Birlikler 4 Yılda Tedavi Edilecek

DB`nin tarımda yeniden yapılandırma projeleri için açacağı 600 milyon dolarlık kredinin ilk dilimi olan 166 milyon dolar birliklerin yeniden yapılandırılmasında kullandırılacak.


Bir dönem bütçenin kara deliklerinden biri olarak görülen tarım satış kooperatifleri birliklerinin rehabilitasyonu programı uygulanıyor. Dünya Bankası`nın finansman desteğiyle uygulanacak birliklerin yeniden yapılandırılması programı, 4 yılda tamamlanacak. Bu süre sonunda birlikler, `politikacılara ve çalışanlara` hizmet etmekten çıkarılacak, sadece 750 bin ortağına hizmet eder hale getirilecek. Rehabilitasyon kapsamında, birlikler istihdam fazlası personeli işten çıkaracak veya emekli edecek, ana faaliyet konularıyla ilgisi olmayan taşınmazlarını satacak. Faal ve verimli olmayan kooperatifler kapatılacak veya birleştirilecek. Alımlarını Hazine`ye yük olmadan yapar hale gelecekler. Ancak, program tamamlanana kadar, Hazine, birliklerin bazı borçlarıyla emekli edilen veya çıkarılan elemanlarının kıdem ve ihbar tazminatlarını üstlenecek.


Edinilen bilgiye göre, DB`nin tarımda yeniden yapılandırma projeleri kapsamında açacağı 600 milyon dolarlık krediye ilişkin kullanım alanları ve kullanım esasları belirlendi. Kredinin kullanım alanları ve esaslarına ilişkin anlaşma metnine son şekli verilerek, bu ayın sonunda Washington`da yapılması öngörülen DB Yönetim Kurulu toplantısına sunulmaya hazır hale getirildi. Buna göre, DB`nin tarımda yeniden yapılandırma projeleri için vereceği toplam 600 milyon dolarlık kredinin ilk dilimini oluşturan 360 milyon dolarının 166 milyon dolarlık bölümü, tarım satış kooperatifleri birliklerinin yeniden yapılandırılmasında kullanılacak. Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu`ndan (DFİF) geçen yıl 290 trilyon lira, bu yıl 250 trilyon lira ödenek ayrılan birliklere gelecek yıl için, kredi geri dönüşleri dışında yeni kredi tahsis edilmedi. Yani birlikler gelecek yıl, kendi kaynaklarına bağlı olarak ve yeniden yapılanma programına uygun hakeretleri doğrultusunda finansman desteği sağlayabilecek.


İŞÇİ MALİYETLERİNİN PAYI %33 ;

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı`ndan bir yetkili, birliklerin ortaklarından çok çalışanları ve siyasilere hizmet eder duruma geldiğini, 4 yıllık yeniden yapılandırma programıyla bunun değiştirileceğini belirterek, şunları söyledi: ``Çukobirlik`te işçi maliyetleri yüzde 33`e çıktı. Özel sektör tekstil işletmelerinde bu oran yüzde 12`yi geçmez. Çukobirlik, sadece pamuğu çırçırlayıp satsa, yüzde 12 kar edecek. Ama işlemeye geçince, işçi maliyetlerinin yüksekliği ve verimsizlik nedeniyle zarar ediyor. Birlikler istihdam kuruluşu, sanayi kuruluşu, tüccar değil. Öncelikle üreticiye hizmet etmeli. Her birlik, 2001`de yeniden yapılandırma programını hazırlayacak. Trilyonlarca liralık mal varlıkları var. Bunlardan ihtiyaç duyulmayanlar satılacak. Kooperatifler gerekirse kapatılacak veya birleştirilerek verimli çalışır hale getirilecek. Bu programa uygunluğa göre kredi desteği sağlanacak.``


BORÇLARI TASFİYE EDİLECEK;

Yeniden yapılandırma kapsamında birliklerin borçları da tasfiye edilecek. Birliklerin, 1 Mayıs 2000`e kadar kullandıkları kredilerden dolayı DFİF`e 744 trilyon lira borcu bulunuyor. Birliklerin, 1 Mayıs 2000 itibariyle mevcut özel bünye faaliyetleri ile ilgili borçları, borçların ödenmesine kadar geçecek sürede bu borçlardan doğan faiz ve gecikme zammı gibi feri borçlar ile personel kadrolarında yapılacak düzenlemeler için gerekli tazminat tutarları hazine tarafından üstlenilecek. Birliklerin rehabilitasyonu için AB`den de 65 milyon euro destek sağlanacak.


ÖZERKLEŞMENİNHUKUKİ YAPISI TAMAMLANIYOR;

Birliklerin özerkleştirilmesini sağlayan ve haziranda yayımlanan yasadan sonra, kooperatif ve birlik ana statüleri hazırlanarak Bakanlar Kurulu`na sunuldu. Ana statülerin yayımlanmasından sonra, kooperatif ve birlikler, intibak genel kurullarını yapacak. Kanuna uygun olarak, birliklerin yeniden yapılanma çalışmalarını koordine edecek Yeniden Yapılandırma Kurulu`nun oluşumuna ilişkin adayları içeren kararnamenin yayımlanması, genel kurulların yapılmasıyla birliklerin özerkleşmesine ilişkin hukuki ve idari yapı tamamlanmış olacak.


30 TTRİLYON LİRALIK KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI AYRILDI;

Yeniden yapılanma kapsamında politik nedenlerle istihdam edilen elemanlar işten çıkarılacak. Faaliyet amacına uygun olmayan gayrimenkuller satılacak. DB kredisinden karşılanacak toplam 180 milyon dolarlık tazminatlar için Hazine 30 trilyon lira kaynak ayırdı. İlk aşamada birliklerden 3 bin civarında personel çıkarılması gerektiği hesaplandı. Hazirandan beri, 600`ü Çukobirlik`ten olmak üzere bin kişi emekli edildi veya çıkarıldı. Hazine, bunlara şimdiye kadar 16 trilyon lira ihbar ve kıdem tazminatı ödedi.


BİRLİKLERİN EKONOMİDEKİ YERİ;

Sanayi Bakanlığı verilerine göre, halen 54 ilde 23 ürün konusunda, 331 kooperatifle 746 bin 569 ortağa hizmet götüren 16 tarım satış kooperatifi birliği bulunuyor. Geçen yılsonu itibariyle birliklerde 17 bin 853 kişi çalışıyordu. Rehabilitasyon programı kapsamında, birliklerde çalışanların sayısı, bu yıl eylül sonu itibariyle 15 bin 496`ya indirildi. Birliklerden eleman azaltımı yeniden yapılanma programların uygulanması ile gelecek yıl hızlanacak. Birlikler bu yıl, 250 trilyon lira düzeyinde DFİF kredisi kullanarak, şimdiye kadar 349.5 trilyon liralık ürün aldı. (FİNANSAL FORUM)