Başbakan yeni ekonomi paketini açıkladı! Neler değişecek?

Başbakan Yıldırım, yatırımcılara yeni kolaylıklar sağlayacak yeni teşvik paketini açıklıyor.

Yıldırım konuşmasında, "Teşvik paketiyle verilenler 3 misli fazlasıyla geri gelecek. Çünkü üretim olacak iş alanı oluşacak. Uygulanan hiçbir uygulama mali disiplini bozmayacak, hatta oluşabilecek olumsuzluğu da ortadan kaldıracak tedbirler. Ülkeye para gelsinki, yatırımlar daha da artsın" dedi.

Başbakan sözlerine şöyle devam etti:

1-Yatırımcılara yönelik kolaylıklar:

DAMGA VERGİSİ TEKE DÜŞÜYOR

"Ne olacak? Şirket kuruluşlarında damga vergisi var. Bunlarda ciddi reform niteliğinde düzenleme yapıyoruz. Diyelim ki, bir tane sözleşme yaptınız. Bundan 10 nüsha istiyorlar, her birinden damga vergisi alıyoruz, bunu kaldırıyoruz. Sadece birinden alıyoruz.

Harca bağlı kâğıtlar var. Her bir nüshası… Bireysel emeklilik sistemine dâhil olanlara da bu damga vergisi muafiyeti getiriyoruz. Cebinden daha az para çıkacak.

Yükte hafif, pahada ağır işlerle uğraşan yatırımcılar

TEKNOLOJİDE DAMGA VERGİSİ YOK

Yani akıl terinin fazla olduğu işlerle uğraşanların, tedarikçileri arasındaki sözleşmelere de damga vergisi istisnası getiriyoruz. Teknolojik yatırım yapacaksınız, buna da damga vergisi yok. Firmaların işadamlarının yurtdışı fuar katılımlarıyla ilgili damga vergisini kaldırıyoruz.

Uluslararası firmalara kurumlar vergisi muafiyeti

Bir dünya devi firma var, Türkiye’yi bölgesel üs yapmaya karar verdi. Bunu yapınca ne yapıyor? Buna kurumlar vergisi muafiyeti getiriyoruz. Buradan yönetince buradan insan çalıştıracak, burada bilgi birikimi olacak."

REFORM NİTELİĞİNDE BİR DÜZENLEME

Tarım yatırım teşvik kapsamındaki binalardan 5 yıl, arazilerden de emlak vergisi alınmayacak. Bu da reform niteliğinde bir düzenlemedir.

Doğal afetlerle sabotaj gibi nedenler dolayısıyla ekonomik kayba uğrayan yatırımcılar, sigortalı çalışanların süresi dolmuş borçlarını bir yıla kadar erteliyoruz. Böylece terör mağduru vatandaşlarımızın mağduriyeti gideriliyor. 

VERGİ BORCUNU ÖDEYEMEYENLERE YENİ FIRSAT

Geçmişte vergi ve prime yönelik vecibelerini yerine getiremeyen vatandaşlarımıza bir fırsat daha veriyoruz…

YURT DIŞINDAN PARA GETİRECEKLERE KOLAYLIKLAR

İkinci maddede ne var? Vatandaşlarımızın veya yurtdışındaki herhangi bir yatırımcının, iş adamının varlığı var Türkiye’de değerlendirmek istiyor… Türkiye’ye bunu rahatlıkla getirecek. Bunu getirdi diye anan kim baban kim nereden aldın yok. Bir istisna var bu kara para terör kaynaklı bir para olmayacak. Bunun dışında dışarıda birikimi olan insanlar paralarını Türkiye’ye getirsinler, ekonomimize soksunlar. Böylece bu parayı ben nasıl koruyacağım diye o düşünceden endişeden çalarlar mı alırlar mı korkusundan kurtulacak, hem de parası da burada bir işe yarayacak.

Veya bir seçenek de dışarıda yaptığı işten dolayı bir borcu varsa, o borcunu da öderse bu da aynı şey olacak. Buraya getirmiş gibi bir işlem olacak.

