Af süresi 28 Şubat’ta doluyor, yararlanmayana ceza var

Konu, özel sektörde faaliyet gösteren 45 bine yakın işletmeyi ve bu işletmelerde çalışan yaklaşık 2 milyon kişiyi ilgilendiriyor. Peşin peşin de söyleyeyim, aftan yararlanmak için şunun şurasında dört günlük süre var; yararlanılmazsa da sonrasında ciddi cezalar var. Eminim, bu satırları okuyan işverenler; ‘ne affı, bu da nereden çıktı, haberimiz yoktu?’ diyecektir. Anlatayım.

İşte Hürriyet gazetesi yazarı Noyan Doğan'ın bugünkü yazısı...

45 yaş altı tüm çalışanların, işverenleri tarafından Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) girişini sağlayan otomatik katılım uygulaması 2017’nin Ocak ayında başladı. Otomatik BES, işverenler açısında zorunlu; yani, kanun gereği tüm işverenler, 45 yaş altı çalışanlarını zorunlu olarak sisteme dahil etmek ve çalışanların maaşından bireysel emeklilik katkı payını kesip, anlaştığı emeklilik şirketine aktarmak zorunda. Bu kapsamda da 2017’nin başında, 1000 ve üzeri çalışanı olan şirketlerin sisteme girişi ile uygulama başladı ve 2018’in Temmuz ayına kadar sırasıyla 100 ila 1000 çalışanı olan işletmelerdeki 11 milyona yakın çalışan, işverenleri tarafından sisteme dahil edildi. Bu tarihe kadar işverenlerden sisteme girişlerle ilgili pek sorun yaşanmadı.

45 BİN İŞLETME, 2 MİLYON ÇALIŞAN

Geçen yılın temmuzunda ise 10-49 arası çalışanı olan 130 bin işyerindeki, 4 milyon kişinin girmesi gerekiyordu. Sadece 85 bin şirketten, 2 milyon çalışan sisteme dahil oldu; 45 bine yakın şirkette çalışan 2 milyon kişi ise işverenleri tarafından otomatik BES’e alınmadı. Daha açık bir anlatımla 45 bin işveren zorunlu olan uygulamayı yerine getirmedi

Hazır yeri gelmişken, yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere uygulanacak yaptırıma da değineyim. Kanun, çalışanın BES katkı payını işçi alacağı niteliğinde imtiyazlı alacak olarak görüyor ve işverene, otomatik BES’e dahil etmediği her bir çalışan için 100 lira para cezası kesilmesini öngörüyor. Bu yaptırımı uygulayacak makam ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Bu kadarla da sınırlı değil; kanun, çalışanın maaşından zamanında kesinti yapılıp, emeklilik şirketine aktarılmaması veya geç aktartılması halinde çalışanın uğrayacağı tasarruf kaybını da işverenin telafi edeceğine hükmediyor.

İŞVERENE UYGULANACAK CEZA

2018’nin sonlarında, çalışanlarını sisteme dahil etmeyen 45 bin işverene, cezanın nasıl ve ne şekilde uygulanacağı tartışılırken; Hazine ve Maliye Bakanlığı, 27 Aralık 2018’de, bir yönetmelik yayımladı ve yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere 2 ay süre tanıdı. Yönetmeliğe göre, bu süre içinde işverenler, çalışanların ücretlerinden BES kesintisi yaparak, emeklilik şirketine aktarmaları halinde hem çalışanlar otomatik BES’e dahil olmuş sayılacak hem de işverenlere herhangi bir cezai yaptırım uygulanmayacak. İşte bu süre 28 Şubat’ta doluyor. Bu 45 bin işveren, 28 Şubat’a kadar çalışanlarını otomatik BES’e dahil etti, etti; etmedi, yukarıda belirttiğim cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalacak. Altını çizeyim, hemen bugün olmasa bile yarın öbür gün bu ceza uygulanacaktır.

Şunu da belirteyim, 2019 Ocak ayında, 5-9 çalışanı olan 400 bin küçük işletmedeki 2 milyon çalışanın şu sıralar otomatik BES’e girişi yapılıyor. Daha doğrusu yapılması gerekiyor. Şubat sonu, en geç martın ilk haftasına kadar işverenlerin çalışanlarını sisteme sokması ve maaşlardan yapılan kesintileri emeklilik şirketlerine aktarması gerekiyor. Beklenti, Geçen temmuzda olduğu gibi burada da 150 bine yakın işverenin ve bu şirketlerde çalışan 600 bin kişinin otomatik BES’e girmeyeceği yönünde. Açıkça söyleyeyim, bu ay sonuna kadar çalışanını sisteme sokmayan işverenler için 2 aylık af süresi de yok. En geç mart başında sisteme girdiler girdiler; yoksa aynı cezai yaptırım bu işverenlere de uygulanacak.