Bakan Nebati açıkladı... Yeni ekonomi paketinde neler var?

Bakan Nebati, yeni ekonomi modeli hedefleri ile ilgili olarak "Üretim ihracat odaklı bu model. İthalatı azaltıcı, teknoloji ürünlerini geliştiren çok önemli kaynağımız var. 30 yıl öncesi Türkiye'si değiliz. Unicornlarımız aldı başını gidiyor" şeklinde değerlendirirken; "Türkiye özgün bir ülke. 2021 Aralık itibariyle her ekonomi ekolünde olduğu gibi dönüşümünü sağlıyor. Model değişikliğinde hep sancılı dönem vardı" şeklinde belirtti.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Habertürk canlı yayınında ekonomiye ilişkin olarak sorulara yanıt veriyor. Bakan Nebati'nin açıklamaları şöyle:

(Kur korumalı mevduat hakkında) 20 Aralık 2021 Türkiye için önemli günlerden biriydi. Makroekonomik göstergelerde problem yok, dövize saldırıdan kaynaklanan kur artışıydı.

Sayın Cumhurbaşkanımız tedbirler paketini açıkladı ve etkisini gösterdi. Döviz kuru 18.36 TL'den aşağı doğru gitti. Birinci tedbir paketimiz kur korumalı mevduattı. Türkiye'de ciddi bir şekilde talebin oluşmasına ve yönelişin başlamasına sebep oldu. O günden itibaren 10 milyar lira civarında günde giriş oldu. 15 günlük süre içinde haftalıklarla... Zaman içinde farklı noktaya geldi.

Yüzde 10 civarı döviz bozumu varken yüzde 90 Hazine kaynaklıydı bugün yüzde 49'a ulaştı. Faydalanacakların cinsini değiştirdik imkanlarını geliştirdik. Bireyseller, tüzeller başladı. Döviz kurundan etkilenenlere vergi istisnası getirerek tüzel kişilerin de 17 Şubat'a kadar, 31 Aralık'a kadarki kur farklarını istisna etmek kaydıyla bu imkanı sağladık.

KUR KORUMALI MEVDUAT 340 MİLYAR TL'YE ULAŞTI

Günlük girişler hızlı bir şekilde dövizi tetikleyerek devam etti. 340 milyar civarında bir seviyeye ulaştı dün akşam itibariyle.

Enflasyon yükselişi, lojistik, ulaşım, taşımadaki problemlerin getirdiği yükle ABD'de %7,5, Avrupa'da %5 üzerinde, enflasyon dünyanın temel problemlerinden biri.

Yasanın verdiği imkan 31 Aralık 2022'ye kadar. Bu tarihten önce kesme ve sonrasında uzatma yetkisi var Sayın Cumhurbaşkanımızın. Merkez Bankamızın imkanlarını genişletme açısından kurların da stabilize olması noktasında önemli bir enstrüman olarak hayatımızda kalmaya devam ediyor.

Optimal noktaya gelince diğer enstrümanları da devreye alarak devam ederiz.

(Enflasyon hakkında) Türkiye'de enflasyon içeriden ve dışarıdan kaynaklanan şekilde. Dışarıdan kaynaklanan lojistik, ulaşım, emtia fiyatlarından kaynaklanan problemler...

2023'TE ENFLASYONDA TEK HANELİ RAKAMLARI GÖRECEĞİZ

ABD'de yüzde 7,5, Avrupa'da yüzde 5'in üzerinde... Enflasyon şu anda dünyanın temel problemlerinden bir tanesi. 1973 krizi sonrasında malum aynı şeyler yaşandı. Enflasyon yükseldi. Batı ülkeleri müdahalede bulundu.

Resesyona gidecek bir dünya ortaya çıktı. Toplantılarda anlatmıştım, dünya enflasyonu konuşmaya devam edecek. Ülkeler bu tür durgunluğu göze alacak noktada tedbirli.

Enflasyon bu şekilde var. Bizdeki enflasyon içeride. Biz çok açık kurdan etkileniyoruz. Kur direkt fiyatlara yansıyor. İş yapsın kurla ilgili yapmasın böyle bir psikoloji var. Yıl sonu enflasyon beklentimiz %24 civarında. 2023'te seçime enflasyonda tek rakamlı olarak girmiş olacağız. 

1 dolar eşittir 22 lira olacak diye belge de dolaştı. Hatta biz vatandaşlarımıza söyledik ancak bu fiyatlandırma ile fiyatlar belirlendi.

