Bankalara çek yükü

Çeki alan da veren de yandı bundan sonra. Öyle para cezaları geliyor ki, `Aman, biz hapse girmeye razıydık` denilecek neredeyse. Çeki karşılıksız çıkanlar, bunları hangi bankalardan aldıysa, o BANKA da yanacak.

Anayasa değişiklik paketine eklenen, `Hiç kimse, sözleşmeden doğan bir yükümlülükten dolayı, hürriyeti bağlayıcı cezaya çarptırılamaz` maddesi, bizim hababam çalışan ÇEK PİYASASI`nda kimilerini yasa boğdu, kimilerini de sevince.
Antalya`daki SİAD`lar Zirvesi`nin en temel konularından oldu şu çek işi. Hatta bazı işadamları, hukukçularla olmayı fırsat bilerek, ilginç LOBİ`lere bile giriştiler.

Önce, Çek Yasa Tasarısı`nda neler olduğuna bakalım. Bazı hukukçuların verdikleri bilgilere göre tasarıda, BANKALARA ağır yükümlülükler getiriliyor. Çeki veren banka, çek tutarının en az yüzde 30`undan sorumlu tutulacak. Yine bankalar, `Çek karnesi` verirken, müşterilerinden BÜYÜK teminatlar isteyecekler. Bu teminatlar, KREDİ sistemindeki kadar ağır şeyler içeriyor. Gayrimenkul ipoteğinden tutun da, müşterinin bütün malvarlığı MERCEK altına alınacak. Peki, para cezalarının konumu ne olacak? Bu soruya verilen yanıtlara göre para cezaları, ÇEK tutarıyla orantılı olmak üzere 500 milyon liradan başlayıp, çekin 30 katına kadar çıkabiliyor.
Tasarı henüz komisyonda görüşüldüğü için ne gibi değişiklikler yapılacak bilinmiyor. Bu arada, Bankalar Yasası`nda da yeni duruma göre uyum düzenlemeleri yapılacağı anlatılıyor.

Şimdi, lobilere gelelim. Çek olayı, işadamlarını oldukça tedirgin etmiş durumda. Kastamonu İşadamları ve Sanayiciler Derneği (KASİAD) Başkanı Mehmet Reis, çok tehlikeli gelişmelere işaret ederek, `hapis cezası`nın kaldırılmasına karşı çıkıyor. Ona göre kültürel, sosyal ve ekonomik kalkınma istenilen ölçüye varmadıkça, bu tablo ile toplumda işlenen suçların sayısı azalmaz. Öyleyse, karşılıksız çek yasa tasarısının da aynı şekilde düzenlenmesi gerekir. Reis, hukukçulara da bunu anlattı. Onun öngürüleri şöyle: `Çek yasası, af kapsamı içinde değerlendirilmeli ancak çek mağdurunun da affetmesine ya da verilen zararın tamamen ödenmesine ve tazminine tabi olmalıdır. Alacaklılardan mal kaçırmak kastı ile işlem ve eylemde bulunan borçluların bu davranışlarını önleyecek düzenlemeler İcra İflas Kanunu`nun 277`inci ve devam eden maddelerinde yer almış fakat yetersiz kaldığı da ortadadır.`

Reis, şunu istiyor: `Çeklerini ödemeyenler, dolandırıcılık suçuyla cezalandırılmalı. Bir gecede malını satan, devreden borçlu ile beraber bu eylemin diğer tarafı olan üçüncü şahıs da borçlu ile verilen zarardan birlikte sorumluluk ilkesi gereğince `müteselsil sorumlu` olmalı ve ceza davasında da SANIK sıfatı ile yargılanmalı. Devir aldığı iddia edilen kişinin ise nasıl ve ne şekilde bunu yaptığı tüm açıklığıyla hayali olmayan mal ve para ile açıklanmalıdır.`
Çek işi, daha epeyce gündemde tartışılacak anlaşılan...