Haftaya Büyüme Rakamı Açıklanacak

Yılın başına dönelim piyasalarda neredeyse yarıdan fazla analistin beklentisi bu sene çok düşük bir büyümeyle karşılaşılacağı şeklindeydi <ımg class="yeniImg" border="0" hspace="10" vspace="5" src="https://image.hurimg.com/i/hurriyet/75/0x0/66cecf8f601c04688fb9b600.jpg" align="left">Yılın başına dönelim piyasalarda neredeyse yarıdan fazla analistin beklentisi bu sene çok düşük bir büyümeyle karşılaşılacağı şeklindeydi. Geçen sene gayri safi yurtiçi hâsıla (GSYİH) oranında büyüme yüzde 4.1 olarak gerçekleşmişti.

Şevin Ekinci
Ekinci Economics Consulting

Sanırım bu baz etkisi sebebiyle piyasada birçok analist bu sene için yüzde 1 oranında büyümenin bile mucize olacağını dile getiriyordu. Hatta S&P derecelendirme şirketi Şubat ayında Türkiye’nin bu sene sert düşüş (hard-landing) yaşama riskiyle karşı karşıya olduğunu belirterek ülke not görünümünü durağandan negatife indirmişti.

Benim Türkiye’de büyüme beklentim bu sene için en başından beri yüzde 2.5-3.0 civarında idi, özellikle birinci çeyrekte diğer çeyreklere göre daha yüksek gelebilecek bir büyüme oranının tüm sene büyümesini kurtaracağını belirtmiştim. Zira birinci çeyrek büyüme rakamı beklentilerin çok üzerinde (revize edilmiş haliyle) yüzde 4.7 olarak açıklandı, bunun arkasında yatan en büyük etmen en başta 2012 yılından beri görülen en iyi ihracat performansı (yıllık bazda yüzde 11 artış) oldu, yurtiçi tüketim ise yavaşlama beklentilerinin aksine yıllık bazda yüzde 3.2 büyüme göstermişti, keza inşaat sektörü de büyümenin her zamanki tetikleyicisi oldu.

İnşaat sektöründe bu güçlü performans yılın ikinci çeyreğinde görülmedi ve inşaat sektörünün büyüme oranı sadece yüzde1.3 olarak gerçekleşti. İkinci çeyrekte ise keza birinci çeyrek büyüme rakamının oldukça altında bir rakam açıklandı ve GSYİH oranında yıllık bazda sadece yüzde 2.1 büyüme gerçekleşti.  Burada ise yavaş büyümeyi etkileyen faktörler yatırımlarda görülen düşüşler oldu; gayri safi sabit sermaye yatırımı yüzde 3.5 düşerken bu oranın özel sektördeki düşüşü yıllık bazda yüzde 4’e kadar vardı.

Hükümetin bu sene için gayri safi yurtiçi hâsıla rakamında büyüme hedefi yüzde 4 idi, daha sonra orta vadeli program ile Ekim ayında bu hedef yüzde 3.3 şeklinde aşağı doğru revize edildi. Buna zıt tarafta ise bu sefer piyasa tarafında büyüme beklentileri de yukarı doğru revize edildi. Düşük faiz ortamına ek olarak ihracat da bu sene büyümeyi olumlu yönde etkileyen rol oynadı. Toplam bankacılık sektörü kredi hacmi sene boyunca yüzde 20 oranlarında büyüdü (Kasım ayında bu yıllık büyümenin yüzde 19’un altında indiğini kaydetmek gerek).

Önümüzdeki hafta Çarşamba günü Türkiye İstatistik Kurumu bu yılın Temmuz-Ağustos-Eylül dönemini içeren üçüncü çeyrek büyüme rakamını açıklayacak. Bizim beklentimiz geçtiğimiz bu çeyrekte büyüme oranının yüzde 2.8 açıklanacağı şeklinde, bu tahminimizi ekonometrik modelleme yaparak gerçekleştirdik. Hatta ikinci çeyrek büyüme rakamı içinde yukarı yönlü bir revizyon açıklanmasını bekliyoruz. Piyasanın üçüncü çeyrek büyüme oranı beklentisi ise yüzde 3, bu rakamın bir miktar üzeri veya bir miktar aşağısında bir rakama piyasadan kısa çaplı bir reaksiyon gelebilir. Dördüncü çeyrek büyüme rakamı ise 2015 yılının Mart ayında açıklanacağı için tüm sene için büyümeyi geç bir zamanda öğreneceğiz ancak 2014 yılı bizim beklentimize göre yüzde 3 civarında, son konjonktüre göre iyi bir büyüme performansı ile anılacaktır.