69 İl Geliriyle Kendi Giderini Karşılayamıyor

Türkiye`deki 81 ilden 69`u giderini karşılayamıyor, yalnızca 12 il bütçeye alındığından daha çok veriyor. Bütçe gelirlerinin yaklaşık yüzde 62`si İstanbul, Kocaeli, Ankara ve İzmir olmak üzere dört ilden sağlanıyor.

ANKA`nın Maliye Bakanlığı verilerinden yaptığı belirlemeye göre, ocak-ekim döneminde bütçeye en fazla net katkıyı gelirlerin yüzde 61.8`inin sağlandığı İstanbul, Kocaeli, Ankara ve İzmir olmak üzere dört il yaptı. Bu dönemde bütçeye 9 katrilyon 368.2 trilyon lira gelir sağlarken bütçeden 1 katrilyon 783 trilyon lira pay alan İstanbul, 7 katrilyon 585.3 trilyon lira net katkı sağladı. On ayda 3 katrilyon 254 trilyon liralık bütçe geliri elde edilen, buna karşılık bütçeden 218.2 trilyon lira alan Kocaeli`nin bütçeye net katkısı 3 katrilyon 36.6 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti. Ankara 3 katrilyon 232.3 trilyon gelire karşılık bütçeden 2 katrilyon 173 trilyon lira alarak 1 katrilyon 59.3 trilyon liralık net katkı yaptı. İzmir`in bütçeye sağladığı gelir 1 katrilyon 393.3 trilyon, bütçeden aldığı pay 680.6 trilyon, net katkısı da 712.6 trilyon lira olarak gerçekleşti. Böylece dört ilin bütçeye toplam net katkısı 12 katrilyon 393.8 trilyona ulaştı.

Ocak-ekim döneminde sağlanan toplam 27 katrilyon 908.3 trilyon liralık bütçe gelirinin yüzde 61.8 oranındaki 17 katrilyon 248.6 trilyon liralık bölümü, bu dört ilden sağlandı. İstanbul gelirlerinin tek başına yüzde 33.57`sini yarattı. İstanbul`u toplam gelirde yüzde 11.66 payla Kocaeli, yüzde 11.58 payla Ankara ve yüzde 4.99 payla İzmir izledi.

Diğer 8 il

Söz konusu dört il dışında 8 ilin daha büçeye net katkısının pozitif olduğu belirlendi. Bütçeye aldığından çok veren diğer iller ise 289.7 trilyon liralık net katkı ile Bursa, 98.5 trilyonla Tekirkağ, 68.4 trilyonla İçel, 50.6 trilyonla Zonguldak, 50.3 trilyonla Hatay, 11.6 trilyonla Kırklareli, 7.1 trilyonla Kırıkkale ve 5.7 trilyonla Yalova olarak belirlendi. 12 ilin bütçe toplam net katkısı 12 katrilyon 975.7 trilyona ulaştı.

69 ilin verdiğinden çok aldı

Anılan dönemde 69 ile bütçeden yapılan harcamalar, bu illerden sağlanan gelirle bile karşılanamadı. Bütçeden aldığı kaynağın, bütçeye sağladığı gelirin üzerinde olması nedeniyle bütçeye net katkısı negatif çıkan illerin başında 244 trilyon lira ile Diyarbakır geldi. Diyarbakır`ı 180.1 trilyonla Erzurum, 140.3 trilyonla Van, 132.4 trilyonla Konya, 125.9 trilyonla Trabzon, 127.1 trilyonla Elazığ, 110.7 trilyonla Samsun izledi.

Harcamalar merkezden yapılıyor

Ocak-ekim döneminde bütçe gelirlerinin yüzde 22.3 oranındaki 6 katrilyon 212.6 trilyon liralık bölümü Merkez`de tahsil edildi. Bütçe gelirlerinin yaklaşık yüzde 77.7`sinin büyük bölümü 4 büyük il olmak üzere illerden toplanmasına karşılık, bütçe harcamalarının büyük bölümü Merkez`den yapıldı.

Yılın ilk on ayında 38 katrilyon 918.2 trilyon lira olan bütçe harcamalarının yüzde 69.7 oranındaki 26 katrilyon 917.9 trilyon liralık bölümü doğrudan Merkez`den gerçekleştirildi.

Bütçe harcamalarından illerin aldığı pay yüzde 30.3 düzeyinde gerçekleşti.

Gelirdeki katkısı yüzde 61.8 olan dört il harcamalardan yüzde 12.5 pay alırken, gelirin yüzde 15.9`unu yaratan 77 il harcamalardan yüzde 18.3 pay aldı. (ANKA)