Petroldeki toparlanma kalıcı mı?

Aslında alınan karar, petrol piyasaları adına oldukça olumluydu. Üretim anlaşması günlük 1.8 milyon varillik kesinti miktarı ile 9 ay daha uzatıldı. Fakat Rusya ve Suudi Arabistan petrol bakanlarının toplantı günü yaptığı açıklamalarla piyasa beklentilerini 9 aydan 12 aya kaydırması, beklenilenin tam tersi bir harekete sebebiyet verdi.

Tabi buradaki tek etken piyasa beklentisinin karşılanamamış olması değil. Bu gelişme satış hareketinin fitilini ateşledi diyebiliriz. Devamındaki süreçte ise Nijerya ve Libya’nın üretim miktarının beklenenden hızlı artması, OPEC anlaşmasının istenilen etkiyi yaratmayacağı beklentisi ile satışları hızlandırdı. Bir de tabi ABD’li kaya petrolü üreticileri var. Fiyatlardaki düşüşe ve yükselişe son derece hızlı tepki verebilen ABD’li üreticiler varil fiyatının yükselmesi ile birlikte üretimine hız verdi. Son açıklanan rakamlara baktığımızda ABD petrol üretiminin 9.35 milyon varil ile Ağustos 2016’dan bu yana en yüksek seviyesine ulaştığını görüyoruz. Tüm bu gelişmelerin etkisiyle petrol fiyatları beş hafta içerisinde yüzde 20’ye yakın değer kaybına uğradı. 

Geçen hafta başlayan toparlanma hareketi ise yukarıda bahsedilen sorunların çözümüne yönelik önerilerin gündeme gelmesi ile başladı. OPEC’e yakın kaynakların verdiği bilgiye göre, kartel bu ay içerisinde gerçekleşecek olan İzleme Komitesi toplantısında bir takım düzenlemeleri gündemine alabilir. İlki Nijerya ve Libya’nın üretim seviyelerine yönelik olacak. İki üretici de ülke içi çatışmalar sebebiyle potansiyelinin bir hayli altında üretim gerçekleştiriyordu. Fakat son dönemde üretim seviyeleri gözle görülür bir şekilde iyileşme gösterdi. Bu sebeple ülkelerin anlaşmadan muaf tutulma durumları önümüzdeki dönemde değişebilir. Tabi bu durum üretimde kesinti değil de, üretimin daha fazla artmaması için belli bir seviyede sabitleme şeklinde gerçekleşebilir. 

Gündemdeki diğer konu ise günlük kesinti miktarının derinleştirilmesi. Bu konuda üyeler arasında tam bir konsensüs henüz oluşmadı. Fakat komitenin vereceği tavsiye son derece önemli olacak. Hatırlanacağı üzere anlaşma gereği üreticiler, günlük üretiminde yüzde 4 civarı bir azalışa gitmişti. Mayıs’taki toplantıda bu rakamın artırılması konusu çok fazla gündeme gelmemişti. Fakat yaşanan son satış hareketi OPEC’i bu konuda hamle yapmaya zorlayabilir. Şu an için kesin olmamakla birlikte, kesinti miktarının artırılması ya da bu konunun ciddi bir şekilde kartelin gündemine gelmesi hem fiyatları, hem de küresel stok seviyesini destekleyebilir. 

Fiyatlamalara dönecek olursak; geçen hafta başlayan toparlanma hareketinin çok sert düzeltmeler yapmadan 25 Mayıs öncesindeki seviyelere kadar devam edeceğini düşünüyorum. Teknik göstergeler de bu görüşümü destekliyor. Kısa vadede fiyatlamaları etkileyecek en kritik gelişme ise bu ay içerisinde gerçekleşecek komite toplantısı. Komitenin vereceği tavsiye ve büyük üreticilerin bu tavsiyeye nasıl bir tepki vereceği, piyasadaki havanın akıbeti açısından belirleyici olacak. Kartelin üretim kesintisini derinleştirme yönünde bir karar alması fiyatlara yeni bir momentum kazandırabilir. Fakat volatiliteyi artıracak faktörlerin yoğun olması sebebiyle, OPEC’in istediği gibi belli bir bant arasında stabil bir görüntü yakalanmasının oldukça zor oluğunu söyleyebilirim. İstenilen görüntü ancak üretim anlaşmasının stoklarda kendini göstereceği 2018 ilk çeyrekten sonra yakalanılabilir. Bu sene içinse; sık sık 50 doların altına sarkma gerçekleştirilse de, sene boyunca fiyatlamaların 50-55 dolar bandında hareketlenmesi beklenebilir.