Eski Ekonomiyle Yeniyi Evlendirin

İnternetin en bilinen şirketi yahoo.com`un patronu Jerry Yang, Artık herkes interneti daha anlamlı şeyler için kullanıyor. Daha paraya dönük ve güçlü şirketler kurun. Geleneksel ekonomiyle yeni ekonomiyi evlendirerek başarılı olabilirsiniz dedi


10 yaşında Tayvan`dan ABD`ye göç ettiğimde, ben ve ailem dahil hiçkimse bu kadar önemli bir insan olacağımı beklemiyordu. ABD için `fırsatlar ülkesi` derlerdi, doğruymuş... Bu sözlerin sahibi, `internet` dendiği anda akla en çok gelen isim olan yahoo.comun yaratıcısı ve başkanı Jerry Yang. Şu anda 32 yaşında olan Yang, Forbes dergisinin en zengin 400 ABD`li sıralamasında 38`inci sırada. Kişisel serveti 6.5 milyar dolar. Yang, San Fransisco`da sorularımızı yanıtladı.


* İŞ HAYATINA BAŞLARKEN BÖYLE BİR BAŞARI BEKLİYORMUYDUNUZ?

Ben 10 yaşımda ailemle birlikte ABD`ye göç ettim. Ama o zamanlar ben dahil hiç kimse böyle bir başarıya sahip olacağımı, bu kadar para kazanıp şimdiki insanlarla aynı masada oturacağımı tahmin etmiyordu.


* YAHOO FİKRİ NASIL ORTAYA ÇIKTI?

Şu anda ortağım olan David Filo ile ortak bir projeydi. Hatta okulda bunu tez olarak sunduk, ama bize Daha yaratıcı bir şeyler bulun dediler. Biz de 1995`te mezun olduktan sonra bunu bir portal`a çevirme kararı aldık.


* SERMAYE SORUNUNU NASIL ÇÖZDÜNÜZ?

İyi bir fikriniz varsa insanlar size yardımcı oluyor. Fikir, özellikle isim çok tuttu. Aynı anda Wells Fargo ve AIG`den teklif aldık. Ama biz sadece arama motoru ve e-mail düşünüyorduk. Daha sonra satış yapma fikri doğdu. Çünkü sponsor bankalar Uzun vadede reel para kazanabileceğimiz bir sistem olmalı dedi.


* YA HALKA AÇILMA?

1996`da halka açıldık. ABD`nin fırsatlar ülkesi olduğunu bir kez daha gördük. 1.5 yıl içinde hisselerimizin değeri 100 katına çıktı.


* BUNU TÜRKİYE`de YAPMAK İSTEYE GİRİŞİMCİLERE NELER ÖNERİYORSUNUZ?

Eskiden her parlak fikrin bir de dot.com şirketi vardı. Ama artık öyle değil. Böyle bir başarıyı yakalamak, internete insanların ne kadar inandığına ve günlük hayata ne kadar ekleyebildiğinze bağlı. Türkiye hakkında çok ayrıntılı bilgi sahibi değilim, ama tüm gelişmekte olan pazarlar için formül aynı. Şimdi interneti nasıl daha efektif kullanmak gerektiği tartışılmalı.


* NASIL YAPILABİLİR BU?

İnternette balayı dönemi bitti artık. Herkes interneti nasıl kullanmak gerektiğini biliyor. Birkaç yıl içinde internet yeni bir kavram olmaktan çıkacak. Bizim şimdi yeni bir döneme hazırlanmak için global ticareti kolaylaştırıcı, gizliliği artırıcı, verimliliği yükseltici formüller peşinde koşmamız lazım. Bu da sizin için şans, çünkü biz bunların formüllerini bulmaya çok yakınız. Siz interneti etkin kullanmaya başladığınızda, bu formüller hazır olacak. Bu yüzden şirketlerinizi baştan doğru altyapıyla kurmalısınız.


*İNTERNET ŞİRKETLERİNİN AKİBETİ NE OLACAK?

Bizim gibi şirketler için en büyük şans, geleneksel ekonomiyle yeni ekonomiyi evlendirmek. İnternet bireysel kullanımdan kurumsal kullanıma kayıyor. Bizim için ve dolayısıyla Türk internet şirketleri için anahtar, her işin internette olabileceğini öngörüp, ona göre ürünler geliştirmek.


SİZ SİZ OLUN FİKRİNİZE PATENT ALIN..

İnternet üzerinden perakendecilik fikrinin babası olarak kabul edilen priceline.com`un Başkanı Jay Walker, 1.8 milyar dolarlık kişisel servetiyle ABD`nin en zengin 138`inci kişisi. Risk sermayesinin en güzel örneklerinden birini veren Walker, San Fransisco`da sorularımızı yanıtladı.


* YENİ EKONOMİDE KAZANMAK İÇİN NE YAPMAK GEREK?

Artı değer yaratan fikirlerin üzerinde yepyeni bir dünya kuruluyor. Burada öne müşterileri rahat ettirmek için en çok kolaylık sunanlar çıkacak.


* TÜRKİYE`de İNTERNET ŞİRKETİ KURMAK İSTEYENLERİ HANGİ ZORLUKLAR BEKLİYOR?

Müşterinin sonu hiç bir zaman gelmeyecek isteğine anında ve aksamadan yanıt vermek kolay değil. Üstelik internette iseniz oynadığınız mekan farklı kültürlerden gelen onlarca ülke. Buna hazırlanmalısınız.


* SİZİN RİKS SERMAYESİNDE YAŞADIĞINIZ EN BÜYÜK ZORLUK NE OLDU?

En önemli sorunumuz başlanıgıçta size serpilmenizde yardımcı olan sermaye sahibinin istekleriyle sürekli iletişim halinde olduğunuz müşterinin taleplerinin çakışması. Sermaye sahibi daha yüksek kar marjı, müşteri ise daha ucuz mal istiyor. Türkiye`de de internet şirketleri sürekli bu dengeyi sağlamak zorunda kalacak.


* BAŞLANGIÇTAKİ YARATICILIĞINIZI BUGÜN DE SÜRDÜREBİLİYORMUSUNUZ?

Bir yandan hizmet verirken diğer yandan yaratıcılığı koruyup sürekli yeni ürünler geliştirmek büyük sorun. Rutin hizmet vermek, bir süre sonra yaratıcılığınızı öldürüyor. En büyük sorunu burada yaşıyoruz.


* İNTERNETTE PATENT İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARINIZDA BİR GELİŞME VARMI?

Biz en çok kopyalanan siteyiz. Bunun için her yeni ürünümüz için patent almaya çalışıyoruz. Geçen yıldan bu yana sadece bu yüzden kaybettiğim para yaklaşık 1 milyar dolar. Siz siz olun, fikirlerinizin patentini alın. Ben yargıyla yedi katını alacağım, ama mahkemelik olmak hoş değil.


SİZ HATALARI TEKRARLAMAYIN

* BAŞLADIĞINIZ ZAMAN İLE ŞU ANKİ İNTERNET KULLANIMI ARASINDA NASIL BİR FARK VAR?


Artık internet çok daha anlamlı şeyler için kullanılıyor. İnternete girip chat yapma devri kapandı artık. Araştırma, daha çok bilgi, daha fazla iş arama. ABD pazarı bu bilince vardığı için çok fazla ve erken büyüdü. Avrupa bunun farkına son iki yılda vardı. Ama şunu kesin olarak söyleyebilirim ki, internetin ABD dışındaki büyümesi, ABD`dekinden çok daha fazla olacak. Çünkü sizler bizim hatalarımızı yapmayacaksınız. (SABAH)