖFK) toplam döviz rezerleri bir haftada 214 milyon dolar azalarak, 17 Kasım itibarıyla, 16 milyar 463 milyon dolardan, 16 milyar 249 milyon dolara geriledi. Öte yandan, Türkiye`nin altın rezervleri ile Merkez Bankası, ticari bankalar ve ÖFK`ların döviz rezervlerinden oluşan uluslararası rezervi 41 milyar 691 milyon dolara yükseldi.


KRİZİN MB`YE FATURASU 7 MİLYAR DOLAR;

Finansal piyasalarda patlak veren ve IMF ve Dünya Bankası`nan acil desteğiyle aşılan krizin Merkez Bankası`na faturası yaklaşık 7 milyar dolar olarak belirlendi. Merkez Bankası döviz pozisyonu fazlası, finansal piyasalarda yaşanan krizin yarattığı rezerv kaybı sonucu, 20 Kasım - 5 Aralık günleri arasında 6 milyar 977 milyon dolar azalarak 1 milyar 698 milyon dolara kadar indi. Merkez Bankası`nın döviz rezervi bu dönemde, 6.1 milyar dolar azalarak 18.3 milyar dolar düzeyine geriledi. Mali piyasalarda yaşanan kriz başlamadan önceki haftanın son iş günü olan 17 Kasım`da Merkez Bankası`nın 28 milyar 530 milyon dolar düzeyinde bulunan döviz varlıkları, 5 Aralık`a kadar olan dönemde 6 milyar 115 milyon dolar azalarak, 22 milyar 415 milyon dolara indi. Bu dönemde Banka`nın döviz yükümlülüklerinde ise 862 milyon dolarlık artış yaşandı. Böylece 17 Kasım`da 8 milyar 675 milyon dolar düzeyinde bulunan Banka`nın döviz pozisyonu fazlası bu dönemde net 6 milyar 977 milyon dolar azalarak, 5 Aralık itibariyle 1 milyar 698 milyon dolara kadar geriledi. (FİNANSAL FORUM)