BAĞKURLULARA YENİ HAK

Önemli bir şey söylüyoruz. BAĞKUR’lular, esnaf var, çiftçi var, bütün BAĞKUR’a dahil olan sigortalılar değil, kendisi BAĞKUR’a dahil olan işverenler, primlerini sigortalarını öderken mesela ne yapıyor? Zamanında öderse 5 puan düşük ödüyor. Bu hakkı BAĞKUR’lulara da tanıyoruz. Bu imkandan yararlanırken, ödemezseniz o zaman bu imkan ortadan kalktığı gibi takibat da olur. Bu haktan yararlanın, böylece sigortalıyla BAĞKUR’lu arasındaki farkı ortadan kaldırmış oluyoruz.

TAKSİLER ÖTV'SİZ ARACINI YENİLEYECEK

Yine devrim niteliğindeki bir şey. Taşımacılık sektörünün beklediği bir tedbir. Taksiciler soruyor, araçlarımızı yenilemek istiyoruz… Aracını yenileyeceksen ÖTV almadan aracını yenileyeceksin. Bunda otobüs var, toplu taşıma yapan dolmuş var, minibüs var, halk otobüsü  var. Bunlar yenilendiği zaman ÖTV’siz alacak. Buna bir şey daha ilave ettik. Taksiyi söyledik…  Ayrıca sadece yük taşıma amacıyla kullanılan kamyon ve kamyonetler için de bu geçerli. Kamyonculara K1 belgesiyle taşıma yapanlar da yararlanacak.

Aracı da cillop gibi yeni araç olacak. Hem kendi kazanacak, hem de üretici kazanacak…

ŞEHİT YAKINLARINA SAĞLANACAK KOLAYLIKLAR

Memleketimizin güvenliği için terörle mücadelede şehit olan kardeşlerimizin yakınlarından bir tanesine araç alacağı zaman ÖTV alınmayacak. Ben şimdi burada şunu söyleyeyim. Şehitlerimize geride bıraktığımız yakınlarına ne yapsak borcumuzu ödeyemeyiz. Onlar ölü değil, onlar diridir. Bu bayrak için bu vatan için hayatlarını verdiler. Onların yakınları bizim emanetimizdir. Bize emanettir, onlara en iyi şekilde bakmak bizim devletimizin en başta gelen görevidir. Bir çok haklar verildi şehit yakınlarına… 

Ayrıca şehit yakınlarına devlette iş verme konusu yılda 2 sefer oluyordu, bunu kaldırdık. Allah göstermesin şehidimizin haberi geldi ve ondan sonra bu haktan yararlanma ve istediği branşına uygun şekilde yerine getirilecek, gecikmeden yerine getirilecek. Hatta daha başka güzel şeyler var, onlara şimdi girmek istemiyorum.

KREDİ ALIMLARINDA YENİ DÖNEM

Geldik, esnaf işadamlarının paraya erişimlerine… yani iş yapmak istiyor, bilgisi var tezgahı var ama para lazım işi döndürmek için. Paraya erişimde sıkıntı var, nasıl var? Hem teminatlar yüksek, üstüne üstlük bir de faizi düşürüyoruz, politika faizi yüzde 7’ye düştü mesela, normal kredi alacağı zaman teminatlarda maliyet artıyor. Bunu kolaylaştırıyoruz. Kredi kullanımında gayrimenkul gibi sağlam diye düşünülen teminatlar vardı. Şimdi menkul değerleri de taşınabilirleri de teminat gösterebilecek.

"KREDİ İSTEDİM VERMEDİLER"

Eskiden ben gençken iş yapacaktım, kredi talebinde bulundum. Dinledi dinledi banka müdürü dedi ki, dedim ki ben gemi inşaat mühendisiyim dedi. Evladım bana babam dedi ki altından hava su geçenlere kredi verme dedi, ben de sana kredi vermiyorum dedi. Yani bu anlayışı artık sona erdiriyoruz. Elinde ne varsa, bir tane tezgahın var, motosikletin var, araban var. Taşınabilir sadece bina dükkan arsa değil. Taşınabilir menkul değerleri de CNC tezgahı torna tezgahı her türlü menkul kıymetleri de teminat olarak vereceğiz. 