Temel problem kur ve enflasyon. Bizim ilk amacımız enflasyonla mücadeleyi belli noktada sürdürebilmek. Kasım ayında 3,5, aralık ayında 13,5 etti mi 17, ocak ayında 11,8 koyunca 28-29 enflasyon yükü 3 aylık duruyor.

Bu yükle devam edeceğiz. 48,7 en yüksek rakamlardan biri. Bu seviyelerde devam edecek. Yaza doğru gevşemesini bekliyoruz. Kardan herkes şikayet etti ama Türkiye'de toprak suya doldu. Barajlar kapakları açtı. Gıdayla ilgili sıkıntı yaşanmayacak.

Geçen yıl çok ciddi kuraklık vardı. Bunun getireceği gevşeme. Köpük enflasyon var bir de... Yüksek fiyatlar üzerinden fiyatlandırmalar yapıldı. Aşağı doğru yansımasının zaman içinde olduğu aşikar.

YENİ EKONOMİ PAKETİNDE NELER VAR?

Yarın paket açıklayacağız. Özel sektör ve kamunun üzerinde atacağımız adımlarla sizin de işbirliğinizle tüm paydaşlarımızın işbirliğinde bu psikolojiyi tersine çevirmek gayretiyle.

Aralık ayı sonunda yüzde 24'ler civarı bir enflasyon. Ocak ayında ise ocak ayını atmış olacağız. 17 ay var. Biz seçimlere giderken tek rakamlı olarak gittiğimizi göreceğiz. Bu yükü atacağız.

(Yastık altı altınlarla ilgili) Türkiye'de altın bir gerçek. Altının ekonomiye kazandırılması adımlarını genişletelim. Yastık içinden ekonomiye kazandırılınca hem kendisinin kazanacağını bilsin hem de işlemesi noktasında ilgili işletmeleri ilgili bir hale getirelim.

Bankaları yoğun bir şekilde bu işe sokacağız. 20-30 bin kuyumcu var. Bunları her alana yayacağız. 5 bin ton civarında altın olduğu varsayılıyor.

Darphane, altınla ilgilenenler tüm bu paydaşlarla geniş bir şekilde ilerleyeceğiz. Hem araç olarak hem de kullanıma getirilecek adım atmış oluyoruz. 5 bin ton 250 milyar dolar, yüzde 10 yani 25 milyarını bekliyoruz.

ALTINI EKONOMİYE KAZANDIRMIŞ OLACAĞIZ

Psikoloji Türkiye'de çok önemli. 20 Aralık bunu kanıtlayan günüm. Bu ilgi altınla taçlandırılmış olacak. Biz 20 Aralık'ta söylediklerimizi hayata geçiriyoruz. Altını inşallah ekonomiye kazandırmış olacağız.

(Yeni ekonomi modeli hedefleri hakkında) Üretim ihracat odaklı bu model. İthalatı azaltıcı, teknoloji ürünlerini geliştiren çok önemli kaynağımız var. 30 yıl öncesi Türkiye'si değiliz. Unicornlarımız aldı başını gidiyor.

(İstikrarı sağlayıcı bir model) Türkiye modeli. Türkiye özgün bir ülke. 2021 Aralık itibariyle her ekonomi ekolünde olduğu gibi dönüşümünü sağlıyor. Model değişikliğinde hep sancılı dönem vardı.

Biz üzerimize aldık. Enflasyon ve kur. Bu yıl hedefimiz bir tarafta yatırım ve üretim adımlarını atmak. Öbür tarafta ise riski bertaraf etmek amacıyla yolumuza devam etmektir.

2021 tam bir dengeydi. Yüzde 11 büyüme yakalayan Türkiye cari açığın en düşük olduğu zaman hem de salgında yakaladı. Bunu sürdürebilir bir hale getirmek ve bunun için de enflasyonu bertaraf etmek.

KURDA OYNAKLIK EN AZ SEVİYEDE

Dolar stabil gidiyor. Kurda oynaklık en az seviyede. Piyasa içselleştirdi. İş dünyası da fiyatlamayı ona göre yapmaya başladı. Dengeli büyüme haline getireceğiz. Yüzde 5 oranında bir büyüme... Enflasyonu azdırmasına izin vermeyeceğiz.

İngiltere 11,9 bütçe açığı, Amerika yüzde 10,8 civarı bütçe açığı... Türkiye 3,5 hedef koymuş 2,7'yle kapatmış.

(Londra'daki temaslar hakkında) Ben şeffaf bir insanım. İnsanlar zaten görebiliyor. Biz altına önem veririz. Toplumsal bir gerçekliktir. Büyük bir kampanyamız olacak. Bunu Londra'da yaparsanız size ne yapıyorsunuz derler.

