Alan adları kimin hakkı?
Finansal Forum`un Internet sitesini kurarken, .com.tr dışındaki seçeneklerimizin bir başkası tarafından satın alındığını gördüğümüz andan itibaren `alan adları` konusuna daha farklı bakmaya başladık. O zamana kadar aklımıza pek de gelmeyen `alan adlarının kimin hakkı olduğu` sorusuna, bu adların kısa süre sonra genişleyecek çeşitliliği ile oluşacak tablo ile ilgili kaçınılmaz merakımız eşlik ediyor artık. .shop, .tel ve .news gibi yeni adlar ile alanlarda oluşacak yeni iş olanaklarının cazibesine kapılmamak mümkün değil. Sanal alemde kurulan yaşam alanlarının, `şıkır şıkır` yerlere dönüşeceği günler hiç de uzakta görünmüyor. Ancak daha yakın gelecekte yaşanması beklenen, alan adlarının mülkiyeti ile ilgili mücadele olacak.
BÜYÜK ŞİRKETLER, KÜÇÜKLERİ YUTACAKMI?
Alan adları ile ilgili anlaşmazlıkları çözmek için kurulan Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü`nün (WIPO) aldığı kararlar, giderek büyüyen bir huzursuzluğu besliyor. WIPO kararları ile ilgili şikayetler, gazetemizin adının satın alınması ile ilgili mikro düzeydeki sorundan, Internet ortamında büyük şirketler lehine avantaj yaratma ile ilgili makro soruna uzanmamıza neden oluyor.
WIPO`ya yöneltilen eleştiriler, büyük şirketler lehine alınan kararların, konuşma özgürlüğünü sınırlamasından başlayıp, büyük şirketlerin ve haksız kazanç sahiplerinin lehine bir durum yaratılmasına kadar uzanıyor. Şikayetlerin oldukça ilgi çekici yanını, sıradan insanların yanı sıra Internet dünyasında yaratılan ekonominin olmazsa olmazı girişimcileri de hedef aldığının kaydedilmesi oluşturuyor. Soru, `sizden daha zengin birinin elinizden alabilecek ve Internet şirketinizi mahvedebilecek olduğunu bile bile bir işletme oluşturmanız mümkün mü` şeklinde dile getiriliyor. WIPO`nun, .com, .org ve .net uzantılarına sahip alan adlarına kimlerin hak sahibi olduğu konusundaki `hızlı ve ucuz` karar yönteminin, Interneti mahvettiği ileri sürülüyor. Bazı kararların mantık sınırlarını aştığını belirten WIPO karşıtları, büyük şirketlerin, kendileri ile ilgili şikayetlerin toplandığı siteleri ele geçirmeleri tehdidine de işaret ediyor.
KARARLARIN YÜZDE 80`İ DAVACI TARAF LEHİNE;
WIPO sisteminin geçen aralık ayında işleyiş kazanmasının ardından 10 Ağustos`a kadar geçen sürede sonuca bağlanan 525 şikayetin yüzde 80`inin davacılar lehine sonuçlanması, `hızlı ve ucuz` nitelemesinin zemini olarak gösteriliyor. 1110 başvurunun yarısından azı hakkındaki kararlardan kazançlı çıkanların arasında, Microsoft, Yahoo! ve Motorola gibi büyük şirketler yer alıyor. Penguin yayınlarının, Penguin takma adlı birisine ait olan penguin.org sitesini ele geçirememesi ise ters yönde bir örnek.
WIPO yetkilileri, kendilerine yansıyan davalar arasındaki ayrımın siyah ile beyaz arasındaki kadar net olduğunu belirtiyor. Bu yetkililer, sadece tescilli marka sahibi birini sıkıştırarak kazanç elde etme eğilimiyle gerçekleştirilen hareketlerin kolayca ayırt edilebileceğini de kayderken, mekanizmanın, iki şirketten hangisinin ismi alma hakkına sahip olduğunun belirlenmesinde sorun çıktığını ifade ediyorlar. WIPO çok sayıda isim devri kararı alırken, bu kararla ilgili olarak mahkemelere başvuranların sayısının yüksekliği sorunun giderek artan ağırlıkla gündeme geleceğini gösteriyor.
ALAN ADLARI ÇEŞİTLENİYOR;
Alan adları konusunda yaşanan çatışma, alan adlarının çeşitlenmesiyle daha da alevlenmeye aday. Dünya genelinde elektronik ticaret, e`nin yerini alan `m` ve `t` ile renklenirken, sanal ortamdaki faaliyetler ticaretten genel faaliyetlere doğru çeşitleniyor. Bu gelişmeye, bu yıl içinde .shop, .tel ve .news gibi uzantılara sahip şirketlerin arenada yerlerini almaya başlaması eşlik edecek. .com şirketleri artık internet ile ilişkisi olsun ya da olmasın herkesin aşina olduğu bir kavram haline geldi. En azından televizyon reklamlarının etkisini görmemek mümkün değil. Ancak Türkiye`nin de iyi bir hızda takip ettiği bu alanın genelindeki gelişmeler çok daha renkli.
Alan adı satan şirketlerin bu ay içinde pazarlamayı talep ettikleri yeni uzantıları bildirmeye başlamasının ardından `.com`, `.org` ve `.edu` uzantılarının çeşitlenmesi süreci başlayacak. Uzmanlar, bu yılın sonu itibariyle alışveriş sitelerinin `.shop`, santral sitelerinin `.tel` ve haber sitelerinin `.news` uzantılarının, sırasıyla şirket, kar amacı gütmeyen kurum ve eğitim kuruluşunu simgeleyen bu uzantıların yanı sıra bilgisayar ekranlarında görüneceğini belirtiyor. (FİNANSAL FORUM)
- BIST
- DOLAR
- EURO
- ALTIN