ESNAFIN GEÇMİŞE YÖNELİK BORÇLARI

Esnaf sanatkarlarımızın geçmişe yönelik borçları vardı. Yaklaşık olarak 200 bine yakın esnafın kredi almış, gecikme faizi var ödeyememiş. Gecikme faizini TESKOM ve gümrük ticaret bakanlığımız bir araya geldiler. Yaklaşık 400 trilyonluk gecikme faizini karşılıyorlar, yani silme yok. Geri kalan ödenecek para da yapılandırılıyor, ödeme imkanı geliyor. Bu güzel çalışma da gümrük ticaret bakanımızın ve TESKOM’un ortak çalışması. Düzeltiyorum 110 bin esnafmış…

Geldik sekizinci maddeye. Dış ticaret erbabımız artık kapı kapı dolanmayacak. Gümrüklerde mesela her bakanlığımızın işi var. 15 tane bakanlık soruyor, anan kim baban kim nereden gelip nereye gidiyorsun… her bakanlığın görevlisine dil dökmekten yoruluyor. 

KARŞILIKSIZ ÇEKLERLE İLGİLİ ÖNEMLİ AÇIKLAMA

Kanayan bir yara… Çek konusu ekonomiyle ilgili. Ekonomi çok iyi olunca sorun küçülüyor, ekonomi zora girdiğinde sorun büyüyor. Çek, karşılıksız ödenmeyen çeklerin yaptırımı yetersiz kaldığı için mağduriyetler oluşuyor. Çek ödemeyince o çeke bağlı olarak hesap kitap yapıp mal alan vatandaş da yükümlülüğünü yerine getiremiyor ve herkes bu işten bedel ödüyor. İki tane şey getiriyoruz. Karşılıksız çek işlemine para cezası geliyor. Tekrar etti, alışkanlık haline getirdi bu sefer hürriyeti kısıtlayıcı ceza da arkasından geliyor.

İkinci şey, çek verdim, çeki ben aldım. Bu çek arkasında bir kutu var, kare kod diyorlar. Ona telefonumu tutacağım bakacağım çek sağlam mı değil mi, bunun seceresini görüyorum. Ondan sonra kardeşim sağol ben almayayım diyeceksin… Vatandaş karekodlu çek deyince anlamaz. Ne işe yarıyor anlatmaya çalışıyorum.

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ YENİLENİYOR

Bazı teşvikleri kalıcı hale getiriyoruz. Teşvik sistemimizde bir takım uygulama değişiklikleri yaptık. Bir ara arsa veriyorduk, SSK’nın elektriğin yarısını alıyorduk. O uygulama çok önemli bir yere geldki. Sonra bölgesel teşviklere geçtik. Her ne kadar istediğimiz seviyeye gelmediyse de, aslında buna başladığımız günden beri 650 bin istihdam oluşmuş. Başta doğu ve güneydoğu olmak üzere bu teşviklerde sektörel teşviği de içerecek şekilde uygulamalardan edindiğimiz tecrübeyi hayata geçireceğiz. Şimdi orta ileri teknoloji üretim yatırımlarının tamamı da 4’ncü bölge teşviklerine alınacak.

PROJE BAZLI DESTEK SİSTEMİ

Bir devrim niteliğinde yenilik, proje bazlı destek sistemini de getireceğiz. Ben tekstil işini yapmak istiyorum, filan yerde yapacağım. Ben yeni buluş yaptım, yazılımla Türkiye’deki bütün ulaşım altyapısının güvenlik açığını ortadan kaldırıyorum diyorsun, ona da ayrı teşvik gelecek. Yatırımcıların vergi indirim oranları ile SSK primi, işveren desteği sürelerinin kalıcı uygulanması sağlanacaktır. 

