Bankaların Problemi Öz Kaynak Yetersizliği

Bankaların açık pozisyon riskinin büyümesini sürdürdüğüne dikkat çekilen hükümet programında, 1999 yılında yüzde 10.5 olan açık pozisyonunun bilanço büyüklüğüne oranının yüzde 14.3`e çıktığı kaydedilirken, bilanço dışı risklerin de hızla büyüdüğü vurgulandı.


Türk bankacılık sisteminin en temel probleminin öz kaynak yetersizliği olduğunu, öz kaynakların toplam kaynaklara oranının giderek azaldığı bildirildi. Ayrıca, bankacılık sisteminin açık pozisyon riskinin de büyümekte olduğu ifade edildi.
Hükümetin 2001 yılı programında mali piyasalarda yaşanan gelişmeler de değerlendirildi. Türk bankacılık sisteminin temel problemi olarak değerlendirilen öz kaynak yetersizliği sorununun bu yıl da devam ettiğine dikkat çekilen programda, 1998 yılı sonunda yüzde 8.5 olan sistemin öz kaynaklar ve karının toplam kaynaklarına oranının 2000 yılı haziran sonunda yüzde 5.7`ye kadar düştüğüne dikkat çekildi. Verilere göre, 1988 yılı sonunda 9.1 milyar, 1999 Haziran sonunda 8.9 milyar dolar olan öz kaynaklar kar toplamı 7.7 milyar dolara geriledi.
Mevduatın, 134.1 milyar dolar olan toplam kaynaklar içerisindeki payının yüzde 70,3`ten yüzde 71.9`a, döviz mevduatlarının payının ise yüzde 34.9`dan yüzde 36.6`ya yükseldiği vurgulanan programda, yurt dışı bankalardan kullanılan kredilerdeki artışın da etkisiyle bankaların yabancı para kaynaklarının toplam kaynakları içerisindeki payının yüzde 47.9`dan yüzde 50.4`e kadar yükseldiği belirtildi. Haziran soru itibariyle bankalarda 96.4 milyar dolarlık mevduat bulunuyordu.


Programa göre, bankalar 2000 yılında da döviz pozisyonlarını açmaya devam ettiler. Bunun sonucunda 1998 yılında yüzde 7.6 olan açık pozisyonların bilanço büyüklüğüne oranı 1999 yılında yüzde 10.5, Haziran 2000 sonunda ise yüzde 14.3`e kadar yükseldi. Açık pozisyon riskinin yanı sıra, döviz ve faizle ilgili işlemler nedeniyle bilanço dışı riskleri de hızla büyüdü. İlk kez 1999 yılında toplam aktiflerin üzerine çıkan bilanço dışı riskler, bu yıl bilanço toplamının yüzde 111.1`i kadar bir büyüklüğe ulaştı. Haziran 2000 sonunda 134.1 milyar dolarlık bilanço toplamına sahip bulunan bankacılık sektörünün bilanço dışı riskleri ise 148.9 milyar dolara ulaştı. 1999 yılının ilk yarısında 2.1 milyar dolar yılın tümünde de 3.8 milyar dolar net kar elde eden bankacılık sisteminin bu yılın ilk yarısındaki net karının 2 milyar dolara gerilediğine dikkat çekildi. Bu gelişmede özel sektör bankalarının karının 1.7 milyar dolardan 1.5 milyar dolara gerilemesinin etkili olduğu vurgulandı. (FİNANSAL FORUM)