Döviz kuru ile ilgili herhangi biri sokağa çıkan çiftçisine kadar dolar kuru ne kadar, geçen yıl ne kadardı. Bunu Londra, Berlin'de sorsanız size nasıl bakarlar. Türkiye'nin bir gerçekliği daha var. Kimse euroyu konuşmuyor.

Türkiye'de kur yükselince enflasyona sebep oluyor. Bu gerçeklik. Bundan kültürel enflasyon çıkarır mısınız, hayır. Üzüldüm. Siyasi bir şeye dönüştürmek yazık günah.

Duyduğu şeyi gazeteci teyit eder. Biz Türkiye'de böyle bir problem yaşıyoruz. Londra'daki toplantıdaki trilyon dolara hükmeden yatırımcılarla toplantı yaptım.

LONDRA GÖRÜŞMELERİ MUHTEŞEM GEÇTİ

Yapılanlar pozitif olarak yansır. Muhteşem geçti. Giderken Hazine ve Maliye Bakanı olarak gittim. Nasıl alınacağına ilişkin beklentiniz oluşuyor. Çiçeği burnunda bakan olarak gidiyorsunuz. Ülkeyi orada anlatıyorsunuz. Şundan dolayı muhteşem diyorum.

Olumsuz yazacaklar diye önyargıyla gidiyorsunuz. Sonrasında tweet görüyorsunuz. Olumlu olmuş demek ki diyorsunuz. Yatırımcıların gözlerinden anlıyorsunuz. Gözler önemli.

08.45'te başladı. 09.45 öbür gruplar. Bunlar da güzel. Dönüşte yalan haberler dışında bir eleştiri yok. Geldiğinizde birileri arar, kötü bir şey varsa aramazlar. İyi bir şey olduysa çok iyi diye ararlar. Türkiye'de olanlarla da aynı toplantıyı yaptık.

Hepsinin ortak dili olumlu bir algı. Beklentileri gördük ne istediklerini gördük. Şeffaflıkla sordular. Biz inanıyoruz. Türkiye'de yapılacak yatırımlarda büyük getiriyle karşı karşıya kalacaklarını. Açıkcası onlar mutlu biz mutlu. Pazartesi-Salı Sayın Cumhurbaşkanımız BAE'de olacak. G20'ye devam edeceğim. Önümüzdeki ay tekrar İngiltere ziyaretimiz var. Onlara açık bir şey söyledim. Kazan-kazan... Uzak Doğu yapacağım.

(Kur korumalı mevduat hakkında) Piyasayı bir enstrümana kilitlemenin bir anlamı yok. Zarar vermeyecek şekilde götüreceğiz.

Yüzde 15'ti döviz bozdurma, 49. Yüzde 49'u geçecek. TL dövize gitmesin bunu engelledik. Mevcut dövizin Merkez Bankası'nda rezerv arttıracak noktaya gelmesini bekliyoruz.

Asıl hedefimiz 49-51 şu anda. Yüzde 50'nin üzerine çıksın... Önümüzdeki hafta 55-60'a geçeceğiz.

"KKM'DE ORTALAMA VADE 100 GÜN"

(KKM ve şirketler hakkında) Türkiye'de 31-32 gün kırık vade diyorlar. KKM'de 100 gün. 3-6-9-12 ay var. Bir de YUVAM'ı açtık. Yurtdışından da geliş başladı. 12 ayla başlıyor. Vadeyi uzatıyor onlar.

6 ay şirketler için neden yaptık. 90 milyar dolar mevduatta hesap var. 6 ay boyunca şirketlerimiz dövizi alıp bloke ediyor. Demek ki nakit atışında aslında ihtiyacı yok.

Aslında şirketlerimiz ne kadar güçlü. En önemli kısmı bu. Şu anda 3 aya düşme durumu gündemimizde yok.

"MEVDUAT FAİZLERİ DÜŞÜYOR"

Mevduat faizleri iniyor. Kredilerde kullanılan faiz oranları düşüyor. SWAP'ta en son 12,13. Türkiye'de enflasyonun altında bir faiz oranı yok. Dikkat ederseniz 48,7 enflasyon. Kredi kullanım faiz oranlarının yüksekliğinden şikayet ediyor şirketler. Eksi kaçla... Yüzde 25'lerde... Tüm enstrümanlarda negatif faiz var. 13'ün altındaki SWAP işlemlerinde önümüzdeki yıl enflasyon düşecek sana inanıyorum. Bir güven var. Kurda değişim olmayacak demek. Mevduat faiz oranları yüzde 20'nin üzerindeydi. Kredi faizleri 45'lerdeydi. 20'lerde şimdi.