Bu ne demek arkadaşlar, Türkçesini söyle… Süre bitiyor, telaşlanmasınlar… 

FABRİKAMI KAPATMAK İÇİN İKİ SENE DOLAŞMADIĞIM KAPI KALMADI

Dükkan açma, kapatma da kolaylaşacak. 1983’te benim bir fabrikam vardı. Açarken çok kolaydı, kapatırken iki sene dolaşmadığım kapı kalmadı. Bu belki kısmen gene var. Bunları rahatlatıyoruz.

Tarımsal teşvikteki kafa karışıklığı ortadan kaldırıyoruz. Ne yapacağız? Yılın içerisinde iki dilimde vereceğiz. Maliyenin imkanlarına bakacağız.

Bir de  borsa… Faruk bey kısaca izah eder misiniz?

FARUK ÇELİK: “Lisanslı depoculuğa geçilecek. Bu şekilde ürün borsası kurulacak. Bunun neticesinde ürünlerini yüksek düzeyde değerlendirme imkanına sahip olacaklar”

TEFECİLER AZALACAK

Arada aracı tefeci azalacak. Direkt ürünü satın alacak ile satacak bir şekilde buluşacak. Burada hem üretenin hem de alan daha iyi değerlendirecek. Borsada parasal işlemler gibi ürünler de parasal araç gibi kullanacak. 

İş güvenliğiyle ilgili, bazı maddelerinde küçük bir iki şeyde henüz altyapı hazır değil. Onu hazırlayıncaya kadar zamana ihtiyacımız var. Yasayla ilgili geri adım yok, yasa uygulanacak.

TURKUAZ KART SİSTEMİ NEDİR?

Turkuaz kart sistemi vadimiz vardı. Turkuaz kart sisteminde ne var? Özellikle beyin göçünü tersine döndürme. Yani yurtdışında bizim vatandaşımız olmuş, yerleşmiş çok önemli buluşları olan insanların tekrar gelmesini zaten tevik ediyoruz ama başka uyrukta olanlara imkan getiriyoruz. Gel memlekette otur çalış, fikirlerini burada bir faydaya dönüştür. Biz sana gereken her şeyi yapacağız diyoruz. 

Bunun bir artısı da ihracatçımıza da şartları belirlenecek şekilde hususi pasaport vereceğiz. İş ihracat yapan ülkeye döviz kazandıran ihracatçılarımıza bu imkandan yararlandıracağız."

YATIRIMCI DAHA İYİ ŞARTTA KREDİ ALACAK

Bizim için çok önemli şey, yatırım. Yatırım demek üretim demek. Üretim demek iş demek, ilave iş aş. Yatırımları artırmak için iki önemli adımımız var. Adı olan kendi olmayan bir kalkınma bankamız var. Onu işler hale getiriyoruz. Yatırımcı daha iyi şartta kredi alacak. İkinci şey ihracata yönelik eximbank da kredi veriyor ama, kredi verinceye kadar alnının derisi çatlıyor. Bunun önüne geçiyoruz. Diyelim ki son 5 yıl sicilinde bir şey yok. Ben bunun teminatının yarısını alayım, niye tamamını isteyeyim? Burada teminat açığı olursa burada da kredi garanti fonu devreye girecek ve gerekli açığı kapatacak. Bütün ülkeler böyle yapıyor.

Bundan sonra biz satma yönünde kafa yoracağız… dışarıya ne kadar çok şey satabiliriz? Böylece cari açığımızı kapatabiliriz. Satın almalarımızı da ihtiyacımız yoksa içerden alalım. Dışarıya paramız gitmesin. 

NİHAT ZEYBEKCİ: Eximbank 16 milyar kredi veriyor ama 16 milyarlık da teminat alıyor. Burada hedefimiz en az yarısını 8 milyar dolarlık kısmını teminatsız hale getirerek, ihracatlarımızın üstündeki teminat mektupları komisyonları yükü, 8-10 milyarlık gayri nakdi kredilerin serbest hale gelmesi…

TASARRUF SEFERBERLİĞİ

Çalışanların ücretleri hariç, yatırımlar hariç, her alanda kamuda tasarruf seferberliği başlatıyoruz. Bu konuda bakanlarımız kapsamlı program hazırlayacaklar ve yıl sonuna kadar kendilerine verilen hedefler belli. Onun gerçekleşmesini sağlayacaklar.

