Enflasyonda yükselişin sebebi gıda

Merkez Bankası'nın enflasyon raporunda "Gıda, tüketici enflasyonundaki yükselişin temel belirleyicisi olmuştur" dendi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, gıda yıllık enflasyonunun bir önceki yıldaki düşük bazın da etkisiyle tüketici enflasyonundaki yükselişin temel belirleyicisi olduğunu bildirdi.

Merkez Bankası raporunun ayrıntıları şu şekilde:

"Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 1,02 oranında artmış ve yıllık enflasyon 1,16 puan yükselerek yüzde 11,29 olmuştur. Bu dönemde, Mart ayı Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti’nde belirtildiği üzere, gıda yıllık enflasyonu bir önceki yıldaki düşük bazın da etkisiyle tüketici enflasyonundaki yükselişin temel belirleyicisi olmuştur. Öte yandan, enerji fiyatları petrol fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak düşmüştür. Hizmet enflasyonundaki yüksek seyir devam ederken Türk Lirasındaki birikimli değer kaybının gecikmeli etkisiyle temel mal enflasyonunda genele yayılan bir artış gözlenmiştir. Bu doğrultuda çekirdek enflasyon göstergelerindeki yükseliş sürmüştür.

PİYASALARDAKİ SON DURUM İÇİN TIKLAYIN... 

Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 1,02 oranında artmış ve yıllık enflasyon 1,16 puan yükselerek yüzde 11,29 olmuştur. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları 0,8 ve 0,9 puan artarak sırasıyla yüzde 9,07 ve 9,46 olarak gerçekleşmiştir.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda, temel mal ve hizmet gruplarının katkısının sırasıyla 0,85, 0,45 ve 0,10 puan arttığı, enerji grubunun katkısının ise 0,22 puan azaldığı görülmüştür.

Alkol-tütün grubunun katkısında ise bir değişim olmamıştır.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde ana eğilimdeki yükselişin sürdüğü gözlenmiştir. Bu dönemde hem hizmet hem de temel mal grubunda enflasyonun ana eğilimi yukarı yönlü bir seyir izlemiştir.

Mart ayında hizmet fiyatları yüzde 0,63 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0,27 puan yükselerek yüzde 8,64 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma ve diğer hizmetler gruplarında yükselirken kalan gruplarda yatay seyretmiştir. Ulaştırma grubunda fiyatlar taksi ve dolmuş ücretlerine bağlı olarak artmıştır. Diğer hizmetlerdeki yükselişte paket tur fiyatlarındaki yükseliş (aylık yüzde 6,82) öne çıkmıştır. Ayrıca bu grupta, kur etkilerinin yanında genel 
enflasyondaki yüksek seyre bağlı olarak, özellikle bakım-onarım, sağlık ve eğitim hizmetleri enflasyonunda yükseliş gözlenmiştir. Kirada ise yıllık enflasyon yüzde 9,40 ile yüksek seviyesini korumuştur.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Mart ayında 1,63 puan artarak yüzde 10,46’ya ulaşmıştır. Bu dönemde alt gruplar genelinde Türk Lirasındaki değer kaybının gecikmeli etkileri sürmüştür. Giyim ve ayakkabı fiyatlarında Mart ayında tarihsel ortalamaların belirgin olarak üzerinde bir fiyat artışı gerçekleşmiştir. Dayanıklı tüketim malı fiyatları ise otomobil grubu (aylık yüzde 3,97) öncülüğünde yükselmiştir. Ayrıca, Şubat ayında gerçekleşen geçici vergi indirimine rağmen, mobilya ve beyaz eşya fiyatlarında da artışlar gözlenmiştir. Bu dönemde giyim ve dayanıklı tüketim dışında kalan temel mallarda fiyatlar kur geçişkenliği ile kayda değer bir artış göstermiş, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 12,19 ile endeks tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu gelişmede ilaç, bakım-onarım, kişisel bakım ve ev ile ilgili temizlik malzemelerindeki fiyat artışlarının etkisi öne çıkmıştır.

Enerji fiyatları Mart ayında yüzde 0,95 oranında azalmıştır. Uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak bu dönemde akaryakıt ve tüp gaz fiyatları sırasıyla yüzde 2,61 ve 1,27 oranında gerilemiştir. Diğer taraftan, su ve doğalgaz fiyatlarında artış gözlenmiştir. Böylelikle, geçen yılın Haziran ayından bu yana yükselmekte olan enerji grubu yıllık enflasyonu bu dönemde yüzde 12,19’a gerilemiştir.

Mart ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubunda fiyatlar yüzde 1,93 oranında artmış, yıllık enflasyon 3,81 puan yükselerek yüzde 12,53’e ulaşmıştır. Bu gelişmede, taze meyve grubuna bağlı olarak işlenmemiş gıda fiyatlarında gözlenen yükselişin yanı sıra düşük baz etkisi belirleyici olmuştur. Diğer işlenmemiş gıda grubunda kırmızı ve beyaz et ile pirinç ve bakliyat gruplarında yüksek fiyat artışları dikkat çekmiştir. Bu dönemde, işlenmiş gıda grubunda aylık fiyat 
artışı yüzde 0,93 ile yüksek seyretmeye devam etmiş, grup yıllık enflasyonu yüzde 7,28 olarak gerçekleşmiştir. Mart ayında, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu da 1,35 puan artış göstermiştir."