(Kamu-Özel bankalar hakkında) Bankalara mesajımız açık. Özel bankaların biraz daha bu ülke model değişikliğine gitti ve riskini aldı. Risk paylaşımında her şeyi kamu bankalarına yüklersek onlara haksızlık olur.

Repo piyasasına Merkez Bankası fonluyor. Kendi getirilerini arttıracak işleri yapsınlar ama kamu bankalarıyla eşleşecek şekilde getirmeliler.

Özel bankalarımız biraz gayret göstermeli. Ziraat, Halk Bank, Eximbank artırımlarda bulunduk. Özel bankaların total içindeki payının aza gitmesi aleyhine bir şey. 

(Enflasyon korumalı bir enstrüman var mı?) Çeşitli enstrümanlar var. Piyasa kafamızı karıştırmayın şeklinde yaklaştı. KKM belli noktaya geldi, şimdi altın... İhtiyaç olursa çıkar.

(Politikalar hakkında geri dönülür mü?) Londra piyasası geri adım atmayacağımızı inanıyor, siz de inanın geri adım atmayacağız.

Sayın Cumhurbaşkanımız ifade ettiği şeyleri uzun yıllardır söylüyor. Tam uyum yakaladık. Bitti. Yaz aylarında farklı bir noktaya gidebiliriz. Bunu yakalamışken bu riski kim alır. Başarılı olacağımızı bildiğimizden aldık.

(Politika faizi hakkında) Türkiye'yi sığ tartışmalardan çıkarmalıyız. Ekonomi yönetiyoruz. Fabrika başındaki insan değilim ben. İfadelerimize dikkat etmeliyiz. Enstrümanlardan herhangi birini önemsizleştirirseniz olmaz.

Kur ve faiz dışında konuşulacak çok güzel şeyler var. KGF'de açıklayacağız yarın. Üretimi, yatırımı konuşalım.

Genç kardeşlerimizi teşvik edeceğiz, tarımı teşvik edeceğiz. Bunları konuşmak varken sürekli kur faiz. Hiçbir şekilde kurla ilişkisi olmayan biri fiyatını arttırır mı? Türkiye'de arttırıyor. Her enstrümanın kendi çapında önemini kabul edip devam edelim.

Politikalarımızın tamamı esnek. İhtiyaçlarımıza göre adım atıyoruz. Problem vardı: Ukrayna... Sanki çözüldü gibi. enerji fiyatlarındaki etkisi gevşemeye sebep olacaktır. İhtiyaç olacağı adımları atıp atmayacağı konusunda önümüzdeki günlerde bakacağız.

Petrol 90 dolar civarı en aza indirecek şekilde adımlarımızı atıyoruz. Süreç içinde takip ediyoruz.

(FED ve diğer küresel piyasalar hakkında ve Türkiye'nin duruşu) 136 ülkede Merkez Bankası faiz oranları negatifte yüzde 7,5 enflasyon ABD'de. Faiz oranı ne? 0,25.. Kendimize haksızlık yapmayalım.

Biz dengeli şekilde gidiyoruz. FED'in şöyle özelliği var... Önceden açıklıyor. Piyasa satın aldı. Türkiye de satın aldı. Bizim planımız programımız açık. Kuru etkileyen şey psikoloji biz bunu da yönettiğimize göre en alt seviyede etkisi....

Atacağımız adımlarla tersine bir durum olacak. Dünya sıkılaşırken, Türkiye'de bir akış olacak.

(Büyüme hakkında): Enflasyonla kararlılık devam bunu halletmemiz lazım. Enflasyonla nasıl mücadele edeceğimizi biliyoruz. Nasıl mücadele edeceğimiz açık ve net

Kuru çözünce en büyük sorunu kenara atmış oluyoruz. Büyüme yüzde 5 civarı... Enflasyon yıl sonunda 24 onu da kenara koyduk. Biz de kendi bütçelerimizi hepsini güncelliyoruz.

Dengeli büyüyeceğiz. Genç nüfus 13 milyon. 20 OECD ülkesine bedel. Türkiye çok iştahlı. Turist gelişinin yasaklandığı dönem bir canlılık vardı. Aynı dönem yurtdışında her yer bomboştu. Bizim yurtiçi iştahlı. Bu çok önemli.

İç ve dış talebin dengeli desteklediği bir büyüme olacak.

Etiketler

• Bakan Nebati
Bakan Nebati
• kur korumalı mevduat
kur korumalı mevduat
• KKM
KKM