Yurtdışından araç getirenlerle ilgili bir osrun var. Emeklilik hakkını kazananlar, 6 aydan az kalırsa getiremiyordu, bunu gideriyoruz. Milyonlarca yurtdışında emekli olan vatandaşlarımız var. Bunlar araçlarını getiriyor çıkaramıyor, bunların sorununu çözmüş oluyoruz.

2B'DE 80 BİN KİŞİYE YENİ FIRSAT GELİYOR

19’ncu madde, 2B. 2B çok başarılı bir proje, 700 bin vatandaşımız 2B imkanından yararlanmış. Hala yararlanmayan 70-80 bin kişi var. Siz kaçırdınız önceki fırsatı, bu fırsat ayağınıza geldi diyoruz. Onlara imkan getiriyoruz. Antalya başta olmak üzere bu imkandan yararlanamayan vatandaşımız da böylece yararlanmış olur. Taksitlerini aksatanlar varsa, önceki sistemde onlara da kalan süre için bir imkan sağlıyoruz. Hem yeni baştan müracaat, hem de ödemesini tamamlayamamışlara bir imkan…

NACİ AĞBAL: Devlete ait tarım arazilerini kullananlara bir hak tanımıştık. Yeni başvuru yapma imkanı veriyoruz.

KOBİLERE İLAVE İMKANLAR

KOBİ’lere ilave imkanlar var, neler var? Terör ve doğal afetlerden etkilenen KOBİ’lere, 100 bin lira destek, imalat sanayiinde çalışan terörden doğal afetlerden işleri bozulan oradaki esnafımız da 100 bin lira kadar kredi kullandırabileceğiz. KOSGEB, yani bilim sanayi teknoloji bakanlığımız bunun çalışmasını yaptı ve bu şekilde uygulamaya geçeceğiz.

Diyelim ki bir tane torna tezgahı alacaksın. Yerlisini alıyorsan ona 300 bin liraya kadar faizsiz kredi verecek. Dolayısıyla yerli üretimi teşvik etmiş olacağız. 

TEŞVİK PAKETİNİN FİNANSMANI NASIL OLACAK?

Bütün bunlar bitti, özeti ne bu işin? Nereden buldunuz, gömü mü buldunuz… bunu merak ediyorlar. Vatandaşlarımız rahat olsun, bu verilenler üç misli fazlasıyla geri geliyor. Niye? Üretim olacak, iş alanı oluşacak, oradan para kazanılacak, döviz geliri olacak. Bunlar hep misli misline gelir getiren tedbirler. Amacımız Türkiye’nin emeği aşı büyüsün diye bu işleri yapıyoruz. Bakanlar Kurulu olarak bir ilki de gerçekleştirdik, bu mekanda bu kararları vatandaşlarımıza paylaşmış olduk. 

SORU - CEVAP

SORU: Daha önce yaptığınız açıklamalarda, Doğu ve Güneydoğu’ya yönelik olarak, kurulacak fabrikalardan kamuya alımların olacağını söylemiştiniz. Böyle bir plan var mı? Ve bütçeye bir zorluk olmayacak dediniz ama paketin maliyeti ne olacaktır? Suriyeli sığınmacılara vatandaşlık hakkı, 3 milyona yakın olduklarını biliyoruz. Hepsine mi olacak, yasal süreç nasıl işleyecek?

BAŞBAKAN YILDIRIM: Bütçeye yükü, bütçeye getirisinin çok çok altında, bundan vatandaşlarımız emin olabilir. Bir kalem için söylüyorum, 700 milyon bu harçlar resimler, 700 milyon yatırımcıyı ek külfet ödemekten kurtulacak, ama 10 tane yatırım kararı veriliyorsa, 100 yatırım kararı verilecek. Oradan gelecek kaynak ve istihdam öbür küçük maliyetin yanında çok daha önemli fayda sağlayacak. Bütçe tarafında hiçbir sorun yok.

