Dış ticarette temmuz şoku

İthalatta ilk yedi ayda yaşanan yüzde 35.3`lük artışta, petrol fiyatlarındaki artış ve oto ithalatındaki büyüme etkili oldu. Dış ticaret açığı uzun bir aradan sonra ilk kez ihracat rakamının üzerine çıktı. İthalatın 4.6 milyar dolara kadar yükseldiği, ihracatın ise 2.2 milyar dolarda kaldığı Temmuz 2000`de, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 48.3`e geriledi ve 2.4 milyar dolarlık dış ticaret açığı verildi. İlk yedi ayda 15.8 milyar dolarlık ihracata karşılık, 29.8 milyar dolarlık ithalat yapıldı. Böylece dış ticaret açığı yüzde 100.5 artarak 14 milyar doları buldu.

DİE`nin açıkladığı temmuz ayı dış ticaret rakamlarına göre negatif gelişmeler temmuzda da sürdü. Temmuzda ihracat yüzde 2.5 azalarak 2 milyar 198.4 milyon dolara gerilerken, ithalat yüzde 25.8 artarak 4 milyar 551.5 milyon dolara ulaştı. 2 milyar 353.1 milyon dolar tutarında dış ticaret açığı verildi. Açık uzun bir aradan sonra ilk kez ihracat rakamının üzerine çıktı. Temmuz 99`da 2 milyar 255 milyon dolarlık ihracata karşılık, 3 milyar 618.1 milyon dolarlık ithalatla ve 1 milyar 363.1 milyon dolarlık dış ticaret açığı verilmişti. Ocak-temmuz dönemine ilişkin ihracat 99`un eş dönemine göre yüzde 5 artarak 15 milyar 790.1 milyon dolara yükselirken, yüzde 35.3 büyüyen ithalat ise 29 milyar 799.7 milyon dolara ulaştı. İhracatın 99`un aynı döneminde yüzde 68.3 olan ithalatı karşılama oranının yüzde 53`e gerilemesi nedeniyle dış ticaret açığı yüzde 100.5 artarak 14 milyar 9.7 milyon dolara ulaştı.

"Hampetrol ve otomobil artırdı " İthalatta ilk yedi ayda yaşanan yüzde 35.3`lük artışta, hampetrol fiyatlarındaki artışlarla otomobil ithalatındaki büyüme etkili oldu. Ham petrol ithalatı için ödenen para yüzde 55.6 artarak 2 milyar 197.8 milyon dolara ulaşırken, hampetrolün de içerisinde yer aldığı `mineral yakıtlar ve mineral yağlar` ithalatı yüzde 85 artarak 2.6 milyar dolardan 4 milyar 790.8 milyon dolara ulaştı. Kara taşıtları ithalatı için ödenen para ise 1.5 milyar dolardan 2 milyar 712 milyon dolara ulaştı. Her iki kalemdeki ithalat artışı dış ticaret açığını 99`a göre 3.4 milyar dolar artırdı.

"İhracatta sınırlı artış " İhracat artışının sınırlı kalmasına ise tüketim malları damgasını vurdu. İhracatta yüzde 50`ye yakın payı bulunan tüketim mallari ihracatı yüzde 3.2`lik artışla 7 milyar 833.6 milyon dolar olurken, ara malları ihracatı ise yüzde 5.1 artarak 6 milyar 739.6 milyon dolara çıktı.Öte yandan DİE, yılın ilk yarısına ilişkin açıkladığı tutarları revize etti. Revizyon sonucu ilk altı aydaki ihracatın önce açıklanana göre 238.2 milyon, ithalatın da 223.9 milyon dolar daha büyük olduğu ortaya çıktı. Buna göre daha önce 13 milyar 353.4 milyon dolar olarak açıklanan altı aylık ihracat rakamı 13 milyar 591.6 milyon dolara; aynı dönemdeki ithalat rakamı da 25 milyar 24.3 milyon dolardan 25 milyar 248.2 milyon dolara revize edildi. (FİNANSAL FORUM)