Suriyeli göçmenler, doğru Türkiye 3 milyona yakın kardeşimizi aldık bağrımıza bastık. Bu politikamızda değişiklik yok. Tabi bu Suriyeli göçmenlerle ilgili olsun, genel olarak vatandaşlığa giriş de olsun, içişleri bakanlığımız çalışma yaptı, hazır. Onları kayırt altına aldık, çocuklarını okula gönderiyoruz. Yani adım adım onların Türkiye’yi artık vatanları olarak görmelerini sağlayacak ve hissedecekleri ortamı hazırladık. Ama sonunda kararı kendileri verecek. İşler Suriye’de düzelir, ben gidiyorum diyorsa gidecek. Ama ben Türk vatandaşı olacağım diyorsa, bizim şartlarımız belli. Bizde teröre bulaşmışsa vatandaşlık veremeyiz, karışık işleri varsa vatandaşlık veremeyiz.

"DOĞU-GÜNEYDOĞU PAKETİ BURADA YOK"

Doğu Güneydoğu meselesi bugün açıklamamızda yok. Onun çalışmalarını yaptık. Ama biraz daha üzerinde çalışılması gerektiğine karar verdik. Onu hemen bayramdan sonraki birinci veya ikinci bakanlar kurulunda hem açıklayacağız, açıkladığımız anda da zaten işler başlamış olacak. Oranın iki boyutu var, bir sosyal bir fiziki altyapı ve yenileme. Cazibe merkezleri bunun içinde var, devlet özel sektör işbirliği bunun içinde var. Bu sadece doğu güneydoğu değil, onların batıdaki etkilerini de dikkate alacak büyük bir proje. 

TURİZM KRİZİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMA 

Başbakan Binali Yıldırım gündeme ilişkin konuları da değerlendirdi.

Yıldırım turizm krizi ile ilgili olarak, “ Turizmde ciddi bir krizle yıla başladık. Bazı tedbirleri aldık ama yeterli olmadı. Şimdi ne yapıyoruz? Bu iki mutabakatla birlikte zaten kendiliğinden, rahatlama söz konusu oldu. Ülkemize ziyaretler gelmeye başladı. İkincisi de bayram tatilinin 9 güne çıkarılması.  Turistik bölgelerde otellerimizin doluluk oranı yüzde 90'lara çıktı” dedi.

"SURİYE'DEKİ DURUM SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL"

Başbakan, “AB ile fasıllar yeniden açılmaya başlandı. Konuları doğru bir zeminde tartışma fırsatı bulduk. Çevremizdeki barış çemberini genişletiyoruz. Biz herkesle barışçı dosthane ilişkilerimizi geliştirme azmindeyiz. Özellikle Suriye’deki bu durum sürdürülebilir değil, Suriye’nin normalleşmeyi mümkündür. Herkesin gerekli fedakarlığı yapmaları lazım. Biz barış için ve güvenlik için çözüm kapılarını açmak için gereken gayreti gösteriyoruz. Kıbrıs’ta kalıcı barış için görüşmeler devam ediyor. Burada tek sınırımız var, adil eşit iki taraflı devletin oluşması. En büyük müjde, barış müjde güven ve huzurdur. Allah’a şükür terörle mücadele operasyonlarda şehirde tam hakimiyeti sağladık, kırsalda da güvenlik güçlerimiz yoğun çalışma içerisinde. Lice ve etrafındaki temizlik harekatı bitti. 62 milyon kök kenevir, 36 ton esrar, çalınmış araçlar, el yapımı patlayıcılar, yani bir cephanelik gibi bunların hepsi etkisiz hale getirildi. Bütün bu sürecin başlamasında sayın cumhurbaşkanımızın gösterdiği dirayet ve liderlik var” diye devam etti.